دنیای اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi) به تدریج در حال گسترش است تا به دلیل نحوه عملکرد ذاتاً غیرقابل اعتماد و سهولت دسترسی به سرمایه سهم قابل توجهی از فضای وام‌دهی مالی جهانی را در بر بگیرد. از آنجایی که اکوسیستم کریپتو به بازاری با ارزش ۲ تریلیون دلار رسیده است، محصولات و پیشنهادات جدیدی به لطف نوآوری رو به رشد در فناوری بلاکچین ظهور کرده‌اند. وام دهی و قرض گرفتن به بخشی جدایی ناپذیر از اکوسیستم کریپتو تبدیل شده است، به خصوص با ظهور DeFi یا همان اقتصاد غیر متمرکز. اعطای وام و قرض گرفتن یکی از پیشنهادات اصلی سیستم مالی سنتی است و اکثر مردم با شرایطی در قالب وام مسکن، وام دانشجویی و غیره آشنا هستند. در قرض‌گیری و وام‌دهی سنتی، وام‌دهنده به وام‌گیرنده وام می‌دهد و در ازای قبول ریسک، سود دریافت می‌کند، در حالی که وام‌گیرنده دارایی‌هایی مانند املاک، جواهرات و غیره را به عنوان وثیقه برای دریافت وام می‌دهد. چنین معامله‌ای در سیستم مالی سنتی توسط مؤسسات مالی مانند بانک تسهیل می‌شود، که اقداماتی را برای به حداقل رساندن خطرات مرتبط با ارائه وام با انجام بررسی‌های پیشینه مانند «مشتری خود را بشناسید» و امتیازات اعتباری قبل از تأیید وام انجام می‌دهد. در مقاله وام دهی در بلاکچین و تاثیرات اقتصاد غیر متمرکز بر آن با ما همراه باشید.
وام دادن، قرض گرفتن و بلاک چین
در اکوسیستم بلاکچین، فعالیت‌های وام دهی در رمز ارزها و قرض گرفتن را می‌توان به صورت غیرمتمرکز انجام داد که در آن طرف‌های درگیر در یک تراکنش می‌توانند مستقیماً بدون واسطه یا موسسه مالی از طریق قراردادهای هوشمند با یکدیگر معامله کنند. قراردادهای هوشمند، کدهای کامپیوتری خود اجرایی هستند که دارای منطق خاصی هستند که در آن قوانین تراکنش در آنها تعبیه شده (کدگذاری شده است). این قوانین یا شرایط وام می تواند نرخ بهره ثابت، مبلغ وام یا تاریخ انقضای قرارداد باشد و در صورت تحقق شرایط خاص به طور خودکار اجرا می شود.
وام ها با ارائه دارایی های کریپتو به عنوان وثیقه در یک پلت فرم DeFi در ازای سایر دارایی ها دریافت می شوند. کاربران می توانند کوین های خود را به یک قرارداد هوشمند DeFi واریز کرده و به وام دهنده تبدیل شوند. در عوض، توکن‌های بومی برای پروتکل صادر می‌شوند، مانند «cToken» ها برای «Compound» یا «aToken» ها برای «Have» و یا «Dai» برای «MakerDao». این توکن‌ها نماینده اصلی و مبلغ بهره‌ای هستند که می‌توانند بعداً بازخرید شوند. وام گیرندگان دارایی های کریپتو را به عنوان وثیقه در ازای سایر دارایی های رمزنگاری که می خواهند از یکی از پروتکل های DeFi قرض بگیرند، ارائه می کنند. معمولاً وام‌ها بیش از حد وثیقه می‌شوند تا هزینه‌های غیرمنتظره و ریسک‌های مرتبط با تأمین مالی غیرمتمرکز را در نظر بگیرند.
قرض گرفتن، وام دادن و کل ارزش قفل شده
می‌توان از طریق پلتفرم‌های مختلف در دنیای غیرمتمرکز وام داد و وام گرفت، اما یکی از راه‌های سنجش عملکرد یک پروتکل و انتخاب مناسب، مشاهده کل ارزش قفل شده (TVL) در این پلت‌فرم‌ها است. TVL معیاری از دارایی‌های موجود در قراردادهای هوشمند است و شاخص مهمی است که برای ارزیابی مقیاس پذیرش پروتکل‌های DeFi استفاده می‌شود، زیرا هرچه TVL بالاتر باشد، پروتکل امن‌تر می‌شود.
پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند به بخش عمده‌ای از اکوسیستم کریپتو تبدیل شده‌اند و به دلیل کارایی‌هایی که در قالب هزینه تراکنش کمتر، سرعت اجرا بیشتر و زمان تسویه سریع‌تر ارائه می‌شوند، وام‌گیری و وام دادن را آسان‌تر می‌کنند. اتریوم به عنوان یک پلتفرم قراردادهای هوشمند غالب و همچنین اولین بلاکچین است که قراردادهای هوشمند را معرفی کرد. کل ارزش قفل شده در پروتکل‌های DeFi با رشد بیش از ۱۰۰۰ درصد از تنها ۱۸ میلیارد دلار در ژانویه ۲۰۲۱ به بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار در می ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
طبق اعلام DefiLlama، اتریوم بیش از ۵۰ درصد از این ارزش قفل شده را با ۱۱۴ میلیارد دلار اشغال می کند. بسیاری از پروتکل های وام دهی و قرض گیری DeFi بر روی اتریوم به دلیل اول بودن ساخته شده اند. با این حال، بلاک چین های دیگر مانند Terra، Solana و Near Protocol نیز به دلیل مزایای خاصی نسبت به اتریوم مانند هزینه های کمتر، مقیاس پذیری بیشتر و قابلیت همکاری بیشتر، کشش را افزایش داده اند.
ارزش قفل شده در پروتکل‌ها
پروتکل های اتریوم DeFi مانند Aave و Compound برخی از برجسته ترین پلتفرم های وام دهی DeFi هستند. اما یکی از پروتکل‌هایی که در سال گذشته رشد چشمگیری داشته است، Anchor است که مبتنی بر بلاک چین Terra است. برترین پروتکل های وام دهی DeFi بر اساس TVL را می توان در نمودار زیر مشاهده کرد.
شفافیت ارائه شده توسط پلتفرم های DeFi با هیچ موسسه مالی سنتی بی نظیر است و همچنین امکان دسترسی بدون مجوز را فراهم می کند، به این معنی که هر کاربری با کیف پول رمزنگاری می تواند به خدمات از هر نقطه از جهان دسترسی داشته باشد.
با این وجود، پتانسیل رشد فضای وام دهی DeFi بسیار زیاد است و استفاده از کیف پول های رمزنگاری Web3 علاوه بر این تضمین می کند که شرکت کنندگان DeFi به دلیل امنیت رمزنگاری ارائه شده توسط معماری بلاک چین، دارایی های خود را حفظ کرده و کنترل کاملی بر داده های خود دارند.
