ساتوشی ناکاموتی (خالق بیت کوین) در الگوریتم‌های بیت کوین محدودیت ۲۱ میلیونی برای عرضه بیت‌کوین قرار داده است و با این کار، برای بیت‌کوین خاصیت ضدتورمی ایجاد کرده است. این موضوع باعث کمیاب شدن بیت کوین و در نتیجه با ارزشتر شدن آن شده است. با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله به دلیل محدودیت عرضه در بیت کوین بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که آیا امکان دارد تعداد بیت کوین‌ها از ۲۱میلیون عدد فراتر رود یا خیر؟
تعداد ارزهای در گردش (Circulating Supply)
برای درک بهتر محدودیت عرضه بهتر است ابتدا با مفهوم ارزهای در گردش آشنا شویم. با ایجاد هر بلاک جدید در بلاکچین بیت کوین، مقداری بیت کوین ایجاد می‌شود و به عنوان پاداش به ایجاد کننده آن بلاک پرداخت می‌شود. به بیت کوین‌های استخراج شده، ارزهای در گردش گفته می‌شود که در زمان نگارش این مقاله، تعداد آن ۱۹،۰۵۱،۶۰۶ واحد است. بیت کوین تا ۲۱ میلیون عدد قابلیت استخراج شدن دارد و با ایجاد هر بلاک جدید تعداد ارزهای در گردش به ۲۱ میلیون واحد نزدیک‌تر می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با نحوه و میزان پاداش دهی برای استخراج هر بلاک در بلاکچین بیت کوین، می‌توانید در سایت بیتفا، مقاله هاوینگ را مطالعه کنید.
دلیل ایجاد محدودیت در عرضه بیت کوین
برای درک بهتر دلیل محدود بودن عرضه بیت کوین بهتر است ابتدا به دلیل کلی ایجاد بیت کوین بپردازیم. ساتوشی در سال ۲۰۰۹ و دقیقاً بعد از بحران شدید اقتصادی در سال ۲۰۰۸، بیت‌کوین را به ۲ هدف بزرگ خلق کرد. هدف اول تمرکز زدایی (مخصوصاً در سیستم‌های مالی) و پخش کردن قدرت در سطح جامعه و هدف دوم ساخت یک سیستم ضدتورمی بود که عرضه بی‌رویه‌ای نداشته باشد.
هدف دوم (سیستم ضدتورمی) تنها با یک مکانیزم محدود کننده عرضه قابل اجرا بود. یک مکانیزم که در حالی که محدودیت عرضه دارد ولی در کنارش توانایی ایجاد انگیزه کافی برای ماینرها (ایجاد کنندگان بلاک‌ها) را نیز داشته باشد تا روند شبکه برای همیشه به صورت مداوم ادامه داشته باشد. ساتوشی این مکانیزم را با موفقیت در بلاکچین بیت کوین عملی کرد.
ساختار ضدتورمی چیست؟
یکی از شاخص‌هایی که باعث با ارزشتر شدن یک دارایی می‌شود، کمیاب بودن آن است. سیستم‌های مالی امروزی در بانک‌های مرکزی و پول فیات دولت‌ها، محدودیت ضرب و عرضه ندارند و توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی ضرب و عرضه می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود تا پول‌های فیات به دلیل ضرب بی‌رویه و نامحدود، کمیابی خودشان را از دست بدهند و در نتیجه با گذشت زمان بی ارزشتر شوند. بی ارزشتر شدن مداوم ارزهای فیات باعث ایجاد تورم و مشکلات اقتصادی می‌شود. یک سیستم مالی موفق برای جلوگیری از بی‌ارزش شدن دارایی، به یک مکانیزم و ساختار ضدتورمی (مانند بیت کوین) نیاز دارد؛ در همچین سیستم‌هایی، باید عرضه مشخص و محدودی وجود داشته باشد تا از عرضه بی‌رویه و بی‌ارزش شدن دارایی جلوگیری کند.
بیت کوین با محدود کردن عرضه خود تا ۲۱میلیون واحد و جلوگیری کردن از عرضه بی‌رویه این مشکل را تا حدودی حل کرده است.
مقایسه طلا و بیت‌کوین در محدودیت و میزان عرضه
از آغاز تاریخ تا به حال طلا در حال استخراج بوده است، ولی طلا نیز مانند بیت کوین عرضه محدود دارد و در نهایت روزی تمام طلا‌های معادن استخراج خواهند شد. اما طلا، برخلاف بیت کوین نحوه عرضه مشخصی ندارد و حتی به طور دقیق مشخص نیست چه میزان طلا در کل دنیا وجود دارد و در چه زمانی تمامی طلا‌ها از معادن استخراج خواهند شد.
بیت کوین کمیاب است و عرضه محدودی دارد و مشخص است چه میزان بیت کوین در طول تاریخ توسط ماینرهای آن استخراج خواهد شد، اما در مقابل برای عرضه طلا، نحوه و میزان مشخصی وجود ندارد؛ به همن دلیل طلا را یک دارایی تقریباً کمیاب می‌نامند. بیت کوین به عنوان یک راه حل ضدتورمی، مکانیزم و عملکرد موفق‌تری نسبت به طلا ارائه داده است.
آیا محدودیت ۲۱میلیون واحدی بیت کوین قابل تغییر است؟
الگوریتم ضدتورمی بیت کوین، در کدهای بلاکچین بیت کوین کدنویسی شده است؛ ولی آیا کدهای بیت کوین قابلیت تغییر دارد؟ در بلاکچین و سیستم‌های غیرمتمرکزی مانند بیت کوین نیز احتمال ایجاد تغییرات وجود دارد ولی هر تغییری با توجه به رای‌گیری انجام می‌شود و برای ایجاد هر تغییری، باید اعضای شبکه (نودها و ماینرها) با هم به توافق برسند. در نتیجه حذف کردن محدودیت عرضه بیت کوین و یا تغییر دادن نحوه عرضه آن غیرممکن نیست ولی به رای‌گیری و توافق اکثریتی نیاز دارد. اما این موضوع خیلی هم نگران کننده نیست، چون فعلاً هیچ دلیل و یا انگیزه‌ای وجود ندارد تا اعضای شبکه بخواهند محدودیت عرضه بیت کوین را تغییر دهند.
جمع‌بندی
بیت کوین با هدف غیرمتمرکز سازی سیستم‌های مالی و ایجاد یک ساختار ضدتورمی در سیستم‌های مالی به وجود آمده است. یکی از اصلی ترین دلایل مقبولیت بیت کوین توسط جامعه، ساختار ضدتورمی آن است. این ساختار که تا به حال یکی از موفق‌ترین ساختارهای ضدتورمی در سیستم‌های مالی بوده است، قابلیت ایجاد تغییرات نیز دارد، اما هنوز هیچ انگیزه‌ای برای ایجاد تغییرات در جهت حذف محدودیت عرضه در آن وجود ندارد. به نظر شما آیا بیت کوین توانسته است یک ساختار ضدتورمی موفق و کامل در سیستم مالی ایجاد کند؟ شما کدام یک را موفق تر میدانید؛ بیت کوین یا سیستم‌های مالی سنتی؟
