دلار آمریکا پرکاربردترین و شناخته شده‌ترین ارز در سراسر جهان است. بانک‌های مرکزی و دولت‌ها، دلار آمریکا را به عنوان اصلی‌ترین دارایی به منظور مبادله ذخایر ارزی خود نگهداری می‌کنند و به نوعی می‌توان گفت دلار، ارز ذخیره جهانی است. شاخص دلار به بررسی قدرت ارز دلار و به نوعی اقتصاد آمریکا در مقایسه با سایر اقتصادهای دنیا می‌پردازد و می‌توان از شاخص آن برای تحلیل اوضاع اقتصادی بازارهای مالی استفاده کرد. در ادامه این مقاله به بررسی تأثیر شاخص دلار روی بازار ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت.
تاریخچه شاخص دلار
به رسمیت شناخته شدن دلار به عنوان رایج‌ترین ارز بین‌المللی به پیمان یا توافقنامه برتون وودز (Bretton Woods) باز می‌گردد. در این پیمان ۱۰۰ کشور دنیا در سال ۱۹۷۳ میلادی طی قراردادی با آمریکا توافق کردند که از دلار به عنوان ارز مبادله‌ای استفاده کنند و آمریکا هم متعهد شد تا قیمت دلار را همواره با پشتوانه طلا ثابت نگه دارد. در آن زمان هر انس طلا ۳۵ دلار ارزش گذاری شده بود.
اما پس از مدتی کشورهای طرف قرارداد برتون وودز متوجه شدند که ارزش واقعی دلار آمریکا بسیار پایین‌تر است و تصمیم گرفتند تا از این معاهده خارج شوند. برای اینکه درک بیشتری از این مسئله داشته باشید در نظر بگیرید که اکنون هر انس طلا معادل ۱۷۴۰ دلار است که تفاوت چشم‌گیری با قیمت ۳۵ دلار که در آن زمان تصویب شده بود، حتی با در نظر گرفتن تورم شکل گرفته در تمامی این سال‌ها دارد. با اینکه اکثر کشورها این پیمان را ترک کردند اما توافق برتون وودز باعث شد تا اقتصاد دانان دنیا به فکر راه اندازی معیاری برای سنجش ارزش دلار بیافتند.
شاخص دلار چیست؟
شاخص دلار آمریکا یا همان ایندکس دلار که با نمادهای USDX و DXY نمایش داده می‌شود (این دو نماد هیچ تفاوتی با هم ندارند و در برخی از سایت‌ها مثل تریدینگ ویو از DXY و در برخی سایت‌ها از USDX استفاده می‌شود)، یکی از بخش‌های مهم در تحلیل بازارهای مالی است. این شاخص، به زبان ساده قدرت و ضعف ارز دلار را در مقابل مجموعه‌ای از ارزهای سایر کشورها (یا همان سبد ارزی) نشان می‌دهد. این سبد ارزی از شش ارز معتبر جهانی تشکیل شده است. یورو (با نزدیک به ۵/۸ درصد)، ین ژاپن (۱۳/۶ درصد)، پوند انگلستان (۱۱/۹ درصد)، دلار کانادا (۹/۲ درصد)، کرون سوئد (۴/۲ درصد) و نهایتاً فرانک سوییس (با ۳/۶ درصد) اجزای سبد ارزی هستند که در مقایسه با دلار آمریکا، شاخص USDX یا DXY را ایجاد می‌کنند.
یورو واحد پول رسمی ۱۹ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است. ارز کشورهای دیگر هم مثل ژاپن، انگلیس، کانادا، سوئد و سوئیس در اندازه‌گیری شاخص دلار با ارز آمریکا مقایسه می‌شوند و DXY به نوعی وضعیت اقتصاد آمریکا در برابر ۲۴ کشور دیگر را اندازه گیری خواهد کرد.
کاربرد شاخص دلار
شاخص دلار نشان دهنده میزان تقاضا برای دلار آمریکا است و می‌توان به وسیله آن ارزش بازار دلار را در مقایسه با سایر بازارها اندازه‌گیری کرد. به عنوان مثال رکود و یا ریزش طلا باعث می‌شود تا سرمایه گذاران سرمایه‌های خود را از بازار طلا خارج کنند و دارایی‌هایشان را به دلار تبدیل کنند. تبدیل دارایی‌ها به دلار باعث می‌شود تا تقاضا برای دلار بیشتر شود و شاخص آن هم رشد کند. به طور خلاصه می‌توان گفت رشد شاخص دلار نشان دهنده افزایش ریسک در بازارهای سرمایه و مالی است.
بنابراین برای فعالان اقتصادی و معامله‌گرانی که در بازارهای مالی، مانند بازار ارزهای دیجیتال کار می‌کنند، بررسی شاخص DXY همیشه دید خوبی به آن‌ها خواهد داد. ساده‌ترین راه بررسی این شاخص استفاده از سایت معتبر تریدینگ ویو است و می‌توانید در این صفحه نمودار شاخص دلار را به صورت زنده مشاهده کنید.
تاثیر شاخص دلار بر بازار ارزهای دیجیتال
همانطور که اشاره شد، شاخص دلار نشان دهنده میزان ریسک موجود در بازارهای مالی است. با این اوصاف بازار ارزهای دیجیتال که معمولاً دارای ریسک سرمایه گذاری بالاتری نسبت به سایر بازارهای سرمایه است می‌تواند تأثیرات بیشتری را هم با افزایش و یا کاهش شاخص دلار تجربه کند. همواره شاخص دلار با رشد بازار رمز ارزها نسبت معکوس داشته است، زمانیکه DXY افزایش پیدا می‌کند، احتمال ریزش بازار کریپتو بیشتر می‌شود و زمانیکه این شاخص کاهش پیدا می‌کند معامله‌گران می‌توانند نسبت به افزایش قیمت‌ها امیدوار باشند. در حال حاضر شاخص دلار توانسته است سقف ۲۰ ساله خود را جا به جا کند و با توجه به موارد مطرح شده این اتفاق می‌تواند به ریزش بیشتر ارزهای دیجیتال کمک کند.
جمع بندی
شاخص دلار (DXY و USDX) را باید به عنوان یکی از چندین عوامل مهم و تأثیرگذار در بازارهای مالی و کریپتو دانست که افزایش و یا کاهش آن همیشه تغییرات زیادی روی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال گذاشته است. توصیه ما به فعالان بازار ارزهای دیجیتال این است که این عامل را در کنار عوامل دیگری که قبل از ورود به معامله بررسی می‌کنند، تحلیل کنند تا دید بهتری نسبت به شرایط بازار، میزان ریسک موجود و موقعیت‌های معاملاتی پیدا کنند و همواره تأثیر شاخص دلار بر ارزهای دیجیتال را تحت نظر داشته باشند.
