آشنایی با ارز OSMO و صرافی غیرمتمرکز و میان بلاکچینی Osmosis
پروژه بلاکچینی Osmosis با هدف ایجاد یک پروتکل تبادلاتی ارزش (رمزارز) به صورت میان زنجیرهای راهاندازی شده است. برای محقق شدن این ایده، بلاکچین Osmosis به شبکه کازماس پیوست، شبکهای که به عنوان یک پروتکل لایه صفر بلاکچینی عمل میکند و امکان تبادلات داده به صورت میان زنجیرهای را فراهم میکند. در ادامه پروژه ابتدا نگاهی کلی به ساز و کار شبکه کازماس خواهیم داشت و سپس به بررسی صرافی غیرمتمرکز Osmosis، ارز Osmo و دلایل پیوستن آن به شبکه کازماس خواهیم پرداخت.
آشنایی با کازماس؛ یک پروژه بلاکچینی لایه صفر
برای شناخت پروژه Osmosis و بررسی تواناییهای آن بهتر است ابتدا با شبکه کازماس آشنا شویم. کازماس نسل جدیدی از شبکههای بلاکچینی میباشدکه با هدف افزایش مقیاس پذیری، امنیت و تعامل پذیری ایجاد شده است. کازماس نوعی کیتهای توسعه نرمافزاری (SDK) ایجاد کرده است که به توسعه دهندگان در جهت ساخت بلاکچینهای قابل تعامل کمک میکند. در واقع کازماس نوعی هاب است، این هاب Cosmos Hub نام دارد و به توسعه دهندگان این امکان را میدهد تا با استفاده از کیتهای آن بلاکچین خود را توسعه داده و به این هاب بپیوندند؛ بلاکچینها با پیوستن به این هاب میتوانند با بهرهگیری از فناوری IBC با یک دیگر تعامل برقرار کرده و تبادل داده و ارزش داشته باشند. به هر کدام از این بلاکچینها در هاب کازماس Zone گفته میشود.
کازماس در واقع این امکان را فراهم کرده است تا توسعه دهندگان برای ساخت یک اپلیکیشن غیرمتمرکز به دیگر بسترهای بلاکچینی محتاج نبوده و بتوانند بلاکچین اختصاصی خود را با فاکتورهای شخصی مورد نظر خود توسعه داده و اپلیکیشن غیرمتمرکز خود را بر بستر آن اجرا کنند. با انجام این کار، حفظ امنیت پروژه نیز در دستان یک پروژه بلاکچینی ثالث قرار ندارد و خود آن پروژه امنیت بلاکچین خود را حفظ میکند. در ادامه این کار، بار پردازشی و عملیاتی از دوش یک بلاکچین واحد برداشته شده و در میان تعداد زیادی از بلاکچینها پخش میشود. همین موضوع باعث افزایش توان عملیاتی شده و عدم مقیاس بندی در این هاب باعث افزایش مقیاس پذیری آن میشود. (برای اطلاعات بیشتر در رابطه با پروژه کازماس پیشنهاد میکنم مقاله “همه چیز درباره رمز ارز اتم (Atom) و اکوسیستم کازماس (Cosmos)” را از سایت بیتفا مطالعه کنید)
ارتباط بلاکچین لایه صفر Cosmos با صرافی Osmosis
شبکه کازماس به دلیل مزایای چشمگیری که در اختیار توسعه دهندگان قرار داده است، توانسته است آنها را به خود جذب کرده و یک اکوسیستم قدرتمند ایجاد کند؛ اکوسیستمی که شامل تعداد زیادی اپلیکیشن غیرمتمرکز میباشد که هر کدام بلاکچین اختصاصی خود را راهاندازی کردهاند. این بلاکچینها هر کدام ارز بومی خود را دارند (ارزهایی از جمله Atom , Kava , Band , Scrt و…) و در حالی که فناوری IBC امکان تبادل داده میان هر کدام از این بلاکچینها را فراهم کرده است، اما برای ایجاد نسبت قیمتی در جهت تبادل ارزش، به یک صرافی غیرمتمرکز نیاز است که با بهرهگیری از مکانیزم AMM بتواند نسبت قیمتی میان این رمز ارزها را برقرار کند. پلتفرم Osmosis که خود یک بلاکچین و یکی از Zone های هاب کازماس میباشد، این امکان را فراهم کرده است. در ادامه به معرفی جامع این پروژه بلاکچینی جذاب خواهیم پرداخت.
بررسی پروژه بلاکچینی Osmosis و آشنایی با اهداف آن
هر بلاکچینی برای تبادل داراییهای رمزارزی سوار بر بستر خود، نیاز به یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) دارد. برای مثال بلاکچین اتریوم از صرافیهای غیرمتمرکزی از جمله یونی سواپ و بالانسر بهره میبرد یا برای مثال بر بستر زنجیره هوشمند بایننس (BSC) پلتفرمهایی از جمله پنکیک سواپ و BiSwap فعالیت دارند. بلاکچین ازموسیس نیز با همین هدف در اکوسیستم کازماس ایجاد شده و شروع به فعالیت کرده است؛ اما با یک تفاوت!
اکوسیستم کازماس بر خلاف دیگر اکوسیستمها، متشکل از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز نیست؛ بلکه این اکوسیستم متشکل از بلاکچینهای مختلفی است که با یک دیگر تعامل دارند. پلتفرم Osmosis یک صرافی غیرمتمرکز اما به صورت میان زنجیرهای است که با بهره گیری از مکانیزم AMM این امکان را برای کاربران اکوسیستم کازماس فراهم میکند تا ارزهای مختلف فعال در این اکوسیستم را با یک دیگر تبادل کنند. (برای مثال کاربران میتوانند ارز Atom که ارز بومی کازماس است را به ارزهای دیگری مانند USDC، SCRT و یا Kava تبدیل کنند)
مکانیزم AMM چیست؟
مکانیزم AMM را میتوان قلب تپنده پلتفرمهای دیفای بخصوص صرافیهای غیرمتمرکز دانست. این مکانیزم ارائه دهنده قراردادهای هوشمندی در جهت ذخیره و ایجاد نقدینگی میباشد که به این قراردادهای هوشمند استخرهای نقدینگی نیز گفته میشود. این مکانیزم علاوه بر ایجاد نقدینگی، وظیفه ایجاد و حفظ نسبت قیمتی مناسب برای جفت ارزها را نیز بر عهده دارد.
این مکانیزم متشکل از ۳ بخش اصلی میباشد؛ بخش اول تامین کنندگان نقدینگی هستند، آنها کاربرانی هستند که نقدینگی را در پلتفرم (در جهت دریافت سود) تامین میکنند. بخش دوم قراردادهای هوشمند یا همان استخرهای نقدینگی میباشند که نقدینگی در آنها ذخیره میشود و بخش سوم کاربران پلتفرم هستند که با پرداخت کارمزد از امکانات پلتفرم بهره میبرند. بخش زیادی از پاداش پرداختی از طرف این کاربران به تامین کنندگان نقدینگی به عنوان پاداش پرداخت میباشد. (برای اطلاعات بیشتر در رابطه با مکانیزم AMM پیشنهاد میکنم مقاله “آشنایی با مکانیزم AMM و کاربرد آن در صرافی های غیرمتمرکز” را از سایت بیتفا مطالعه کنید)
نحوه کارکرد و ویژگیهای منحصر به فرد صرافی غیرمتمرکز Osmosis
همانطور که بالاتر گفته شد، بلاکچین ازموسیس یک ZONE در هاب کازماس است که با هدف ایجاد تبادلات میان زنجیرهای در این اکوسیستم ایجاد شده است. این پروژه با بهرهگیری از مکانیزم AMM امکان ایجاد استخرهای نقدینگی به صورت سفارشی و جفت ارزی را فراهم کرده است. این صرافی غیرمتمرکز مانند اکثر صرافیهای غیرمتمرکز، رابط کاربری مناسب و راحتی دارد. کاربران میتوانند با استفاده از این پلتفرم، داراییهای دیجیتالی خود را به صورت میان زنجیرهای به ارزهای دیگری تبدیل کنند. علاوه بر آن، این پلتفرم امکان ایجاد نقدینگی میان زنجیرهای را برای کاربران خود فراهم کرده است؛ برای مثال شما میتوانید ارزهای SCRT و Atom که هر کدام بر بستر بلاکچینهای مختلف فعالیت دارند را به صورت جفت ارزی و در یک استخر نقدینگی (قرارداد هوشمند) ذخیره کرده و تامین نقدینگی کنید.
استفاده از مکانیزم بهینه شده توسط Osmosis
از دیگر نکات مثبتی که در رابطه با این پروژه میتوان به آن اشاره کرد، مکانیزم AMM بهینه سازی شده آن میباشد. مکانیزم AMM به کار گرفته شده در Osmosis با الهام گرفتن از مکانیزمهای برترین صرافیهای غیرمتمرکز از جمله کرو فایننس، یونی سواپ و بالانسر طراحی شده است؛ در نتیجه میتوان گفت این صرافی غیرمتمرکز از یک مکانیزم خوب و بهینه بهره میبرد.
استخرهای نقدینگی شخصی سازی شده
یکی از نکاتی که Osmosis توانسته است با آن نظر کاربران را به خود جلب کند، راهاندازی استخرهای نقدینگی شخصی سازی شده میباشد. تامین کنندگان نقدینگی در این پلتفرم میتوانند با توجه به فاکتورهای مورد نظر خود، یک استخر شخصی سازی شده ایجاد و راهاندازی کنند. این امکان باعث میشود تا تامین کننده یک استخر متناسب با نیازهای خود ایجاد کند و رضایت بیشتری از آن داشته باشد؛ در ادامه این افزایش رضایت، میتوانیم انتظار افزایش میزان کاربران و سپس رشد پروژه را نیز داشته باشیم.
البته در نظر داشته باشید تا برای راهاندازی چنین استخرهایی، تامین کننده باید ۱۰۰ واحد ارز OSMO به عنوان کارمزد پرداخت کند!
ارز OSMO؛ ارز بومی بلاکچین Osmosis
اکنون که با بلاکچین ازموسیس آشنا شدیم به معرفی ارز بومی آن بپردازیم. ارز دیجیتال osmo ارز بومی بلاکچین و پلتفرم Osmosis به حساب میآید؛ این ارز که یکی از محبوبترین ارزهای اکوسیستم کازماس به حساب میآید در ۳ ماه آخر سال ۲۰۲۱ راهاندازی شد. این رمزارز در زمان راهاندازی، با قیمت ۵.۱ دلار در حال معامله بود و سپس تا سقف قیمتی ۱۱.۲۱ دلار نیز رشد خود را ادامه داد. اما در ادامه به دلیل شرایط نامناسب بازار رمز ارزها و عرضه بالای این ارز، قیمت آن ریزش داشته و در زمان نگارش این مقاله با قیمت ۱.۵۴ دلار در حال معامله میباشد. (برای اطلاع از قیمت لحظهای آن میتوانید از لینک قیمت لحظهای ارز OSMO اقدام کنید)
کاربردهای ارز دیجیتال OSMO
همانطور که بالاتر ذکر شد ارز دیجیتال osmo ارز بومی پروژه بلاکچینی Osmosis میباشد. این رمزارز در جهت پرداخت کارمزدها، اجرای رای گیریها، مدیریت و حاکمیت Osmosis توسعه داده شده است و نقش حیاتی در تداوم این پروژه ایفا میکند. در ادامه به هر کدام از این کاربردها دقیقتر خواهیم پرداخت.
پرداخت کارمزدها:
کارمزدها در پروژه Osmosis انواع مختلفی دارند اما در شرایط فعلی تمام این کارمزدها با رمزارز OSMO پرداخت میشود. از آنجایی که ازومسیس یک ZONE در هاب کازماس است و خود یک بلاکچین محسوب میشود، در نتیجه پرداخت هزینههای تراکنش و انتقال با ارز بومی آن یعنی OSMO انجام میشود. علاوه بر آن کارمزدهایی در جهت ایجاد استخرهای شخصی سازی شده و یا حتی برداشت نقدینگی از استخرهای نقدینگی با این رمزارز پرداخته میشود.
ایجاد نقدینگی:
یکی دیگر از کاربردهای این رمزارز ایجاد نقدینگی در پلتفرم Osmosis میباشد. از آنجایی که اکثر استخرهای این صرافی با جفت ارز OSMO ایجاد میشوند، در نتیجه رمزارز OSMO نقش مهمی در ایجاد نقدینگی این پلتفرم ایفا میکند.
حاکمیت:
یکی دیگر از کاربردهای این رمزارز استیک کردن آن در استخرهای عتبارسنجها (Validator) میباشد. با استیک کردن OSMO در جهت راهاندازی اعتبارسنج و یا استیک کردن در استخر یک اعتبارسنج دیگر و افزایش قدرت آن، کاربران به امنیت شبکه کمک میکنند و در مقابل پاداش دریافت میکنند. در نتیجه ارز OSMO ارزش بالایی در جهت حفظ امنیت شبکه و در نتیجه تداوم روند آن ایفا میکند.
رایگیری:
از آن جایی که ازموسیس یک پلتفرم غیرمتمرکز است، اداره آن نیز به صورت غیرمتمرکز و به صورت رایگیری عمومی انجام میشود. در این پلتفرم برای اجرای تغییرات پروپوزالهایی ایجاد میشود که هولدرهای ارز OSMO با توجه به میزان دارایی خود میتوانند در این رای گیریها شرکت کنند.
استیک ارز OSMO با پاداش سالیانه ۲۳ درصد
همانطور که بالاتر ذکر شد یکی از کاربردهای ارز OSMO استیک آن در جهت حفظ امنیت شبکه میباشد. این میزان پاداش با توجه به تعداد اعتبارسنجها و میزان داراییهای استیک شده در استخر آنها محاصبه میشود، به این صورت که هر چقدر تعداد این اعتبارسنجها افزایش پیدا کرده و حجم بیشتری رمزارز OSMO استیک شود پاداش استیکینگ آن کاهش مییاید. کیف پول محبوب تراست ولت نیز از استیکینگ این رمزارز پشتیبانی میکند؛ در زمان راهاندازی این پروژه و پس از اضافه شدن به لیست ارزهای پشتیبانی شده برای استیکینگ توسط تراست ولت، این رمزارز سود بیش از ۹۰ درصدی را برای استیک کنندگان خودش فراهم میکرد. اما در زمان نگارش این مقاله و بعد از افزایش میزان استیک کنندگان این رمزارز، پاداش آن تا ۲۳ درصد در سال کاهش یافته است. (۴۴ درصد از کل ارزهای در گردش OSMO به حالت استیک در آمده است و Lock Time آن برابر با ۱۴ روز میباشد)
این نوع استیکینگ در جهت افزایش امنیت شبکه انجام میشود، اما پاداش استیک این رمزارز برای استیک به صورت جفت ارزی و در جهت ایجاد نقدینگی متفاوت با موضوع ذکر شده است و آن را در قسمت آموزش نحوه کار با صرافی Osmosis آموزش خواهیم داد.
بررسی نحوه توزیع ارز OSMO
به نقل از صفحه رسمی Osmosis Labs در سایت مدیوم : پروژه ازموسیس در جنسیس خود (زمان ایجاد و راهاندازی) ۱۰۰ میلیون واحد از ارز خود را عرضه کرد؛ ۵۰ میلیون واحد از آن به صورت ایردراپ به استیک کنندگان ارز اتم اهدا شد و ۵۰ میلیون باقی به یک صندوق تحت عنوان صندوق ذخیره استراتژیک واریز شد. تیم پروژه معتقد است در آینده این صندوق میتواند در توسعه این پروژه کمک شایانی داشته باشد.
نکته جالبی که در رابطه با ارز اسمو وجود دارد این است که برخلاف دیگر بلاکچینها که ارز بومی آنها به صورت ایجاد هر بلاک جدید، عرضه و به میزان در گردش اضافه میشود، در بلاکچین ازومسیس ارزهای جدید بعد از ایجاد یک Epoch (هر Epoch متشکل از چند بلاک است) عرضه شده و به میزان در گردش اضافه میشود.
ازموسیس نیز مانند بیتکوین از نوعی فرایند بهره میگیرد تا میزان عرضه را در بلندمدت محدود کند. بیتکوین با بهرهگیری از فرایند هاوینگ حدود هر ۴ سال یک بار (بعد از استخراج هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک) پاداش ایجاد بلاکها را نصف میکند تا عرضه محدود شود. Osmosis نیز با بهرهگیری از نوعی فرایند به نام Thirdening هر سال پاداش ایجاد بلاکها (Epoch) و در نتیجه عرضه خود را ۱/۳ کاهش میدهد. به این صورت که عرضه در سال اول برابر با ۳۰۰ میلیون واحد، سال دوم ۲۰۰ میلیون و سال سوم ۱۳۳ میلیون واحد خواهد بود. با توجه به این مکانیزم حداکثر عرضه در ارز OSMO در بلندمدت برابر با ۱ میلیارد واحد خواهد بود؛ در واقع Max Supply این رمزارز برابر با ۱ میلیارد واحد میباشد.
بررسی چگونگی توزیع ارزهای جدید
بالاتر ذکر شد که سالیانه مقدار مشخصی از ارز OSMO ایجاد میشود و به میزان در گردش اضافه میشود؛ اما این میزان میان چه کسانی و به چه شیوه توزیع میشود؟
ارز OSMO در میان اعتبارسنجها و استیک کنندگان (۲۵%)، توسعه دهندگان (۲۵%)، تامین کنندگان نقدینگی در صرافی ازموسیس (۴۵%) و صندوق جامعه (۵%) توزیع میشود.
بررسی توکنومیک (Tokenomics) ارز Osmo
توکنومیک ارز Osmo به این صورت میباشد که ۴۰.۵ درصد از کل عرضه به پاداش استخراج، ۲۲.۵ درصد به صندوق توسعه، ۵ درصد به پاداش استیکینگ، ۵ درصد به صندوق استراتژیک، ۵ درصد به ایردراپ و ۴.۵ درصد به صندوق جامعه اختصاص دارد.
نحوه خرید و نگهداری ارز OSMO
در زمان نگارش این مقاله از صرافیهای متمرکز تنها صرافی MEXC از رمزارز OSMO پشتیبانی میکند که البته تنها کمتر از ۲ درصد از حجم معاملات این صرافی در دست این صرافی است. برای خرید این رمزارز میتوانید به صورت غیرمتمرکز از خود صرافی ازموسیس نیز استفاده کنید؛ به این صورت که میتوانید از دیگر صرافیها رمزارز Atom یا USDC (USDC سوار بر بستر کازماس) خریداری کرده و در صرافی Osmosis آنها را به ارز OSMO تبدیل کنید.
از کیف پولهای پشتیبانی کننده از این رمزارز نیز میتوان به کیف پولهای تراست ولت، Keplr و Cosmostation اشاره کرد که تمامی آنها از فرایند استیکینگ OSMO پشتیبانی میکنند.
پروژه ازموسیس در شبکههای اجتماعی
پروژه ازموسیس یکی از پرطرفدار ترین پروژههای فعال در اکوسیستم کازماس میباشد و در همین مدت نسبتاً کوتاهی که عرضه شده است، توانسته است جامعه خوبی را برای خود ایجاد کند. پروژه بلاکچینی ازموسیس در حساب اصلی خود در شبکه اجتماعی توییتر توانسته است بیش از ۱۴۱ هزار دنبال کننده به خود جذب کند که این موضوع میتواند نشان دهنده جامعه پرتعداد آن باشد!
نحوه کار با صرافی غیرمتمرکز Osmosis
اکنون که با اهداف و دلایل ایجاد این پروژه بلاکچینی آشنا شدیم به نحوه کار با پلتفرم آن، یعنی صرافی غیرمتمرکز ازموسیس بپردازیم. این صرافی نیز نحوه کار مشابه با دیگر صرافیهای غیرمتمرکز را دارد و برای شروع به کار باید کیف پول دیجیتالی خود را به آن متصل کرد.
متصل کردن کیف پول دیجیتالی به Osmosis
صرافی ازموسیس تنها از کیف پول Keplr پشتیبانی میکند. این کیف پول، کیف پول اختصاصی اکوسیستم میباشد و از اکثر بلاکچینهای این اکوسیستم پشتیبانی میکند؛ کپلر هم به صورت افزونه برای مرورگر و هم به صورت اپلیکیشن برای تلفن همراه قابل استفاده میباشد. برای اتصال کیف پول به این پلتفرم، بر روی گزینه “Connect Wallet” )پایین سمت چپ) کلیک کنید و کیف پول خود را متصل کنید.
واریز دارایی از کیف پول به صرافی Osmosis
برای کار با دارایی خود در این صرافی، ابتدا باید به قسمت “Assets” رفته و رمزارزی که قصد انجام معاملات با آن دارید را با کلیک بر روی گزینه “Deposit” به کیف پول واریز کنید.
برای واریز ارزهایی که بر روی بلاکچین اتریوم هستند، (مانند ETH یا USDC) میتوانید با کلیک بر روی گزینه “Deposit” و متصل کردن کیف پول متامسک، داراییهای خود را به این پلتفرم واریز کنید.
ایجاد نقدینگی در استخرهای نقدینگی
برای ایجاد نقدینگی در این صرافی باید وارد قسمت “Pools” شده و سپس استخر جفت ارزی مورد نظر خود را انتخاب کنید. پس از انتخاب استخر مورد نظر، بر روی گزینه “Add/Remove liquidity” کلیک کرده و در قسمت “Add liquidity” میزان درارایی مورد نظر خود را انتخاب کرده و با کلیک بر روی گزینه “Add liquidity” دارایی خود را به استخر واریز کنید. (دقت داشته باشید که این میزان دارایی باید به صورت ۵۰-۵۰ از هر کدام از ارزها باشد، در غیر این صورت میتوانید با فعال کردن گزینه “Auto-Swap single asset” تنها یکی از آن دو ارز را واریز کرده و خود پلتفرم نصفی از نقدینگی را به دیگر ارز آن استخر تبدیل کند)
ایجاد درآمد از نقدینگی ایجاد کرده
پس از ایجاد نقدینگی، متناسب با میزان نقدینگی که شما ایجاد کردهاید توکن LP دریافت خواهید کرد. سپس برای دریافت پاداش باید در قسمت مرتبط با همان استخری که برایش نقدینگی ایجاد کردهاید، بر روی گزینه “Start earning” کلیک کنید. پس از آن سه گزینه برای شما نمایش داده میشود که عبارتند از روزانه، ۷روزه و ۱۴روزه که میزان پاداش هر کدام نیز متفاوت است (هر چقدر بازه زمانی طولانیتر باشد در نتیجه درصد پاداش بالاتر خواهد بود). با انتخاب هر کدام از این گزینهها LockTime دارایی شما مشخص میشود. (برای مثال اگر شما بازه ۱۴ روزه را تعیین کنید، هنگامی که قصد برداشت نقدینگی خود را داشته باشید، آن دارایی پس از آن ۱۴ روز به کیف پول شما واریز خواهد شد)
پس باید با توجه به نگاه سرمایهگذاری خود که آیا دید بلندمدت دارید یا کوتاهمدت این مورد را انتخاب کنید.
برداشت نقدینگی از استخرهای نقدینگی
برای برداشت نقدینگی از این استخرها نیز باید مجدد وارد قسمت “Pools” شده سپس استخر مورد نظر را انتخاب کرده، از قسمت بالای صفحه بر روی گزینه “Add/Remove liquidity” کلیک کرده و سپس به قسمت “Remove liquidity” رفته و نقدینگی ایجاد کرده را برداشت کنید.
انجام سواپ در صرافی ازموسیس
برای انجام تبادلات در این صرافی باید وارد قسمت “Swap” شوید. سپس ارزی که قصد فروش آن و ارزی که قصد خرید آن را دارید را انتخاب کنید؛ میزان مورد نیاز برای تبدیل را نیز انتخاب کنید و سپس بر روی گزینه Swap کلیک کنید. پس از آن یک نوتیفیکیشن بر روی کیف پول شما ایجاد میشود که با تایید آن و پرداخت کمی کارمزد، تراکنش شما انجام خواهد شد.
شرکت در رای گیریهای پلتفرم ازموسیس
برای شرکت در پروپوزالها و رای گیریهای این پلتفرم باید به قسمت “Vote” مراجعه کنید. دقت داشته باشید که میزان قدرت شما در رای گیری برابر است با میزان ارز OSMO که آن را هولد میکنید.
جمع بندی
ازموسیس را میتوانیم اولین پروژه بلاکچینی در جهت انجام معاملات و تبادلات میان بلاکچینی در اکوسیستم قدرتمند کازماس دانست. این پروژه که تا به حال تنها یک سال از شروع فعالیتش میگذرد توانسته است توجهات زیادی را به خود جذب کرده و رشد خوبی را تجربه کند.