اگر به معاملات در بازارهای مالی علاقه دارید، لازم است تفاوت بازار کریپتو و فارکس را بدانید. امروزه هر دو این بازارهای مالی پرطرفدار هستند و هر کدام دنبال‌کننده‌های خاص خود را دارند. بازار فارکس بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفت و یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مالی در طول تاریخ است، اما بازار کریپتو بسیار جوان است. ما در این مقاله ابتدا به معرفی مختصر هر دو بازار می‌پردازیم سپس برای شناخت و درک بهتر به بررسی و مقایسه کریپتو و فارکس خواهیم پرداخت.
در ادامه این مقاله با تیم بیتفا همراه باشید تا بررسی کنیم کریپتو بهتر است یا فارکس؟ ترید کردن در کدام بازار نتیجه بهتری خواهد داشت؟
بازار مالی کریپتو چیست؟
در بازار کریپتو یا همان ارزهای دیجیتال، افراد یا شرکت‌ها برای پروژه خود یک توکن راه‌اندازی می‌کنند که کاربران می‌توانند در صرافی‌های ایرانی یا خارجی آن‌ها را خرید و فروش کنند. اصل بازار کریپتو هم مانند دیگر بازارهای مالی، عرضه و تقاضا است. به این صورت که هر زمان عرضه محصول بالا می‌رود قیمت کاهش پیدا می‌کند و هر زمان تقاضا افزایش می‌یابد قیمت آن ارز دیجیتال نیز افزایش خواهد یافت.
در بازار ارزهای دیجیتال یک سرمایه‌گذاری هنگفت، بر تقاضا تاثیر بسیاری می‌گذارد و باعث افزایش ناگهانی قیمت می‌شود.
ارزهای دیجیتال پول قانونی نیستند و شما نمی‌توانید آن‌ها را با کالاها یا خدمات مبادله کنید، البته در بعضی جاها امکان خرید و فروش کالا یا خدمات با ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین امکان‌پذیر است. این بازار در سال‌های اخیر محبوبیت بسیاری پیدا کرده است و توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب کرده است.
بازار مالی فارکس چیست؟
فارکس یک بازار مالی جهانی و بین‌المللی است که شامل اکثر ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، ین ژاپن، یورو و پوند انگلیس است. همچنین این بازار شامل بانک‌های مرکزی و تجاری و شرکت‌های بزرگی مانند تسلا و اپل و … است.
فارکس فقط ۵ روز و نیم هفته باز است. در همان ۵ روز به صورت ۲۴ ساعته فعال است به صورتی که بعد از پایان رسیدن روز مالی آمریکا، روز مالی توکیو و هنگ‌کنک شروع می‌شود. در این بازار مالی شما جفت ارزهای بین‌المللی را معامله می‌کنید.
مقدار نقدینگی این بازار بسیار بالا است به صورتی که هر گونه عدم تعادل بین عرضه و تقاضا، تاثیر بسیاری بر اقتصاد جهانی می‌گذارد؛ به همین علت نوسان قیمت در فارکس بسیار کمتر از کریپتو است.
مقایسه بازار فارکس و کریپتو از نظر نقدینگی
در سال‌های اخیر حجم معاملات و نقدینگی کریپتو بسیار بالا رفته است اما با این حال نقدینگی فارکس بیشتر است. در نوامبر ۲۰۲۱ بازار کریپتو به ۲.۸ تریلیون دلار با حجم معاملات ۱۲۴ میلیارد دلار در روز دست یافت. در حال حاضر کل بازار ارز دیجیتال حدود ۳ تریلیون دلار است. درست است که سرعت افزایش نقدینگی کریپتو بسیار بالا است اما بازار فارکس همچنان بزرگ‌تر است. دلیل عمده‌ی آن این است که فارکس شامل نهادهای بین‌المللی و بانک‌ها است. اقتصاددانان ارزش کل بازار فارکس را حدود ۸۰ تریلیون دلار تخمین زدند.
بیشتر از ۲۴ درصد کل حجم روزانه بازار فارکس، متعلق به جفت ارز EUR/USD است. در بازار کریپتو نیز بیشترین حجم معاملات متعلق به ارز بیت کوین معروف است.
ریسک معاملات بازار کریپتو بیشتر است یا فارکس؟
معاملات همه بازارهای مالی همراه با ریسک و خطر است و شما قبل از انجام هر معامله‌ای باید مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه را به خوبی آموزش دیده باشید. اما اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین میزان ریسک این دو بازار محبوب داشته باشیم، ریسک معاملات کریپتو بیشتر است. چرا؟ زیرا نوسانات آن بسیار بالا است. برای مثال بعضی از میم‌کوین‌ها مانند ارز شیبا ممکن است در یک روز چندین برابر شوند یا برعکس ناگهان ریزش بسیار قوی را تجربه کنند.
بالا بودن نوسان در بازار کریپتو باعث شده است که سودهای بسیار بالایی حتی تا ۱۰۰۰٪ را تجربه کند. البته نباید از این نکته غافل شد که ضررهای بیشتری را نیز به همراه دارد. یکی دیگر از دلایل پر ریسک بودن کریپتو فاکتورهای تاثیرگذار بر آن است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
اما در فارکس حجم معاملات روزانه بالا، باعث حرکات منظم‌تر و با ثبات‌تری شده است، به همین دلیل نوسان قیمت در طول روز، بسیار پایین است. نوسانات پایین فارکس باعث شده است که تریدرها فقط با استفاده از اهرم می‌توانند سودهای قابل قبولی را کسب کنند. در بازار فارکس دارایی‌ها به طور میانگین حدودا ۱ تا ۳ درصد نوسان دارند.(البته به طور دقیق و ثابتی نمی‌توان درصد آن را مشخص کرد.)
فاکتورهای تاثیرگذار در مقایسه بازار کریپتو و فارکس
اخبار و اتفاقات زیادی مانند جنگ بین کشورها و یا نرخ تورم و بهره آمریکا، بر تمام بازارهای مالی تاثیرگذار هستند. اما به طور کلی در بازار فارکس تغییرات ناگهانی بسیار کم دیده می‌شود. اما شرایط در بازار کریپتو برعکس است، تمام اخبار مهم باعث کاهش یا افزایش قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود. همچنین با بالا پایین شدن ارز بیت کوین اکثر ارزهای دیجیتال تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از سمت دیگر، از آن جا که برخی از ارزهای دیجیتال حجم معاملات روزانه بسیار کمی دارند برای مثال حدود ۲۰۰ هزار دلار، همین امر منجر شده که افراد سرمایه‌گذار با دارایی‌های هنگفت بتوانند تاثیر مستقیمی بر آن ارزها بگذارند. به همین علت ثبات بازار کریپتو بسیار کمتر از فارکس است.
یک سرمایه‌گذاری هنگفت بر روی یک ارز دیجیتال می تواند روی کل چارت آن تاثیرگذار باشد و باعث افزایش ناگهانی قیمت چند صد درصدی شود. به همین خاطر است که می‌گوییم ریسک معاملات کریپتو بیشتر از فارکس است.
تفاوت‌های فارکس و کریپتو
معیارهای مختلفی برای مقایسه دو بازار مالی وجود دارد که چند مورد از مهم‌ترین‌ها را در زیر مقایسه خواهیم کرد.
نوع دارایی‌های قابل معامله
نوع دارایی و ارزهایی که در بازارهای دیجیتال و فارکس منتشر می‌شود، متفاوت هستند. بازار فارکس ارزهای محدودی دارد اما به ارزهای بازار کریپتو روز به روز اضافه می‌شود. ارزهای فارکس مانند دلار آمریکا، ین ژاپن، پوند انگلیس و یورو و … است. ارزهای کریپتو شامل بیت کوین، ارز اتریوم، تتر و … است که تعداد آن‌ها به بیش از ۱۴ هزار ارز مختلف می‌رسد.
در میان همه آن‌ها بیت کوین محبوب‌ترین و تاثیرگذارترین ارز دیجیتال است.
تفاوت در زیرساخت فارکس و کریپتو
هردو بازار فارکس و کریپتو از صرافی و بروکر استفاده می‌کنند، از همین جهت متمرکز هستند و آن صرافی و بروکر مورد استفاده هر کاربر بر معاملات آن کنترل دارد. از همین جهت هر دو به صورتی متمرکز هستند. البته نباید از این نکته غافل شویم که هیچ کدام در کنترل و اختیار دولت یا مقام مرکزی نیست.
اما وجه تمایز این دو بازار این است که بازار کریپتو صرافی غیرمتمرکز نیز دارد. در این مدل صرافی‌ها هیچ شخص ثالثی بر روی دارایی‌های شما کنترل ندارد. همچنین زیرساخت بازار کریپتو بلاکچین است که عمده عملیات انجام تراکنش‌های هر ارز دیجیتال مربوط به شبکه مربوط به آن است. کریپتو شامل شبکه‌های بلاکچینی متفاوت و متنوعی است که هر کدام کاربردهای مختص به خود را دارند.
نحوه ثبت سفارش در هر کدام از بازارها
برای فعالیت در بازار کریپتو نیاز به ثبت‌نام در یک صرافی و نصب یک کیف‌پول دارید. اگر صرافی مورد استفاده شما ایرانی باشد که به راحتی ثبت‌نام می‌کنید و احراز هویت خواهید شد اما اگر خارجی باشد، تنها نیاز به ایمیل شما دارد.
برای باز کردن حساب و فعالیت در بازار فارکس همه چیز متفاوت است، در این بازار شما نیاز به یک بروکر معتبر دارید. برای باز کردن حساب در کارگزاری‌ها نیز نیاز به احراز هویت است. همچنین باید بسته به میزان سرمایه خود و نوع استراتژی‌تان مدل و نوع حساب بروکر خود را انتخاب کنید. مدل‌های مختلف حساب نانو، استاندارد و … وجود دارد.
مدت زمان فعال بودن بازار
بازار کریپتو هر ۷ روز هفته و هر ۲۴ ساعت شبانه روز باز است و هیچ روز تعطیلی ندارد. در فارکس آخر هفته‌ها تعطیل است، به عبارتی ۵ روز و نیم در هفته امکان معامله و خرید و فروش هست. همچنین ساعت باز شدن بازارها با یکدیگر متفاوت است. این مسئله باعث جلب توجه برخی افراد به بازار کریپتو شده است.
نحوه عرضه
ارزهای موجود در بازار کریپتو نحوه عرضه متفاوتی دارند، به صورتی که هر کدام از پروژه‌ها قبل از راه‌اندازی یا در ابتدای راه خود، نحوه توزیع و عرضه توکن‌هایشان را منتشر می‌کنند. به این نحوه توزیع و عرضه، توکنومیک نیز گفته می‌شود. به عبارتی تعداد توکن‌هایی که در بازار عرضه می‌شوند محدود هستند.
اما در فارکس تعداد عرضه و ارزها نامحدود است. هیچ محدودیتی برای تعداد و نحوه توزیع و عرضه وجود ندارد.
شباهت‌های بازار کریپتو و فارکس
در این میان فارکس و کریپتو شباهت‌هایی نیز دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
تحلیل‌پذیر بودن
برای تحلیل بازارهای مالی روش‌ها و استراتژی‌های مختلفی وجود دارد. اما این روش‌ها برای تمام بازارهای مالی جوابگو و صادق هستند. به همین علت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال برای هر دو بازار فارکس و کریپتو یکسان است. البته اخبار و فاکتورهایی که در این بازارها تاثیرگذار هستند، متفاوت است و باید قبل از انجام هر معامله‌ای این مباحث را آموزش ببینید.
معاملات اهرم‌دار
مورد دیگری که در هر دو این بازارهای مالی محبوب و معروف موجود است، معاملات اهرم‌دار است. اهرم یا همان لوریج باعث چند برابرشدن سرمایه شما و در نهایت سود و ضرر شما می‌شود. در این نوع معاملات شما باید حتما از حد ضرر استفاده کنید وگرنه منجر به ضررهای جبران ناپذیری خواهید شد.
مقایسه فعالان بازار فارکس و کریپتو
فعالان بازار فارکس به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از : بانک‌های مرکزی و تجاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها، بروکر‌ها و در نهایت معامله‌گران. هر کدام از این دسته‌ها نقش بسیار مهمی در بازار دارند. برای مثال بانک‌های مرکزی مهم‌ترین ستون اصلی فارکس هستند.
اما فعالان بازار کریپتو متفاوت است و به دسته‌های : صرافی‌ها، استخراج‌کنندگان و معامله‌گران تقسیم می‌شوند. صرافی‌های ارز دیجیتال به دو مدل متمرکز و غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند.
همچنین کاربران می‌توانند با خرید ماینر ، به راحتی ارز دیجیتال استخراج کنند که یکی از راه‌های درآمدی در کریپتو است.
در نهایت بازار کریپتو بهتری است یا بازار فارکس؟
هر کدام از این بازارهای مالی فارکس و کریپتو فرصت‌های مناسبی برای کسب سود در اختیار شما قرار می‌دهند. برای انتخاب بین این دو بازار مالی باید هدف خود از سرمایه‌گذاری را مشخص کنید، همچنین با توجه به میزان خطا و ریسکی که می‌توانید متحمل شوید، تصمیم گیری کنید.
بازار کریپتو همان‌طور که گفته شد نوسانات و ریسک بیشتری از بازار فارکس دارد. اما از سمتی کریپتو راه‌های درآمدی مختلفی دارد، فقط معامله ارز دیجیتال نیست، شما با معامله NFT یا ماینینگ نیز می‌توانید کسب درآمد کنید.
فارکس ثبات و امنیت بیشتری نسبت به کریپتو دارد و حجم معاملات روزانه آن بیشتر از کریپتو است اما از آن سمت کرپیتو آینده بسیار روشنی دارد و دنیاهای جدیدی مثل متاورس را خلق کرده است.
اگر به دنبال معاملات پر هیجان و پر سود هستید و ریسک‌پذیری بالایی دارید، کریپتو بیشتر مناسب شما است. اما اگر یک بازار پایدارتر و با منطق‌تر می‌خواهید فارکس حرکات قابل پیش‌بینی‌تری دارد اما معامله در فارکس نیازمند دانش عمیق‌تری از اقتصاد جهانی و سیاست‌ها است.
معامله‌گران بسیاری نیز در هر دو بازار کسب سود می‌کنند، به همین دلیل انتخاب بهترین گزینه مناسب شما بستگی به شخصیت و هدف‌تان دارد.
