با گسترش روز افزون و سریع دیفای، بررسی پروژه‌های جدید می‌تواند به امری مشکل تبدیل شود. تحلیلگران فاندامنتال در جستجوی راهی برای فهمیدن این موضوع هستند که آیا یک پروتکل ارزشمند است یا خیر. بدین ترتیب سرمایه‌گذران و معامله‌گران قادرند پروژه‌های پرپتانسیل را شناسایی و تصمیمات بهتری نسبت به پوزیشن خود اتخاذ کنند. اگر برای فهمیدن چگونگی ارزش گذاری پروژه‌های دیفای کنجکاو هستید در ادامه با ما همراه باشید.
DeFi چیست؟
قبل از بررسی راه‌های ارزیابی پروژه‌های دیفای بهتر است به توضیح مختصر دیفای بپردازیم. دیفای یا امورمالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یک اکوسیستم متشکل از پروژه‌های گوناگون است که همه آن‌ها خدمات‌مالی غیرمتمرکز را ارائه می‌دهند. بدین ترتیب کاربران قادرند امورمالی خود از جمله دریافت وام و معاملات مالی را بدون نیاز به واسطه انجام دهند. همانطور که اطلاع دارید محدودیت‌هایی بر سیستم مالی و پرداختی ستنی (بانک‌ها) اعمال شده است. برای مثال تا سقف مشخصی در روز قادر به ارسال یا برداشت پول هستید، به این معناست که افراد حتی بر دارایی‌های خود نیز کنترل ندارند. در حالی است که در دنیای دیفای هیچ‌کس قادر به مصادره کردن دارایی‌های شما نیست و کسی نمی‌تواند مانع معامله شما با فرد دیگری باشد. اگرچه از میان بردن بانک‌ها و سازمان‌های متمرکز به این سادگی‌ها نیست اما دیفای آغازگر این جریان مهم است.
برای آشنایی بیشتر با پروژه‌های دیفای می‌توانید مقاله مربوط به دیفای را مطالعه کنید.
۷ شاخص ارزش گذاری پروژه های DeFi
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم پروژه‌های دیفای با سرعتی در حال پیشرفت هستند که همراه شدن با آن‌ها ساده نیست. اما راه‌های مختلفی برای بررسی و مقایسه پروژه‌های متفاوت وجود دارد. در این مقاله به معرفی معروف‌ترین شاخص‌ها برای بررسی اطلاعات پروژه‌های دیفای خواهیم پرداخت. از آنجایی که حجم قابل توجهی از اطلاعات به صورت عمومی روی زنجیره در دسترس است سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به راحتی می‌توانند از آن‌ها بهره ببرند.
ارزش کل قفل شده (TVL)
همانطور که از نام آن پیداست، ارزش کل قفل شده یا TVL، دارایی‌های قفل شده در پروتکل دیفای است که شامل پاداش، بهره، کوین و توکن جدید می‌باشد. از آنجایی که بلاکچین از سیستم همتا به همتا استفاده می‌کند، هیچ نهاد یا مرکزی برای اداره یا بهبود اکوسیستم وجود ندارد. به همین دلیل کاربران و سرمایه گذاران با قفل کردن دارایی‌های خود به بهبود عملکرد یک پلتفرم در دیفای کمک می‌کنند. این معیار بر اساس وجوه قفل شده در قرارداد هوشنمد این پلتفرم محاسبه می‌شود که نشان دهنده میزان علاقه کاربران به پروژه دیفای است.
نسبت قیمت به فروش (p/s ratio)
گاهی به این نسبت، PSR نیز می‌گویند که مخفف Price to Sale Ratio است. همانطور که مشخص است این نسبت از دو فاکتور قیمت و فروش شرکت به ازاء هر سهم بدست می‌آید.
برای محاسبه ی این معیار کافی است:
۱.قیمت سهام (توکن) پروژه مورد نظر را پیدا کنید.
۲.تعداد سهام منتشر شده را پیدا کنید.
۳.مقدار فروش را بر تعداد سهام منتشر شده تقسیم کنید.
۴.قیمت سهام را بر میزان فروش به ازای هر سهم تقسیم کنید.
در بیزینس‌های سنتی، نسبت قیمت به فروش به مقایسه قیمت سهام کمپانی‌ها می‌پردازد. این نسبت همچنین مشخص می‌کند که آیا سهام کمپانی کمتر از ارزش واقعی خود ارزش‌گذاری شده است یا بیشتر.
از آنجایی که پروتکل‌های دیفای نیز از سهام گذاری استفاده می‌کنند می‌توان از این شاخص نیز برای بررسی آن‌ها استفاده کرد. ایده کلی به این صورت است که هرچه این نسب کمتر باشد، امکان اینکه پروتکل کمتر از ارزش ذاتی خود ارزش گذاری شده باشد بیشتر است. به خاطر بسپارید که این شاخص به تنهایی در ارزش‌گذاری پروژه کار آمد نیست. اما می‌تواند دید کلی بابت اینکه پروژه‌ای چقد منصفانه ارزش‌گذاری شده است به شما بدهد.
موجودی توکن در صرافی
دنبال کردن موجودی توکن کریپتوکارنسی در صرافی‌ها معیار دیگر سنجش ارزش پروژه‌های دیفای است. هنگامی که فروشنده‌ها تصمیم به فروش دارایی‌های خود بگیرند، عموما این کار را در صرافی‌های متمرکز (CEXs) انجام می‌دهند. اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) روز به روز گزینه‌های در دسترس بیشتری ارائه می‌دهند و نیاز به اعتماد را از میان برداشته‌اند با این حال صرافی‌های متمرکز نقدینگی بیشتری نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز دارند و به همین دلیل عرضه یک توکن در صرافی متمرکز بسیار حائز اهمیت است.
به این مثال توجه کنید، فرض کنید نهنگ‌ها و هولدرهای بزرگ بجای نگهداری دارایی های خود در کیف‌پول، آن‌ها را به کیف‌پول صرافی انتقال می‌دهند. این امر می‌تواند سیگنالی برای فروش باشد. بنابراین اگر متوجه شدید مقدار توکن موجود در کیف‌پول صرافی افزیش یافته می‌تواند به معنای افزایش فشار فروش و در نتیجه کاهش قیمت توکن باشد.
تریدرهای بسیاری دارایی‌های خود را به عنوان وثیقه برای معاملات مارجین یا فیوچر در صرافی نگهداری می‌کنند. بنابراین انتقال حجم بزرگی از توکن در صرافی به معنی فروش آن نیست. با این حال این معیار ممکن است موردی باشد که بخواهید آن‌را زیر نظر داشته باشید.
تغییر موجودی توکن در صرافی‌ها
در حال حاضر از این موضوع اطلاع داریم که زیر نظر داشتن موجودی توکن می‌تواند کار آمد باشد. اما زیر نظر داشتن این موضوع به تنهایی کافی نیست. اما توجه به تغییرات اخیر در موجودی توکن ها در صرافی می‌تواند سودمند باشد. تغییرات بزرگ می‌تواند سیگنالی برای افزایش ارزش توکن می‌باشد.
برای مثال برعکس سناریویی که پیش‌تر توضیح دادیم تصور کنید اگر نهنگ‌های بزرگ به بیرون کشیدن دارایی‌های خود از صرافی‌های متمرکز بپردازند به این معنی است که آن‌ها در حال جمع آوری توکن‌های خود هستند. اگر آن‌ها قصد فروش دارایی های خود را داشتند چرا باید آن‌ها را به کیف‌پول خود انتقال دهند؟ به این صورت زیرنظر داشتن حرکت توکن‌ها می‌تواند سودمند باشد.
تعداد آدرس‌های فعال
افزایش تعداد آدرس‌هایی که کوین یا توکن خاصی را نگهداری می‌کنند به معنای افزایش استفاده از آن‌ها و پلتفرم دیفای مربوط به آن است. هرچه تعداد آدرس‌ها بیشتر شود به این معنی است که کاربران بیشتری در حال استفاده از پروژه هستند. با این حال از آنجایی که هر فرد قادر به ساخت هزاران آدرس و توزیع توکن‌هایش در آن‌ها است این موضوع به این صورت برداشت می‌شود که استفاده از توکن افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل این معیار یک معیار ریسکی است و همانند هر معیار فاندامنتالی دیگری لازم است این معیار را نیز در کنار معیارهای دیگر قرار دهید.
استفاده غیرسوداگرانه
حتما تا کنون با پروژه‌هایی با اسم‌های عجیب و غریب مواجه شده اید که به کاربران وعده سودهای کلان می‌دهند. اما آیا واقعا این‌چنین است؟ اگر هدف اصلی این توکن‌ها افزایش قیمت باشد باید در مورد سرمایه‌گذاری در آن‌ها احتیاط کرد زیرا در بلند مدت قیمت آن‌ها پایدار نیست.
اطلاع از کاربرد توکن روشی برای ارزش‌گذاری مناسب آن است. برای تشخیص این موضوع لازم است بررسی کنید که آیا افزایش تعداد تراکنش‌ها بر اساس افزایش تقاضا است یا صرفا در طی سفته بازی افزایش یافته است. اگرچه این کار دشوار است اما پیگیری حجم معاملات و تشخیص معاملات ساختگی می‌تواند به این امر کمک کند. هدف از این کار اطمینان حاصل کردن از این موضوع است که تراکنش‌ها واقعی است.
نرخ تورم
یک توکن با عرضه اندک، می‌تواند نشانه بسیار خوبی باشد البته نه همیشه. معیار دیگری که لازم است آن‌را زیر نظر بگیرید نرخ تورم است. اگر توکنی در حال حاضر عرضه اندکی دارد به این معنی نیست که تا ابد این مقدار ثابت خواهد ماند. لازم نیست هر پروژه همانند بیت‌کوین عرضه ثابت داشته باشد و تورم و افزایش عرضه توکن لزوما بد نیست اما افزایش آن باعث کاهش قیمت توکن خواهد شد. در نظر داشته باشید که توکنومیک درست و میزان عرضه مناسب برای هر پروژه دیفای لازم است و هر پروژه باید این موارد را رعایت کند.
جمع‌بندی
اگر شما یک تریدر با سابقه هستید حتما اطلاع دارید که فاکتورهای ذکر شده در تحلیل فاندامنتال برای کریپتوکارنسی‌های قدیمی‌تر نظیر بیت‌کوین و اتریوم نیز کاربرد دارند. مانند همیشه این بازار غیر‌قابل پیش‌بینی و به شدت پر نوسان است. به همین دلیل قبل از انجام هر گونه سرمایه‌گذاری حتما تحقیقات لازم را انجام دهید. به علاوه توجه داشته باشید که برای ارزیابی پروژه‌های دیفای تنها به بررسی یک معیار اکتفا نکنید و تمام معیارهای ذکر شده را زیرنظر بگیرید.
