پس از هاردفورک مرج که آخرین هاردفورک اتریوم بود، اکنون باید منتظر هاردفورک جدید یعنی هاردفورک شانگهای اتریوم باشیم. در این بروزرسانی تعدادی پروپوزال جدید اجرا خواهند شد و مهمترین رویدادی آن فعال شدن امکان برداشت اتریوم‌های استیک شده از لایه بیکن چین است. اما با فعال شدن امکان برداشت اتریوم‌ها، آیا شاهد افزایش عرضه و ریزش قیمتی اتریوم خواهیم بود؟ این آپدیت چه تاثیر بر روی قیمت رمزارز اتریوم خواهد گذاشت؟ آیا آپدیت شانگهای می‌تواند باعث بهبود عملکرد اتریوم شود؟
تا آخر این مقاله با بیتفا همراه باشید تا به پروپوزال‌هایی که قرار است در این هاردفورک اجرا شوند بپردازیم و به سوالات ذکر شده پاسخ دهیم!
آپدیت شانگهای اتریوم چیست؟
همزمان با آپدیت شانگهای اتریوم، تعدادی EIP (پروپوزال بهبود اتریوم) نیز اجرا خواهند شد که مهمترین آن‌ها EIP-4895 است. این پروپوزال به اتریوم‌های استیک شده مرتبط میشود؛ کاربران تعداد زیادی اتریوم در استخرهای اعتبارسنج‌ها استیک کرده‌اند اما در حال حاضر امکان برداشت این اتریوم‌ها امکان پذیر نیست. بعد از اجرای هاردفورک شانگهای این امکان فراهم خواهد شد تا کاربران اتریوم‌های خود را از استخر‌ها برداشت کنند که این موضوع یکی از مهمترین اتفاقات این آپدیت به حساب می‌آید. درواقع کاربران قادر به انتقال اتریوم‌ها از بیکن چین (Beacon chain) به EVM خواهند بود. علاوه بر آن هشت پروپوزال دیگر که قبلاً مورد تایید شبکه قرار گرفته‌اند از جمله پروپوزال‌های EIP-3651، EIP-3855 و EIP-3860 و … در کنار آپدیت شانگهای اجرا خواهند شد. (در ادامه به هرکدام خواهیم پرداخت)
طبق اعلامیه‌های بنیاد اتریوم، آپدیت شانگهای در ماه مارس (اسفند ۱۴۰۱) انجام خواهد شد. با توجه به موفقیت‌های Shandong (نسخه آزمایشی شانگهای) انتظار می‌رود این هاردفوک نیز در زمان تعیین شده و با موفقیت انجام شود. عمده تمرکز این آپدیت بر روی بهبود عملکرد ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. بنیاد اتریوم در تلاش است تا با انجام این بروزرسانی عملکرد شبکه اتریوم را بهبود ببخشد تا در نتیجه آن بتوانیم شاهد کاهش کارمزد تراکنش‌ها و پردازش قراردادهای هوشمند پیچیده‌تری باشیم؛ پروپوزال‌های ذکر شده نیز عمدتاً در همین راستا طراحی شده‌اند. در ادامه به بررسی پروپوزال‌های ذکر شده خواهیم پرداخت.
بررسی پروپوزال‌های بهبود اتریوم که همزمان با هاردفورک Shanghai اتریوم اجرا خواهد شد
بالاتر با پروپوزال شماره ۴۸۹۵ آشنا شدیم؛ این مورد مهمترین پروپوزالی است که در هاردفورک شانگهای اجرا خواهد شد و در جهت فراهم شدن امکان انتقال اتریوم‌های استیک شده طراحی شده است. اما همانطور که بالاتر اشاره شد هاردفورک Shanghai اتریوم علاوه بر پروپوزال ۴۸۹۵، هشت پروپوزال دیگر را هم در بر می‌گیرد که در ادامه به هرکدام خواهیم پرداخت.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۳۵۴۰ (EIP-3540)
این پروپوزال یک بروزرسانی برای EOF یا همان EVM Object Format است که باعث جداسازی کد از داده میشود و این موضوع می‌تواند بر عملکرد اعتبارسنج‌ها تاثیر مثبت داشته باشد.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۳۶۷۰ (EIP-3670)
این پروپوزال را می‌توان یک ایده تکمیلی برای EIP-3540 دانست، پروپوزال شماره ۳۶۷۰ عمدتاً در جهت سازگاری با پروپوزال شماره ۳۵۴۰ در زمان ایجاد قراردادهای هوشمند طراحی شده است.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۳۶۵۱ (EIP-3651)
پروپوزال شماره ۳۶۵۱ تمرکز خود را بر روی کاهش هزینه کارمزدها قرار داده است. به گفته آقای Tim Beiko (از توسعه دهندگان ارشد بلاکچین اتریوم) یکی از دلایل بالا رفتن هزینه تراکنش‌ها ایجاد دسترسی به CoinBase است؛ کوین بیس پروتکلی است که پاداش ایجاد یک بلاک را به ایجاد کننده آن پرداخت می‌کند. به ایجاد دسترسی به CoinBase به اصطلاح گرم کردن (Warm) گفته میشود. این پروپوزال در پی ایجاد دسترسی سریع‌تر طراحی شده است و با این کار می‌تواند باعث کاهش هزینه تراکنش‌ها شود.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۳۸۵۵ (EIP-3855)
این پروپوزال درواقع دستورالعمل Push0 را در ساختار اتریوم ایجاد می‌کند، در نظر داشه باشید که در حال حاضر تنها دستورالعمل‌های Push1 و Push32 در ساختار اتریوم وجود دارند. اضافه کردن ورودی صفر به پشته نیازمند دستورالعمل Push0 است و این دستورالعمل باعث میشود با بهبود عملکرد ساختار، گس کمتر شده و در نتیجه هزینه کارمزدها کاهش یابد.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۳۸۶۰ (EIP-3860)
پروپوزال شماره ۳۸۶۰ بر روی افزایش حداکثر میزان برای initcode تمرکز دارد. در حالی که حداکثر این میزان در حال حاضر برابر با ۲۴۵۷۶ واحد است، اما با اجرای این پروپوزال انتظار می‌رود حداکثر میزان آن تا ۴۹۱۵۲ که دو برابر میزان قبلی است افزایش پیدا کند. این موضوع باعث میشود قراردادهای هوشمند با توانمندی‌های بیشتری اجرا شده و قدرت اجرایی شبکه افزایش پیدا کند. البته در نظر داشته باشید این نوع قراردادها به میزان گس بیشتری نیاز خواهند داشت و می‌توانند باعث افزایش هزینه کارمزدها شوند.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۴۲۰۰ (EIP-4200)
پروپوزال شماره ۴۲۰۰ سه دستورالعمل به نام‌های rJump، rJumpI، rJumpV در جهت بهبود عملکرد ماشین مجازی اتریوم ارائه می‌دهد. دستورالعمل‌های ذکر شده به صورت استاتیک هستند، در حالی که EVM در حال حاضر فقط دارای مکانیزم داینامیک است. مزیت اصلی دستورالعمل‌های ذکر شده در کاهش هزینه تراکنش‌ها خلاصه میشود.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۴۷۵۰ (EIP-4750)
این پروپوزال در حالت کلی یک بهینه سازی برای کدهای اتریوم است؛ این پروپوزال اساساً بر پایه پروپوزال شماره ۳۵۴۰ بوده و بر روی پیاده سازی چند بخش کد در بایت‌کد تمرکز دارد. در این پروپوزال دو UpCode به نام‌های RetF و CallF نیز در جهت فراخانی توابع ارائه شده است. علاوه بر موارد ذکر شده این EIP دستورالعمل JumpF را نیز معرفی می‌کند.
پروپوزال بهبود اتریوم شماره ۵۴۵۰ (EIP-5450)
این پروپوزال بر روی اعتبارسنجی کدها تمرکز داشته و باعث بهینه سازی شبکه می‌َشود. پروپوزال شماره ۵۴۵۰ باعث خواهد شد تا اعتبارسنجی در هنگام پیاده سازی قرارداد هوشمند انجام شود، در نتیجه تعداد اعتبارسنجی‌ها در زمان اجرای آن را کاهش می‌دهد تا باعث بهبود عملکرد شبکه شود.
پروپوزال شماره ۴۸۴۴ چیست؟
در حالی که هاردفورک مرج با موفقیت اجرا شد و مکانیزم اجماع در شبکه اتریوم از اثبات کار به اجماع سهام تغییر پیدا کرد اما بلاکچین اتریوم همچنان با مشکلات مقیاس پذیری رو به رو است و حل این مشکل به راه حل‌هایی نیاز دارد که یکی از محبوب ترین آن‌ها استفاده از فناوری شاردینگ است. اتریوم راه حل Danksharding را برای افزایش مقیاس پذیری خود ارائه داده است و در تلاش برای اجرای آن می‌باشد؛ پروپوزال شماره ۴۸۴۴ (EIP-4844) نیز در همین راستی طراحی شده است و به آن پروتو دنکشاردینگ (Proto – danksharding) گفته میشود. این پروپوزال نیز در برنامه اجرایی بنیاد اتریوم قرار داشت، اما با توجه به زمان بر بودن توسعه آن، تصمیم گرفتند توسعه این پروپوزال از لیست الویت‌ها برداشته و بر روی دیگر پروپوزال‌ها در جهت اجرای هاردفورک Shanghai تمرکز کنند.
بنیاد اتریوم زمان تقریبی اجرای این پروپوزال را پس از آپدیت شانگهای و در Q2 سال ۲۰۲۳ اعلام کرده است و در حال حاضر تمرکز خود را بر روی Shanghai قرار داده است.
هاردفورک Shanghai اتریوم چه تاثیری بر قیمت ETH خواهد گذاشت؟
بالاتر با تغییراتی که قرار است همزمان با اجرای هاردفورک Shanghai اتریوم انجام شوند آشنا شدیم؛ این تغییرات مطمئناً می‌توانند باعث بهبود عملکرد اتریوم شده و در بلند تاثیر مثبت بر روی قیمت رمزارز اتریوم بگذارند. اما اتفاق مهمی که در این بروزرسانی انجام خواهد شد آنلاک شدن و قابلیت برداشت اتریوم‌های استیک شده است که این موضووع می‌تواند تاثیر بیشتری مخصوصاً در کوتاه مدت بر روی قیمت اتریوم بگذارد.
با توجه به داده‌های درون زنجیره‌ای، اکثر اتریوم‌ها بالاتر از محدوده قیمتی ۲۲۰۰ دلار استیک شده‌اند و نشان دهنده این است که کاربران پس از آنلاک شدن اتریوم‌ها، انگیزه کافی برای فروش آن را در محدوده قیمتی فعلی (۱۶۵۰ دلار) نخواهند داشت. پس در نتیجه به نظر پس از هاردفورک شانگهای فشار عرضه بالایی را تجربه نخواهیم کرد و نمی‌توان انتظار ریزش سنگین آن را داشته باشیم. از نگاهی دیگر در شرایط فعلی برخی کاربران به دلیل عدم امکان برداشت دارایی‌ها و نامشخص بودن زمان فراهم شدن امکان برداشت، از استیک کردن ارزهای خود می‌پرهیزند؛ اما با فراهم شدن امکان برداشت به نظر تعداد بیشتری از کاربران اقدام به استیک دارایی‌های خود خواهند کرد و این موضوع می‌تواند عرضه این رمزارز را محدود کرده و تاثیر مثبت بر روی قیمت آن بگذارد.
در حالت کلی به نظر در صورتی که مشکل خاصی رخ ندهد و شرایط کلی بازار نزولی نباشد هاردفورک Shanghai اتریوم به خودی خود نمی‌تواند در کوتاه مدت تاثیر منفی خاصی بر روی قیمت اتریوم بگذارد. اما در رابطه با تاثیرات بلندمدت این آپدیت می‌توانیم خوشبین بوده و انتظار داشته باشیم در آینده با توجه به بهبود عملکرد شبکه اتریوم، شاهد رشد قیمتی رمزارز اتریوم باشیم.
با اجرای آپدیت Shanghai چه حوزه‌ای می‌تواند شاهد رشد باشد؟
در حال حاضر تعدادی پلتفرم وجود دارد که امکان Liquid Staking را برای رمزارز اتریوم فراهم کرده‌اند. با فراهم شدن امکان برداشت اتریوم‌ها از حالت استیک، به نظر علاقه کاربران برای استیک کردن اتریوم افزایش یافته و می‌توانیم شاهد افزایش تعامل کاربران با پلتفرم‌های ارائه دهنده خدمات استیکینگ اتریوم باشیم؛ این موضوع می‌تواند تاثیر مثبت بر روی قیمت ارزهای بومی این پلتفرم‌ها بگذارد.
از پلتفرم‌هایی که این نوع خدمات را ارائه می‌دهند می‌توان به پلتفرم Lido Finance (با ارز بومی LDO)، پلتفرم Frax Finance (با ارز بومی FXS) و پلتفرم Rocket Pool (با ارز بومی RPL) اشاره کرد. از این بین پلتفرم Lido بیشترین سهم از حوزه استیکینگ اتریوم را به خود اختصاص داده است و در مجموع بیش از ۵ میلیون واحد اتریوم در این شبکه استیک شده است. پلتفرم‌های Frax و Rocket pool نیز هر کدام به ترتیب ۸۵ هزار واحد و ۳۸۰ هزار واحد اتریوم استیک شده بر بستر خود دارند.
نگاهی جامع به هاردفورک Shanghai
هارد فورک Shanghai قرار است تقریباً یک ماه بعد اجرا شده و تغییرات مثبت زیادی را در بلاکچین اتریوم اجرایی کند. تمرکز اصلی این هاردفورک بر روی تقویت و بهبود عملکرد ماشین مجازی اتریوم و در ادامه شبکه اتریوم است. این تغییرات می‌تواند باعث کاهش هزینه کارمزدها شده و به اجرای هر چه بهینه‌تر قراردادهای هوشمند کمک کند. اجرای این هاردفورک باعث آزادسازی امکان برداشت اتریوم‌های استیک شده خواهد شد و فراهم شدن این امکان می‌تواند باعث افزایش علاقه کاربران به شرکت در فرایند استیکینگ اتریوم شود که مطمئناً تاثیرات مثبت زیادی مخصوصاً در بلندمدت برای بلاکچین اتریوم خواهد داشت.
