استیک کردن اتریوم پس از ارتقای آن به مکانیزم اثبات سهام به یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها برای حفظ امنیت شبکه و کسب درآمد برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. با این حال، متمرکز شدن بیش از حد قدرت در دست چند نهاد خاص می‌تواند به تهدیدی برای اصول تمرکززدایی و امنیت شبکه اتریوم تبدیل شود. تحلیل گران و کارشناسان زیادی از جمله ویتالیک بوترین در این مورد هشدارهای زیادی صادر کرده بودند و این مسئله به یکی از جدی‌ترین چالش‌های شبکه اتریوم تبدیل شده است. اکنون سهم پلتفرم لیدو فایننس از اتریوم‌های استیک شده با کاهش مواجه شده و تا حدی از نگرانی جامعه کاربران کاسته شده است. در این مقاله در بیتفا به بررسی کاهش سهم پلتفرم Lido از بازار استیکینگ اتریوم و دیگر بازیگران اصلی این حوزه می‌پردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
کاهش سهم پلتفرم Lido از اتریوم‌های استیک شده و نگرانی‌های جامعه کاربران
پلتفرم Lido، که یکی از محبوب‌ترین راه‌حل‌های استیک نقدینگی در شبکه اتریوم است، در ماه دسامبر سال ۲۰۲۳، سهم بازار ۳۲ درصدی را از آن خود کرده بود. اما با ورود سرمایه‌گذاران و پلتفرم‌های جدید به حوزه استیک، سهم بازار لیدو به ۲۹.۵۷ درصد کاهش یافت.
این کاهش سهم بازار، نگرانی‌های مربوط به نفوذ رو به رشد لیدو بر اکوسیستم را کاهش داده است. پیش از این، جامعه اتریوم نگران بود که هر نهادی که بیش از ۳۳ درصد از بازار را در اختیار داشته باشد، می‌تواند بر جنبه‌های مختلف شبکه اتریوم تأثیراتی بگذارد.
متمرکز شدن اتریوم‌های استیک شده در یک نهاد خاص مشکلاتی مانند کنترل اتریوم‌ها، مسائل امنیتی، عدم ایجاد شفافیت و همچنین تمرکززدایی را در بستر اتریوم ایجاد خواهد کرد.
اتفاقات رخ داده باعث ایجاد تغییراتی در رقابت موجود در حوزه استیکینگ نیز شده است. قدرت پلتفرم لیدو اکنون به اندازه‌ای افزایش پیدا کرده است که شاید دیگر رقبا نتوانند وارد رقابت جدی با آن شوند. در قسمت بعد این مقاله تلاش می‌کنیم بیشتر به این مسئله بپردازیم.
رقابت در حوزه استیک و تأثیر آن بر تمرکززدایی
افزایش رقابت بین ارائه‌دهندگان خدمات استیک اتریوم نقش مهمی در تمرکززدایی بیشتر اکوسیستم استیک خواهد داشت. به گفته ویتالیک بوترین، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، استخرهای استیک نباید بیش از ۱۵ درصد از اتریوم‌های استیک شده را تحت کنترل خود داشته باشند. به عقیده او، پلتفرم‌های استیک کننده باید نرخ کارمزد خود را افزایش دهند تا زمانی که سهم بازار آن‌ها به زیر ۱۵ درصد برگردد.
با این حال، دومین نهاد بزرگ در استیک ارز دیجیتال اتریوم به عنوان “ناشناس” یا “Unidentified” شناخته می‌شود که در حال حاضر ۱۶.۹ درصد از بازار را در اختیار دارد. جامعه Lido DAO در ماه مه ۲۰۲۲ پیشنهادی برای حل مسئله تسلط استیک ETH ارائه داد، اما این پیشنهاد در ژوئن ۲۰۲۲ با رأی ۹۹.۸۱ درصدی توسط این سازمان مستقل خود گردان رد شد.
پلتفرم‌های دیگری نیز هستند که سهم قابل توجهی از اتریوم‌های استیک شده را در اختیار دارند و به زودی می‌توانند ارزش خود را بیشتر از گذشته نیز کنند. در تصویر پایین پلتفرم‌های مختلف استیکینگ اتریوم را به همراه درصدی که از این بازار در اختیار دارند مشاهده می‌کنید:
از دیگر مواردی که باعث ایجاد نگرانی در زمینه استیک اتریوم می‌شود استیک مجدد یا ReStake اتریوم است. این روش سازوکاری را برای استیک کنندگان اتریوم فراهم می‌کند تا بتوانند از اتریوم‌های استیک شده خود دوباره استفاده کنند. این روش نیز چالش‌هایی در پیش رو دارد که در قسمت بعد به آن اشاره می‌کنیم.
ریسک‌های مرتبط با استیک مجدد اتریوم و توکن‌های استیک نقدینگی
در گزارش اخیر Coinbase، تحلیلگران داخلی به احتمال وجود چندین ریسک مرتبط با استیک مجدد اتریوم و صدور توکن‌های استیک نقدینگی (LRTs) اشاره کرده‌اند. به عنوان مثال با استفاده از پروتکل استیک مجدد اتریوم Eigenlayer، به گفته تحلیلگران می‌توان با استیک مجدد اتریوم‌های استیک شده درآمد خود را افزایش داد، اما این کار ریسک‌های مخصوص به خود را نیز خواهد داشت و چندین عوامل چالش برانگیز را می‌تواند با یکدیگر ترکیب کند. زیرا همان سرمایه‌ها را به ولیدیتورهای مشابه برای کسب بازده بیشتر اختصاص داده می‌شود.
تحلیلگران بر این باور هستند که LRTها ممکن است برای کسب سهم بازار بیشتر، نسبت به حداکثر کردن بازدهی خود ترغیب شوند و دارایی‌های بیشتری را در اختیار بگیرند. اما این اتفاق می‌تواند به قیمت داشتن پروفایلی با ریسک بالاتر (هرچند پنهان) تمام شود.
این ریسک‌های پنهان می‌تواند به چالش‌های جدی برای سرمایه‌گذاران و امنیت شبکه اتریوم در حالت کلی تبدیل شود. به ویژه اگر توکن‌های استیک نقدینگی به سرعت و بدون توجه به ملاحظات امنیتی گسترش یابند، مشکلات و تهدیدهای بیشتری برای شبکه ایجاد می‌شود. این موضوع نیاز به توجه و بررسی دقیق‌تری دارد تا از پایداری و امنیت شبکه اتریوم در برابر این تغییرات جدید اطمینان حاصل شود.
مسئله استیک اتریوم اکنون یکی از چالش برانگیزترین مسائلی است که این ارز دیجیتال با آن دست و پنجه نرم می‌کند. عرضه و تقاضای اتریوم رابطه مستقیمی با سازوکار استیکینگ دارد و هرگونه تغییری در روش‌های آن می‌تواند بازار خرید و فروش آن را دچار تحولات گسترده کند.
تا اینجای کار اتریوم و همچنین پلتفرم‌های استیکینگ عملکرد خوبی داشته‌اند اما باید دید که در نهایت این عملکرد همچنان بی نقص باقی خواهد ماند یا هشدارهایی که اکنون تحلیلگران و متخصصان بلاکچین می‌دهند، برای اتریوم و جامعه کاربرانش ایجاد چالش و دردسر خواهد کرد.
