آشنایی با کاردانو و رمز ارز آدا (ADA)
بلاکچین کاردانو یک پروژه غیرمتمرکز مبتنی بر بستر بلاکچین است که از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده میکند. رمز ارز بومی این شبکه ADA نام داد که البته افراد زیادی به اشتباه آن را ارز کاردانو مینامند. این نام گذاری به افتخار Augusta Ada King، صورت گرفته است که به عنوان اولین برنامه نویس کامپیوتری خانم شناخته شده است. کاردانو نسل سوم بلاکچین است که با هدف حل مشکلات نسل اول و دوم ایجاد شد. کاردانو بستری برای راه اندازی قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز میباشد و از این جهت میتوان آن را رقیب اتریوم دانست. در ادامه این مقاله به معرفی شبکه بلاکچینی کاردانو و رمز ارز آن آدا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
کاردانو چیست؟
کاردانو یکی از بزرگترین پروژهها از نظر حجم بازار (Market Cap) است که با هدف تبدیل شدن به نسل بعدی اتریوم و نسل جدید بلاکچینها ایجاد شده است. بلاکچین کاردانو منعطف، پایدار و مقیاس پذیر است و امکان ایجاد قراردادهای هوشمند، برنامههای مالی غیرمتمرکز، توکنهای رمزنگاری شده و بازیهای جدید را فراهم کرده است.
چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، یکی از هم بنیان گذاران اتریوم، توسعه کاردانو را از سال ۲۰۱۵ آغاز و پلتفرم کاردانو را در دسامبر سال ۲۰۱۷، با کمک تیمی متشکل از ریاضی دانان و برنامه نویسان ایجاد کرد. کاردانو قصد دارد به جایگزین اتریوم تبدیل شود. هر دو پلتفرم کاردانو و اتریوم کاربرد و هدفی مشابه دارند به این صورت که هر دو برای ایجاد قراردادهای هوشمند توسط توسعه دهندگان مورد استفاده قرار میگیرند و سعی در تبدیل شدن به یک سیستم غیرمتمرکز دارند.
ADA چیست؟
کاردانو یک پروژه غیرمتمرکز مبتنی بر بستر بلاکچین است که از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده میکند. کوین بومی شبکه کاردانو، ADA نام دارد. این نام گذاری به افتخار ریاضی دان Augusta Ada Lovelace، صورت گرفته است که به عنوان اولین برنامه نویس کامپیوتر خانم شناخته شده است. داوطلبانی که با استیک کردن داراییهای خود در این شبکه به تامین امنیت کاردانو کمک میکنند، با رمز ارز آدا پاداش داده میشوند. ۵۷.۶ درصد کل تعداد کوینهای آدا در عرضه اولیه آن توزیع شد که منجر به جمع آوری ۶۲.۲ میلیون دلار سرمایه شد.
نحوه کار شبکه کاردانو چگونه است؟
برخلاف بسیاری از ارز های دیجیتال نظیر بیت کوین که از مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) استفاده میکنند، پروژه کاردانو از مکانیزم اثبات سهام (POS) استفاده میکند. در ادامه به توضیح مختصر این دو مکانیزم میپردازیم.
مکانیزم اجماع اثبات کار (POW)
مکانیزم اثبات کار برای جلوگیری از حمله به شبکه توزیع شده بلاکچینی طراحی شده است. به این ترتیب که داوطلبانی با در اختیار قرار دادن قدرت پردازش سخت افزارهای کامپیوتر خود به حفظ امنیت شبکه کمک میکنند و در مقابل پادش دریافت میکنند. برای حمله به شبکه لازم است شخص مهاجم کنترل بیش از ۵۱ درصد شبکه را به دست بگیر که این امر به هیچ عنوان صرفهی اقتصادی ندارد. برای آشنایی بیشتر با مکانیزم اجماع اثبات کار میتوانید مقاله مکانیزم اجماع اثبات کار چیست را مطالعه کنید.
مکانیزم اجماع اثبات سهام (POS)
در مکانیزم اجماع اثبات سهام داوطلبان بجای استفاده از قدرت پردازش کامپیوتر های خود، مقداری ارز دیجیتال مورد نظر را خریداری و در اختیار شبکه قرار میدهند. بدین ترتیب در تایید تراکنش ها مشارکت و پاداش دریافت میکنند. با استفاده از این مکانیزم لازم است شخص صاحب بیش از ۵۱ درصد از کل واحد های این ارز شود که این حمله سبب کاهش قیمت ارز میشود و سودی برای شخص متخلف ایجاد نمیکند. برای آشنایی بیشتر با مکانیزم اجماع اثبات سهام میتوانید مقاله مکانیزم اجماع اثبات سهام چیست را مطالعه کنید.
مکانیزم اثبات سهام اوروبروس (Ouroboros)
الگوریتم اثبات سهام کاردانو اوروبروس نام دارد که در این مکانیزم زمان واقعی، به دوره هایی تحت عنوان epochs تقسیم میشود و خود این دورهها به زمانهای کوتاهتر اسلات (Slot) تقسیم می شود (البته این مدت زمان بر حسب ایجاد تعداد بلاک محاسبه میشود). هر اسلات یک رهبر دارد (SL) که از بین رای گیری دارندگان ADA انتخاب میشوند. این رهبران مسئولیت ایجاد و تایید تراکنشها را به عهده دارند. هر رهبر اجازه ایجاد تنها یک بلاک را دارد تا در یک دوره زمانی خاص بیشتر از تعداد خاصی بلاک به زنجیره اضافه نشود. در صورتی که هر رهبر نتواند در زمان مشخص کار خود را انجام دهد (برای مثال به دلیل قطع شدن برق)، حق تولید بلاک و دریافت پاداش را از دست می دهد. یک اسلات یا بازه زمانی خاص میتواند خالی از بلاک باشد اما حداقل ۱۵ درصد بلاک ها باید طی یک دوره زمانی epoch تولید شوند.
در ادامه تراکنش های تایید شده رهبران اسلات توسط Input Endorsers ها یا تایید کنندگان ورودی مورد تایید نهایی قرار میگیرند. این تایید کنندگان نهایی دومین مجموعه داران کوینها و مسئول اجرای پروتوکلها میباشند؛ حق رای هر کدام از تایید کنندگان متناسب با تعداد کوینهای ADA میباشد. تمرکز و هدف اصلی پروژه کاردانو روی حل مشکل مقیاس پذیری میباشد که برای انجام این کار از تکنولوژی RINA بهره میبرد. این تکنولوژی موقعیتی را فراهم میکند که با افزایش مقیاس پذیری سرعت و هزینه انجام تراکنشها تغییر نکند.
کاردانو نسل سوم بلاکچین
کاردانو به عنوان نسل سوم بلاکچین در نظر گرفته میشود. همانطور که میدانید بیت کوین اولین رمز ارزی است که از فناوری بلاکچین استفاده کرد. اگرچه بیت کوین مزایای بسیاری دارد و یک سیستم مالی غیرمتمرکز را به وجود آورد، با این حال این شبکه به اندازه کافی سریع نبوده و همین موضوع سبب ایجاد پروژه اتریوم شد که با هدف حل مشکل مقیاس پذیری بیت کوین و البته ایجاد بستری برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و راهاندازی اپلیکیشنهای غیرمتمرکز ایجاد شد. البته پس از مدتی اتریوم نیز خود با مشکل مقیاس پذیری مواجه شد و پروژههای دیگر نظیر کاردانو در صدد رفع این مشکلات بر آمدند که به آنها نسل سوم بلاکچین میگویند. مقیاس پذیری، تعامل پذیری و پایداری سه مشکل اساسی نسل اول و دوم بلاکچینها است که نسل سوم بلاکچین با هدف حل این مشکلات به وجود آمدهاند. (برای اطلاعات بیشتر در رابطه با تفاوتهای نسلهای بلاکچین پیشنهاد میکنم مقاله “نسلهای بلاکچین؛ از بیت کوین تا کاردانو” را از بیتفا مطالعه کنید)
مقیاس پذیری
یکی از بزرگترین مشکلاتی که نسل اول و دوم بلاکچین همچنان با آن دست و پنجه نرم میکنند مشکل مقیاس پذیری است. برای مثال از آنجایی که بیت کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده میکند، تنها قادر به پردازش میانگین ۷ تراکنش در هر ثانیه میباشد. البته در روزهای اولیه بلاکچین که فشار بر روی شبکه کم بود، بیت کوین هنوز با مشکل مقیاس پذیری مواجه نشده بود. با گذشت زمان و افزایش هرچه بیشتر کارایی یک بلاکچین، توان پردازش بیشتری لازم است در نتیجه هزینه انجام این کار افزایش مییابد. اتریوم نیز از این مشکل رنج میبرد که منجر به هزینههای گس بالا شده است.
کاردانو با استفاده از مکانیزم اجماع منحصر به فرد خود یعنی Ouroboros و راه حل لایه دو Hydra، در پی حل این مشکل است.
تعامل با دیگر شبکهها
از دیگر مسائلی که کاردانو در پی ایجاد راه حل برای آن میباشد مشکل تعامل بین بلاکچینهای مختلف است.
هر بلاکچین از کدها و فناوریهای متفاوتی استفاده کرده است در نتیجه بلاکچینهای موجود قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر نمیباشد. درست مانند زمانی که ایمیلهای ارسال شده از Outlook، در صندوق ورودی Gmail در دسترس نمیباشد.
با وجود بلاکچینهای فراوانی که اکنون در حوزه رمزنگاری وجود دارند، مسئله ناتوانی در برقراری ارتباط بین این شبکهها رو به افزایش است. اگرچه هدف نهایی فناوری بلاکچین، غیرمتمرکز سازی و توزیع قدرت است، عدم توانایی شبکههای بلاکچینی در تعامل با یکدیگر باعث شده شبکههایی نظیر اتریوم قدرت غالب را در دست داشته باشند که این مسئه مقیاس پذیری را تشدید کرده، نوآوری را خفه میکند و از مزایای کامل فناوری بلاکچین جلوگیری میکند.
کاردانو امیدوار است بتواند از طریق فناوری پل میان زنجیرهای خود این شبکههای مجزا را به یکدیگر متصل کند. تیم توسعه دهنده کاردانو در حال حاضر یک پل اتریوم از طریق ماشین مجازی به نام Lagon توسعه داده است که بر پایه زنجیره جانبی Milkomeda فعالیت میکند؛ به این معنی که قراردادهای هوشمند به راحتی قابل خواندن و انتقال بین دو پلتفرم کاردانو و اتریوم میباشند.
علاوه بر اتریوم، پلهای بین بلاکچینی بیشتری در حال توسعه توسط کاردانو میباشند.
پایداری شبکه
در حالی که الگوریتم استفاده شده در شبکه کاردانو انرژی بسیار کمتری نسبت به مکانیزم اجماع اثبات کار مصرف میکند، با این حال پایداری به توانایی شبکه به ادامه فعالیت و رشد و توسعه اشاره میکند.
کاردانو با استفاده از سیستم خزانه داری خود که از طریق آن پاداش استیک کنندگان آدا را میپردازد، به این هدف دست مییابد؛ به این معنی که اداره شبکه کاردانو به صورت درون شبکهای اتفاق میافتد. هدف خزانه داری این است که مسئله پایداری بودجه را برای توسعه و پایداری شبکه را حل کند.
تغییرات در شبکه از طریق رای گیری انجام میشوند به این صورت که هرچه دارایی استیک شده شما بیشتر باشد از قدرت رای بالاتری برخوردار میباشید. کاردانو از سیستمی به نام Liquid Democracy استفاده میکند که ترکیبی از دموکراسی مستقیم و نمایندگی است. در بلاکچین کاردانو این ایده به این صورت است که هولدرهای آدا میتوانند به صورت مستقیم رای دهند و یا از طریق استخرها به صورت نمایندگی شده این کار را انجام دهند.
استیک کاردانو
همانطور که میدانید کاردانو از نوعی مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده میکند به این صورت که افراد برای مشارکت در کار شبکه مقدار مشخصی ADA در شبکه قفل میکنند و هرچه میزان دارایی استیک شده بیشتر باشد این افراد شانس بیشتری برای تایید تراکنشها و ایجاد بلاک جدید در شبکه دارند. دارایی استیک شده قابل برداشت نیست و نمیتواند توسط افراد دیگر مورد استفاده قرار گیرد. استیکینگ به عبارتی گواهی بر صداقت تایید کنندگان تراکش در شبکه است و این افراد در ازای صادق بودن با شبکه از طریق کارمزد تراکنش، پاداش دریافت میکنند.
معمولترین روش استیک کاردانو پیوستن به یک استخر اعتبارسنجی است. اسخرهای اعتبارسنجی متشکل از گروهی از هولدرهای ADA است که داراییهای خود را در آن قفل کرده و با یکدیگر برای تایید تراکنشها و ایجاد بلاک جدید همکاری میکنند؛ در ادامه نیز پاداش دریافت شده بین افراد تقسیم خواهد شد.
ارز ADA حدود ۵ درصد سود سالیانه به استیک کنندگان خود پرداخت میکند و Stake Ratio این ارز ۷۰ درصد میباشد که میزان بالایی به حساب میآید. از بهترین بسترهای مناسب برای استیک کاردانو میتوان به کیف پول اختصاصی کاردانو به نام Yoroi Wallet اشاره کرد.
کیف پول کاردانو
علی رقم محبوبیت این ارز و حضور آن در رتبه های بالای جدول ارز دیجیتال، کیف پول های زیادی برای پشتیبانی از آن وجود ندارد. کیف پول رسمی کاردانو Daedalus نام دارد که در حال حاضر فقط قابل نصب بر روی کامپیوترهای شخصی میباشد با این حال قرار است در آینده برای نسخههای اندروید و ios نیز در دسترس باشد و برای استفاده از آن لازم است کل سوابق بلاکچین را دانلود کنید، درواقع این کیف پول حجم خیلی بالایی دارد. کیف پول ددالوس یک کیف پول متن باز با امنیت بالا است که کلید خصوصی را در اختیار کاربران قرار میدهد به این صورت کاربران کنترل کامل داراییهای خود را به عهده دارند.
کیف پول های دیگری نیز وجود دارند که بدون دانلود سوابق قادر به استفاده از آن میباشید که از این کیف پولها میتوان به Trust Wallet، Ledger و Yoroi اشاره کرد.
لجر یک کیف پول سخت افزاری میباشد که امنیت بسیار بالایی دارند. کیف پولهای سخت افزاری بیشتر مناسب ذخیره داراییهایی هستند که با هدف نگهداری با چشمانداز بلندمدت خریداری شدهاند؛ در نتیجه گزینه مناسبی برای معاملات روزانه نمیباشد.
کیف پول یورویی نیز همانند ددالوس تنها از رمز ارز آدا پشتیبانی میکند. این کیف پول امنیت بالایی دارد از این جهت که کلید خصوصی توسط خود سرور ذخیره نمیشود و کاربران کنترل داراییهای خود را به عهده دارند. کیف پول یورویی برای هر دو نسخه اندروید و ios در دسترس است به علاوه در مرورگرهای کروم و فایرفاکس نیز دارای افزونه است.
به خاطر بسپارید هنگام استفاده از کیف پول ها کلمان ریکاوری (بک آپ) را یادداشت کنید و در جای امن نگه داری کنید تا در صورت حذف شدن کیف پول یا بروز هرگونه مشکل دیگر توانایی بازیابی دارایی های خود را داشته باشید. به علاوه هیچگاه کلید خصوصی خود را در اختیار افراد دیگر قرار ندهید زیرا با در اختیار داشتن کلید خصوصی، افراد بهر احتی قادر به دسترسی به داراییهای شما میباشند.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با شبکه کاردانو و نحوه کار آن آشنا کنیم. کاردانو با هدف حل مشکل مقیاس پذیری اتریوم و بیت کوین ایجاد شده است. اگرچه روند توسعه کند کاردانو باعث رنجش برخی از کاربران بازار ارزهای دیجیتال شده است، با این حال توسعه پیوسته و مداوم این شبکه ما را به آینده این پروژه امیدوار میکند. کاردانو با هدف حل مشکل مقیاس پذیری اتریوم و بیت کوین ایجاد شد. همچنان که کاردانو در جهت اهداف بلند پروازانه خود قدم برمیدارد باید منتظر بمانیم و شاهد عملکرد این پروژه باشیم. و در این بین پاسخ سوالاتی نظیر آیا کاردانو اتریوم را کنار میزند؟ آیا نسل چهارمی برای پیش برد بهتر اهداف کاردانو وارد عرصه میشود؟ را بیابیم.