با ریزش بازار ارزهای دیجیتال در مدت اخیر، ارزش کل دارایی‌های قفل شده (TVL) در سراسر اکوسیستم مالی غیر متمرکز (DeFi) به پایین‌ترین سطح خود در دو سال و نیم گذشته سقوط کرد. سرعت خروج سرمایه از حوزه دیفای طی ۵ ماه اخیر سرعت بالایی به خود گرفته و بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده، ۴۲.۵ میلیارد دلار از TVL موجود در صنعت دیفای کاهش یافته است. آیا صنعت دیفای می‌تواند دوباره به رونق سابق برسد؟ عملکرد این حوزه در ساله‌های اخیر چگونه بوده است؟ عوامل مؤثر بر کاهش TVL دیفای چیست؟ اگر به حوزه امور مالی غیر متمرکز علاقه دارید و می‌خواهید پاسخ این سؤالات را بدانید، تا انتهای این مقاله با بیتفا همراه باشید.
رسیدن TVL دیفای به کمترین میزان خود در ۳۰ ماه اخیر
فوریه ۲۰۲۱ آخرین زمانی بود که ارزش دارایی‌های قفل شده در حوزه دیفای به زیر ۴۰ میلیارد دلار رسید. در آن زمان یک روند نزولی قدرتمند در بازار کریپتو شکل گرفته بود و اکثر سرمایه‌گذاران ترجیح دادند دارایی‌های خود را از این حوزه خارج کنند. اکنون پلتفرم DeFi Edge که در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌‌های دیفای فعالیت می‌کند در توییتر خود اعلام کرد که این میزان از کاهش TVL بیش از ۲ سال است که رخ نداده و حتی سقوط صرافی FTX نیز نتوانسته بود چنین سرعتی به خروج سرمایه از این حوزه بدهد.
پس از فروپاشی صرافی آمریکایی FTX در دسامبر ۲۰۲۲، ارزش دارایی‌های قفل شده در DeFi به ۴۳.۶ میلیارد دلار رسید. در آن زمان بازار ارزهای دیجیتال روندی نزولی به خود گرفته بود. اکنون اما حال و روز صنعت امور مالی غیر متمرکز وخیم‌تر از آن دوران به نظر می‌رسد.
بر اساس آخرین گزارشی که توسط DeFiLlama در ۲۳ آگوست منتشر شد، کل سرمایه‌هایی که در دیفای قرار دارد اکنون به ۳۷.۵۱ میلیارد دلار رسیده است. البته دارایی‌های فریز شده در پلتفرم‌های سهام‌گذاری (استیکینگ) در این گزارش محاسبه نشده‌اند. در تصویر پایین می‌توانید نمودار امروز شاخص TVL دیفای را مشاهده کنید.
در ادامه این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد اوضاع صنعت دیفای در سال‌های اخیر ارائه می‌کنیم.
نگاهی به TVL حوزه دیفای در ۲ سال اخیر
در اواسط آوریل ۲۰۲۳، بیشترین میزان تی وی ال موجود در حوزه دیفای با جذب ۶۴.۵ میلیارد دلار به ثبت رسید. البته در شرایط کنونی حدود ۳۴ درصد از آن دارایی‌ها از حوزه امور مالی غیر متمرکز خارج شده‌اند. برای اینکه دید بهتری به دست بیاورید باید اشاره کنیم که در همین بازه زمانی، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال تنها ۱۸ درصد کاهش پیدا کرده است.
از نظر تاریخی اگر بخواهیم بررسی کنیم نیز باید بگوییم که میزان TVL به ثبت رسیده در حوزه دیفای، در دسامبر ۲۰۲۱ به اوج خود رسید و از ۲۱۲ میلیارد دلار نیز فراتر رفت. البته باز هم باید اشاره کنیم که از آن زمان تا کنون حدود ۸۰ درصد از این سرمایه‌ها از این حوزه خارج شده‌اند.
لازم به ذکر است که اوج تاریخی بازار کریپتو در نوامبر ۲۰۲۱ و با مارکت کپ 3 تریلیون دلاری به ثبت رسید. حجم بازار ارزهای دیجیتال اکنون فاصله‌ای ۶۴ درصدی با آن زمان دارد و در این مقایسه نیز متوجه می‌شویم که فعالیت سرمایه‌گذاران در حوزه دیفای کم‌رنگ‌تر از آن زمان است.
اما دلایل خروج سرمایه از حوزه دیفای چیست؟ در ادامه این متن به توضیح عوامل مؤثر در کاهش TVL دیفای اشاره خواهیم کرد.
دلایل کاهش TVL حوزه دیفای چیست؟
دلایل متعددی برای خروج سرمایه از حوزه DeFi وجود دارد. اولین موردی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که بازار رمزارزها در ظرف تنها ۲ هفته بیش از ۱۰ درصد از ارزش بازار خود را از دست داده و به همین دلیل تمامی قسمت‌های صنعت کریپتو با کاهش سرمایه مواجه شده‌اند.
مورد دوم نیز این است که بازدهی کشت سود (Yield Farming) در حوزه امور مالی غیر متمرکز کاهش قابل توجهی نسبت به آن چیزی که در سال ۲۰۲۱ مشاهده کردیم پیدا کرده است. در آن زمان امکان این برای کاربران کریپتویی وجود داشت که با استفاده از رپد بیت کوین (wBTC) و یا استیبل کوین‌ها در حوزه دیفای کسب سود کنند، اما اکنون شرایط به آن سادگی‌ها نیست.
علاوه بر این افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به بالاترین حد چند سال اخیر باعث شده تا یک راه مطمئن‌تر برای کسب سود در اختیار سرمایه‌داران قرار بگیرد. همین مسئله کار شرکت‌های فعال در حوزه دیفای را برای جذب سرمایه و رقابت با نهادهای سنتی در ارائه سود به مشتریان سخت‌تر کرده است.
از مسائل مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم توجه قانون گذاران و نهادهای نظارتی آمریکایی به حوزه دیفای است. سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) به صراحت اعلام کرد که به دنبال انحلال صنعت DeFi است؛ چراکه به دلیل غیر متمرکز بودن نمی‌تواند آن را به صورت کامل تحت نظارت خود قرار دهد.
مورد آخری که باید به آن اشاره کنیم نیز وقوع هک‌ها و سوء استفاده‌های زیادی است که این حوزه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس گزارشات منتشر شده، در هر ماه میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های موجود در صنعت DeFi بر اثر حمله‌های هکری از بین می‌رود و همین مسئله تأثیر قابل توجهی بر اعتماد سرمایه‌گذاران به این حوزه داشته است.
جمع بندی
حوزه دیفای از زمان پیدایش تا کنون با اینکه توانسته نوآوری‌های بسیار جذابی را در حوزه امور مالی غیر متمرکز از خود ارائه دهد، همواره با مشکلات جدی روبه‌رو بوده است. مسئله امنیت دارایی‌های قفل شده همچنان یک چالش اساسی در این صنعت به شمار می‌رود و پروتکل‌های گوناگونی تا کنون مورد حمله‌های هکری قرار گرفته‌اند. ریسک سرمایه‌گذاری بالا در این بخش باعث شده فعالان بازارهای مالی دارایی‌های خود را به مکان امن‌تری انتقال دهند و همین مسئله باعث ریزش تی وی ال DeFi شده است. اگر قصد فعالیت در این صنعت را دارید باید بدانید که ریسک قرار دادن سرمایه در این بخش به مراتب از ترید بالاتر است. قبل از اینکه یک پروتکل دیفای را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید حتماً تمامی اطلاعات و موارد امنیتی آن را مورد بررسی قرار دهید.
