کارمزد شبکه اتریوم چیست؟ آموزش Gas Fee و نحوه مدیریت آن

اتریوم به عنوان یکی از پیشروترین پلتفرم‌های بلاکچین در جهان، نه تنها نقش مهمی در توسعه ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند، بلکه انقلابی در زمینه قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) ایجاد کرده است. اما یکی از مفاهیم کلیدی که هر کاربر اتریوم با آن مواجه می‌شود، کارمزد تراکنش‌ها یا همان گس فی (Gas Fee) است. کارمزد اتریوم نه تنها هزینه استفاده از شبکه هستند، بلکه نقش حیاتی در امنیت و عملکرد بلاکچین آن دارند. در این مقاله از بیتفا کارمزد شبکه اتریوم را به صورت کامل بررسی می‌کنیم و هرچه که لازم است در این خصوص بدانید را پوشش می‌دهیم‌. تا انتها با ما همراه باشید.

کارمزد اتریوم چیست؟

کارمزد اتریوم که به آن Gas Fee گفته میشود، هزینه‌ای است که کاربران برای انجام تراکنشها یا اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم پرداخت می‌کنند. این کارمزد به عنوان پاداش به اعتبارسنج‌ها در مکانیزم اجماع اثبات سهام تعلق می‌گیرد تا تراکنش‌ها را پردازش و به بلاکچین اضافه کنند.

کارمزد اتریوم با واحد Gwei اندازه‌گیری میشود. Gwei در واقع یک واحد کوچکتر از رمز ارز اتر (ETH) محسوب می‌شود. به طوری که هر ۱ اتر معادل ۱ میلیارد Gwei است. برای مثال، اگر کارمزد یک تراکنش ۰.۰۰۱ اتر باشد، این مقدار معادل ۱,۰۰۰,۰۰۰ Gwei است.

دلیل اصلی وجود کارمزدها، جلوگیری از سوء استفاده از منابع شبکه است. هر تراکنش یا قرارداد هوشمند به میزان مشخصی از قدرت محاسباتی و ذخیره‌سازی شبکه را مصرف می‌کند پس باید آن‌ها را مدیریت کرد. علاوه بر این، کارمزدها به عنوان انگیزه‌ای برای ماینرها و اعتبارسنج‌ها عمل می‌کنند تا تراکنش‌ها را اولویت بندی و پردازش کنند.

در شبکه اتریوم، هر تراکنش به میزان مشخصی Gas مصرف میکند. Gas واحد اندازه گیری میزان محاسبات مورد نیاز برای انجام یک عملیات است. هرچه عملیات پیچیده‌تر باشد، Gas بیشتری مصرف میکند. به همین دلیل، اجرای یک قرارداد هوشمند پیچیده مثل ساخت NFT نسبت به یک تراکنش ساده، هزینه بیشتری دارد.

در نهایت، کارمزد اتریوم نه تنها یک هزینه ضروری برای استفاده از شبکه است، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از مکانیزم امنیتی و عملکردی این بلاک چین محسوب می‌شود. در بخش‌های بعدی، به بررسی عوامل مؤثر بر کارمزدها و نحوه محاسبه آن خواهیم پرداخت.

عوامل مؤثر بر کارمزد اتریوم

کارمزد اتریوم یک مقدار ثابت نیست و تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. درک این عوامل به کاربران کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را بهتر مدیریت کنند. در این بخش، به بررسی مهمترین عوامل مؤثر بر کارمزد اتریوم می‌پردازیم.

ترافیک شبکه

یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین کننده کارمزد اتریوم، ترافیک شبکه است. زمانی که تعداد تراکنش‌های درخواستی در شبکه افزایش پیدا کند، رقابت بین کاربران برای پردازش سریعتر تراکنش‌ها بیشتر می‌شود. در نتیجه، کاربران برای جلب توجه اعتبارسنج‌ها، کارمزد بالاتری پیشنهاد می‌دهند. این پدیده به ویژه در زمان‌های اوج فعالیت شبکه، مانند راه‌اندازی پروژه‌های جدید یا افزایش محبوبیت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بیشتر مشاهده می‌شود.

پیچیدگی تراکنش یا قرارداد هوشمند

هر تراکنش یا قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم به میزان مشخصی از منابع محاسباتی نیاز دارد. تراکنشهای ساده، مانند ارسال اتر از یک کیف پول به کیف پول دیگر، Gas کمتری مصرف می‌کنند. اما قراردادهای هوشمند پیچیده، مانند آن‌هایی که شامل محاسبات سنگین یا تعامل با چندین قرارداد هستند، به گس فی بیشتری نیاز دارند. در نتیجه، کارمزد این عملیات‌ها به طور قابل توجهی بالاتر است.

اولویت بندی تراکنش‌ها

کاربران می‌توانند با پرداخت کارمزد بیشتر، تراکنش خود را در اولویت بالاتری قرار دهند. اعتبارسنج‌ها تراکنش‌هایی را که کارمزد بالاتری پیشنهاد می‌دهند، سریعتر پردازش میکنند. این مکانیزم به کاربران اجازه می‌دهد تا در مواقع ضروری، تراکنش‌های خود را با سرعت بیشتری انجام دهند.

به روز رسانی‌های شبکه

به روز رسانی‌های شبکه اتریوم، مانند اجرای EIP-1559، نیز بر کارمزدها تأثیر می‌گذارند. این به روز رسانی‌ها با هدف بهبود تجربه کاربری و کاهش نوسانات کارمزدها طراحی شده‌اند. برای مثال، EIP-1559 یک کارمزد پایه (Base Fee) معرفی کرد که به طور پویا بر اساس ترافیک شبکه تنظیم میشود.

با درک این عوامل، کاربران میتوانند تصمیمات آگاهانه تری درباره زمان و نحوه انجام تراکنش‌های خود بگیرند. در بخش بعدی، به نحوه محاسبه کارمزد اتریوم و مثال‌های عملی خواهیم پرداخت.

نحوه محاسبه کارمزد اتریوم

محاسبه کارمزد شبکه اتریوم ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما با درک دو مفهوم کلیدی، یعنی Gas Limit و Gas Price، این فرایند ساده‌تر می‌شود. در این بخش، فرمول محاسبه کارمزد و اجزای آن را بررسی می‌کنیم.

کارمزد اتریوم با استفاده از فرمول زیر محاسبه میشود:

کارمزد = Gas Limit × Gas Price

• گس لیمیت (Gas Limit): به حداکثر مقدار گس که کاربر مایل است برای یک تراکنش پرداخت کند‌ گس لیمیت می‌گویند. این مقدار بسته به نوع تراکنش متفاوت است. برای مثال، یک تراکنش ساده انتقال اتر ممکن است به ۲۱,۰۰۰ واحد Gas نیاز داشته باشد، در حالی که یک قرارداد هوشمند پیچیده ممکن است صدها هزار واحد Gas هزینه بردارد.
• قیمت گس (Gas Price): قیمت گس هزینه هر واحد Gas است که بر حسب Gwei تعیین می‌شود. این مقدار توسط کاربر تنظیم میشود و نشان میدهد که کاربر چقدر مایل است برای هر واحد Gas پرداخت کند.

اگر Gas Limit را خیلی کم تنظیم کنید، تراکنش ممکن است به دلیل کمبود Gas ناتمام بماند. در این حالت، Gas مصرف شده بازگردانده نمی‌شود. از آن طرف اگر Gas Price را خیلی کم بگیرید، تراکنش ممکن است برای مدت طولانی در صف انتظار بماند. زیرا ماینرها تراکنش‌هایی که کارمزد بالاتر دارند را در اولویت قرار می‌دهند.

با درک این مفاهیم، می‌توانید کارمزد تراکنش‌های خود را بهینه کرده و از پرداخت هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کنید. در بخش بعدی راهکارهای کاهش کارمزد اتریوم را بررسی می‌کنیم.

راهکارهای کاهش کارمزد اتریوم

با توجه به نوسانات کارمزد اتریوم و گاهی اوقات هزینه‌های بالا، کاربران به دنبال راهکارهایی برای کاهش گس فی هستند. در این بخش، به برخی از موثرترین روش‌ها برای مدیریت و کاهش کارمزد اتریوم می‌پردازیم.

زمانبندی تراکنش‌ها

یکی از ساده ترین راهها برای کاهش کارمزد، انجام تراکنش‌ها در زمانهایی است که شبکه خلوت‌تر است. ترافیک شبکه اتریوم در ساعات مختلف روز متفاوت است. با استفاده از ابزارهایی مانندEtherscan Gas Tracker یا Gas Now، می‌توانید زمان‌های خلوت را شناسایی کرده و تراکنش‌های خود را در این زمان‌ها انجام دهید.

استفاده از شبکه‌های لایه دوم

شبکه‌های لایه دوم (Layer 2) راه حلی مقیاس پذیر برای کاهش کارمزدها و افزایش سرعت تراکنش‌ها است. پروتکلهای لایه دوم مانند آپتیمیزم، آربیتروم و پالیگان تراکنشها را خارج از شبکه اصلی اتریوم پردازش می‌کنند و سپس نتایج را به شبکه اصلی ارجاع می‌دهند. این روش به طور قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و برای کاربرانی که تراکنش‌های مکرر دارند، بسیار مفید است.

تنظیم دستی Gas Price

بسیاری از مواقع کیف پول ارز دیجیتال و پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا Gas Price را به صورت دستی تنظیم کنند. با استفاده از ابزارهایی که اشاره کردیم، می‌توانید میانگین Gas Price را بررسی کرده و مقدار مناسبی را برای تراکنش خود انتخاب کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بدون پرداخت هزینه‌های غیرضروری، تراکنش خود را در زمان معقولی انجام دهید.

استفاده از کیف پول‌های هوشمند

برخی کیف پول‌ها و پلتفرم‌ها، مانند کیف پول متامسک، ویژگی‌هایی برای تخمین کارمزد بهینه ارائه می‌دهند. این ابزارها با تحلیل شرایط شبکه، Gas Price مناسب را پیشنهاد می‌دهد و به کاربران کمک می‌کنند تا هزینه‌های خود را کاهش دهند.

با استفاده از این راهکارها، می‌توانید هزینه‌های خود را در شبکه اتریوم مدیریت کرده و از پرداخت کارمزدهای غیرضروری جلوگیری کنید.

جمع بندی

برای فعالیت در شبکه اتریوم باید با راهکارهای مدیریت هزینه در آن آشنا باشید. در برخی مواقع کارمزد شبکه اتریوم تا ۴۰ یا ۵۰ دلار هم بالا می‌رود و آنجاست که باید حواستان به این مورد باشد. البته الان مدتی است که گس فی اتریوم خیلی کمتر شده و به زیر ۵ دلار قرار دارد.

با این حال به دلیل قیمت دلار همچنان رقم قابل توجهی برای ایرانی‌ها است‌. پس توصیه می‌کنیم راهکارهای کاهش کارمزد شبکه اتریوم را کامل مرور کنید تا بتوانید در مواقعی که به آن نیاز دارید از آن استفاده کنید.