عوامل تعیین کننده قیمت بیت کوین

بیت کوین (BTC) رمزارزی است که در سال ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. هویت خالق بیت‌کوین همچنان به عنوان یک راز باقی مانده است. تراکنش‌های بیت کوین به صورت شفاف بر روی بلاکچین شبکه ذخیره می‌شود به طوری که افراد قادر به مشاهده تراکنش‌های انجام شده می‌باشد. برخلاف تمام ارز‌های سنتی، بیت‌کوین توسط هیچ نهاد یا سازمان متمرکزی کنترل نمی‌شود. بیت‌کوین یک شرکت یا سازمان نیست، در نتیجه نحوه خرید آن مشابه به خریداری سهام یا اوراق قرضه نمی‌باشد. همانطور که گفتیم بیت‌کوین توسط هیچ نهاد متمرکزی کنترل نمی‌شود، حال ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که قیمت بیت‌کوین چگونه تعیین می‌شود؟ در این مقاله به بررسی عوامل تعیین کننده قیمت بیت‌ کوین خواهیم پرداخت.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت بیت‌کوین

برخلاف ارز‌های فیات که سیاست‌های مالی، نرخ توم و رشد اقتصادی از عوامل تاثیرگذار بر آن‌ها می‌باشد، مواردی که در ادامه به آنها می‌پردازیم روی قیمت بیت‌کوین تاثیرگذار است:

• عرضه و تقاضا (فشار خرید و فشار فروش) برای بیت کوین
• هزینه‌ی تولید بیت کوین در پروسه استخراج آن
• پاداش ماینر‌های بیت کوین در ازای تایید تراکنش‌ها
• عملکرد رقبای بیت کوین
• قانون گذاری‌های مرتبط با بیت کوین

برای آشنایی بیشتر با بیت کوین می‌توانید مقاله همه چیز در مورد بیت کوین را مطالعه کنید.

عرضه و تقاضا (فشار خرید و فشار فروش) برای بیت‌کوین

هر دارایی در جهان که قابل معامله باشد، یک میزان عرضه و یک میزان تقاضا دارد. دارایی‌های قابل معامله گروهی فروشنده و گروهی خریدار دارند، فروشندگان آن دارایی را عرضه و خریداران برای آن دارایی تقاضا ایجاد می‌کنند. در بازارهای مالی به این میزان عرضه فشار فروش و به میزان تقاضا فشار خرید گفته می‌شود. در واقع قیمت هر دارایی در جهان تابعی از میزان عرضه و تقاضای آن است. در ادامه به مواردی که باعث ایجاد فشار فروش (عرضه) و فشار خرید (تقاضا) در بیت کوین می‌شود خواهیم پرداخت. 

÷

عرضه بیت کوین

عرضه یک دارایی تاثیر به سزایی در تعیین قیمت آن دارد. یک دارایی با عرضه محدود تمایل بیشتری به افزایش قیمت دارد در حالی که یک دارایی با عرضه بالا معمولا با کاهش قیمت مواجه می‌شود (این موضوع فقط محدود به بیت کوین نمی‌باشد و هر دارایی که عرضه بالایی داشته باشد میل سرمایه گذاران برای وارد کردن سرمایه خود به آن دارایی کاهش پیدا می‌کند). عرضه بیت کوین از زمان ایجاد، روندی نزولی در پی داشته است. پروتکل بیت کوین به این صورت تنظیم شده است که در بازه زمانی مشخص، تعداد مشخصی بیت کوین تولید شود که این تعداد در طول زمان کاهش می‌یابد. هاوینگ بیت کوین نیز تاثیر بسیاری بر افزایش قیمت بیت دارد به این دلیل که باعث کاهش عرضه بیت کوین می‌شود. هاوینگ بیت کوین فرآیندی است که در طی آن پاداش استخراج بیت کوین حدوداً هر ۴ سال یک بار (هر ۲۱۰.۰۰۰ بلاک) نصف می‌شود. همانطور که می‌دانید عرضه بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است. در ابتدای فعالیت بیت کوین (اولین دوره) پاداش استخراج هر بلاک در بلاکچین بیت کوین، ۵۰ واحد BTC بود. به این صورت که هر ماینر با استخراج هر بلاک جدید، ۵۰ بیت کوین به عنوان پاداش دریافت می‌کرد. اما طی فرآیند هاوینگ، میزان پاداش هر ۴ سال یک بار یا با استخراج هر ۲۱۰.۰۰۰ بلاک نصف می‌شود. اولین هاوینگ بیت کوین در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاد و پاداش استخراج به ۲۵ واحد بیت کوین کاهش یافت. دومین هاوینگ در سال۲۰۱۶ اتفاق افتاد و پاداش استخراج به ۱۲.۵ واحد رسید. آخرین هاوینگ نیز در سال ۲۰۲۰ انجام شد و در زمان نگارش این مقاله پاداش استخراج بیت کوین ۶.۲۵ واحد است. 

تقاضا برای بیت کوین

بیت کوین یک رمزارز محبوب است که روز به روز توجه سرمایه گذاران بیشتری را به خود جلب می‌کند. تقاضا برای بیت کوین در نقاط مختلف جغرافیایی و اقتصاد آن و بسته به منطقه متفاوت است. برای مثال طبق گذارش‌ها، شهروندان چینی ممکن است از بیت کوین برای دور زدن نظارت‌های بانکی در سال ۲۰۲۰ استفاده کرده باشند. به علاوه بیت کوین در کشور‌هایی با نرخ تورم بالا و ارزش پایین پول ملی مانند کشور ونزوئلا محبوب‌تر است. همچنین به نظر بعضی از افراد، بیت کوین به عنوان ابزاری برای پول شویی نیز می‎‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. در نهایت تقاضا برای سرمایه گذاری در بیت کوین با افزایش پوشش رسانه‌ها بیشتر می‌شود. به طور کلی هرچه تقاضا برای بیت کوین یا هرچیز دیگری افزایش یابد، قیمت آن نیز افزایش می‌یابد.

هزینه استخراج بیت کوین

همانند هر کالای دیگری، قیمت تولید یا استخراج بیت کوین نیز نقش مهمی در تعیین قیمت آن بازی می‌کند. با توجه به تحقیقات انجام شده قیمت بیت کوین (Bitcoin price) می‌تواند نسبت مستقیمی با هزینه‌ی تولید آن داشته باشد.

برای بیت کوین هزینه‌ی استخراج یا تولید آن متناسب با هزینه سخت افزار‌های ماینر، هزینه برق مصرفی و هزینه‌ی غیر مستقیم مربوط به سختی شبکه است. استخراج بیت کوین پروسه‌ای است که در طی آن ماینر‌ها برای حل یک مساله پیچیده ریاضی به رقابت با یکدیگر می‌پردازند و به اولین ماینری که زودتر از سایر ماینر‌ها پاسخ مساله را پیدا کند (بلاک را استخراج کند) پاداش تعلق می‌گیرد. سرعت پیدا کردن جواب مسئله نسبت مستقیمی با قدرت پردازش شبکه دارد. به این معنی که هرچه قدرت پردازش سخت افزارها بالاتر باشد شانس دریافت پاداش نیز به مراتب افزایش می‌یابد. در ابتدا استخراج بیت کوین حتی با استفاده از کامپیوترهای خانگی نیز امکان پذیر بود اما رفته رفته و با افزایش سختی شبکه، کامپیوتر‌‌های خانگی با دستگاه‌های ایسیک (ASIC) جایگزین شدند. دستگاه‌های ایسیک منحصرا برای فرآیند استخراج طراحی شده‌اند. بدین ترتیب هرچه هزینه استخراج بیت کوین بالاتر برود به همان نسبت قیمت بیت کوین نیز افزایش خواهد یافت. هزینه استخراج بیت کوین تنها مربوط به تهیه سخت افزارها نبوده و هزینه‌های دیگر مانند هزینه برق، هزینه دستگاه‌های جانبی، مکان مناسب برای استقرار سخت افزارها و غیره را نیز در بر می‌گیرد.

بنا به گفته‌های برخی وب سایت‌ها، مصرف برق لازم برای استخراج بیت کوین برابر با برق مصرفی یک یا چند کشور است. سختی شبکه نیز می‌تواند هزینه‌ی غیر مستقیمی برای استخراج بیت کوین شامل شود. سختی‌ شبکه متفاوت می‌تواند روند تولید بیت کوین را کند کرده یا سرعت ببخشد و همین موضوع بر عرضه و در نهایت بر قیمت بیت کوین تاثیرگذار باشد.

رقیبان بیت کوین

اگرچه بیت کوین معروف‌ترین و شناخته شده ترین رمزارز در حوزه کریپتو کارنسی‌ها است، با این حال هزاران رمزارز دیگر در این حوزه فعالیت دارند. در زمان نوشتن این مقاله و با استناد به سایت کوین مارکت کپ، ۲۰.۱۴۸ رمز ارز در دنیای رمزارز‌ها وجود دارد. دامیننس (سلطه) بیت کوین معمولا در روندهای صعودی بازار، به صورت کاهشی است. برای مثال در سال ۲۰۱۷، بیت کوین بیش از ۸۰ درصد حجم کل بازار را در دست داشت و این مقدار در سال ۲۰۲۱ به ۵۰ درصد کاهش یافت. در حال حاضر بیت کوین ۴۲.۵ درصد حجم کل بازار را در اختیار دارد.

یکی از دلایل کاهش سلطه بیت کوین افزایش تعداد آلت کوین‌ها از جمله اتریوم است. اتریوم با ایجاد بستری برای راه اندازی پروژه‌های دیفای توجه بسیاری از سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است. در حال حاضر اتریوم ۱۷.۸ درصد حجم کل بازار را در اختیار دارد. ریپل و کاردانو نیز از جمله آلت کوین‌هایی هستند که توجهات بسیاری را به خود جلب کرده‌اند.

قانون گذاری‌های مربوط به بیت کوین

قانون گذاری‌های دولت‌ها درباره بیت کوین نیز یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت بیت کوین (Bitcoin price) است. نبود قانون گذاری‌های زیاد در رابطه با بیت کوین مزایا و معایبی دارد. برای مثال نبود قانون گذاری برای آن به این معنا است که کاربران می‌توانند به طور آزادانه بیت کوین را به سراسر دنیا انتقال دهند بدون اینکه محدودیت‌های اعمال شده بر سایر ارز‌های فیات بر آنها اعمال شود. به علاوه این امر می‌تواند مورد سواستفاده سود جویان با هدف پول شویی و کلاهبرداری قرار گیرد. اخبار مثبت مربوط به این قانون گذاری‌ها می‌تواند سبب افزایش قیمت بیت کوین و در مقابل اخبار ممنوعیت‌ها و ایجاد محدودیت‌ها برای بیت کوین نیز می‌تواند سبب کاهش قیمت بیت کوین شود. برای مثال خبر ممنوعیت معاملات در چین در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ سبب کاهش قیمت شدید در بیت کوین شد. تنظیم مقررات برای بیت کوین همواره به ضرر آن نیست بلکه می‌تواند به ورود سرمایه گذاران بیشتر منجر نیز شود. بدین ترتیب هر اخباری مبنی بر قانون گذاری بیت کوین می‌تواند به سرعت بر قیمت بیت کوین تاثیر گذارد.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم شما را با عوامل تاثیر گذار بر قیمت بیت کوین (Bitcoin price) آشنا کنیم. مهم‌ترین عامل تاثیر گذار بر قیمت هر چیز از جمله بیت کوین عرضه و تقاضا است. تمام عوامل ذکر شده در بالا بر عرضه و تقاضا تاثیر گذار در آن دارایی است که در نهایت منجر به افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین می‌شود. برای پیش بینی قیمت بیت کوین تنها زیر نظر گرفتن یک عامل کافی و مفید نیست و لازم است چندین عامل را در کنار یکدیگر زیر نظر داشته باشید.