وام دهی یکی از مباحث اصلی در اقتصاد و سیستم‌های بانکی به شمار می‌رود و امروزه نهادهای مالی غیرمتمرکز نیز در حال ارائه خدمات در این بخش هستند و توانسته‌اند عملکرد قابل قبولی در این زمینه داشته باشند. در این مقاله به بررسی یکی از مشهورترین پلتفرم‌های وام دهی در حوزه دیفای یعنی پلتفرم کامپاند (Compound) خواهیم پرداخت. در ادامه بررسی کنیم خواهیم کرد که آیا این پروژه توانسته است مشکلات وام دهی سنتی را حل کند؟ مکانیزم این پلتفرم چگونه است؟ آیا پروژه کامپاند برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟
در ادامه این مقاله با بیتفا همراه باشید تا به صورت کامل با پروژه بلاکچینی کامپاند آشنا شویم و سپس به تمام سوالات ذکر شده پاسخ دهیم.
تاریخچه پروژه Compound
پروژه کریپتویی کامپاند فعالیت خود را در سال ۲۰۱۷ توسط رابرت لشنر (Robert Leshner) شروع کرد و هدف اصلی آن ایجاد یک سیستم وام دهی بر پایه بلاکچین عنوان شد. این پروتکل در ابتدا به صورت متمرکز کار خود را آغاز کرد و در ابتدا دارایی‌های قابل معامله و بسیاری از فعالیت‌های دیگر توسط تیم آن‌ها طراحی و اجرا می‌شد. اما از همان ابتدا هدف توسعه دهندگان این پروژه این بود که بتوانند تمامی امور را به سمت غیرمتمرکز شدن ببرند و در نهایت نیز به هدف اصلی خود رسیدند. در سال ۲۰۱۸، کامپاند یک نسخه آلفا از پلتفرم خود را عرضه کرد؛ اما همچنان مراحل رشد و توسعه این پروژه ادامه دارد. این پلتفرم فعالیت خود را در ابتدا بر بستر بلاکچین اتریوم شروع کرد اما امروزه خدمات خود را بر بستر شبکه‌های پالیگان و آربیتروم نیز گسترش داده است.
Compound از یک سیستم مالی غیرمتمرکز استفاده می‌کند که با استفاده از آن کاربران می‌توانند رمزارزهای خود را به عنوان وثیقه قرار داده و به ازای توکن‌هایی که سپرده می‌کنند، وام بگیرند.
تیم توسعه دهنده پروژه کامپاند
تیم توسعه دهنده کامپاند شامل توسعه دهندگان نرم افزار، محققان بلاکچین و متخصصان مالی است که به صورت مستمر برای بهبود سرویس دهی و امنیت این پلتفرم تلاش می‌کنند. رابرت لشنر (Robert Leshner) که یک اقتصاددان و تحلیلگر مالی برجسته است در حال حاضر سمت مدیر عاملی این پروژه را بر عهده دارد و تا کنون توانسته است دو استارتاپ نرم افزاری را نیز توسعه دهد. از اهداف برجسته تیم کامپاند ایجاد کاربرد برای دارایی کاربران است، به این صورت که کاربران به جای آن که دارایی رمزارزی خود را بلاستفاده در کیف پول رها کنند می‌توانند آن را به دیگر کاربران وام داده و سود کسب کنند.
از دیگر افراد تأثیرگذار در این پروژه می‌تواند به جفری هیز (Geoffrey Hayes)، مدیر فنی این پروژه اشاره کرد؛ او نیز شخصی شناخته شده در حوزه بازارهای مالی است و تا کنون توانسته دو استارتاپ راه‌اندازی کند. در تیم کامپاند توری اتسیتی (Torrey Atcitty) مسئولیت بخش توسعه نرم افزار و اپلیکیشن این پروژه را بر عهده دارد و در زمینه گسترش استفاده‌های موبایلی از پروتکل کامپاند تلاش می‌کند. افراد با استعداد و جوان دیگری هم در این تیم فعالیت دارند که مهم‌ترین هدف آن‌ها شکوفایی اقتصاد غیرمتمرکز و راه یافتن کاربردهای آن‌ها به زندگی روزمره افراد است. در تصور پایین می‌توانید به صورت مختصر با تیم پروژه کامپاند آشنا شوید.
پروژه کامپاند بر بستر چه شبکه هایی فعالیت می‌کند؟
پروژه Compound فعالیت خود را بر بستر شبکه اتریوم شروع کرد. همان‌طور که می‌دانید اتریوم به عنوان یک شبکه بلاکچینی نسل دو امکان اجرای قراردادهای هوشمند را برای توسعه دهندگان فراهم کرده است. قراردادهای هوشمند در این شبکه به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شوند و قابلیت برنامه‌ریزی و اجرای کدهای برنامه‌نویسی را دارند. پروتکل کامپاند از قراردادهای هوشمند برای ایجاد سیستم وام دهی استفاده می‌کند تا خدمات خود را بر بستری کاملاً غیر متمرکز و بی نیاز به اعتماد (Trust less) پیش ببرد. در این سیستم، کاربران می‌توانند از ارزهای دیجیتال خود به عنوان وثیقه استفاده کنند و در عوض وام بگیرند؛ این وام‌ها به صورت غیرمتمرکز از طریق قراردادهای هوشمند پروتکل کامپاند تأمین می‌شوند. با این روش نیازی به نهاد یا شخص سوم برای وام دادن وجود ندارد و با استفاده از قراردادهای هوشمند تاریخچه تمامی تراکنش‌ها ثبت و ذخیره می‌شود تا همه کاربران بتوانند به صورت شفاف به تمامی اطلاعات دسترسی داشته باشند.
البته کامپاند به دلیل ارائه خدماتی با مقیاس پذیری بالاتر به بسترهای مقیاس‌پذیرتر و البته سازگار با اتریوم و ماشین مجازی EVM نیز مهاجرت کرده است. در حال حاضر پروژه Compound بر بستر شبکه‌های پالیگان و لایه دوم آربیتروم نیز راه‌اندازی شده است و به احتمال زیاد در آینده فعالیت خود را بر بستر بلاکچین‌های بیشتری گسترش خواهد داد.
مکانیزم این پروژه چگونه است؟
سازوکار پروتکل کامپاند به این صورت است که با ایجاد استخرهای نقدینگی دارایی تامین کنندگان نقدینگی و افرادی که قصد ارائه وام دارند را جذب می‌کند (به این دسته از کاربران Lender یا وام دهنده گفته می‌شود) و این نقدینگی را به کاربرانی که قصد دریافت وام دارند (به این دسته از افراد Borrower گفته می‌شود) قرض می‌دهد. در این ساز و کار مقداری بهره از وام گیرنده دریافت شده، به وام دهنده به عنوان ارائه می‌شود و پلتفرم در این بین مقداری کارمزد دریافت می‌کند.
مکانیزم پروتکل وام دهی در دیفای شباهت بالایی با سیستم‌های بانکی سنتی دارد؛ با این تفاوت که در دیفای پردازش و ذخیره سازی داده بر بستر بلاکچین و کاملاً شفاف انجام می‌شود. میزان بهره در هر قرارداد وام، با توجه به میزان عرضه و تقاضای موجود برای توکنی که کاربر قصد وام گرفتن آن را دارد به صورت الگوریتمی تعیین و محاسبه می‌شود و وام گیرنده باید مقدار سود مشخص شده را علاوه بر میزان توکن‌هایی که دریافت می‌کند به پلتفرم باز گرداند.
پس متوجه شدیم که برای دریافت وام از کامپاند نیاز است که وثیقه‌ای را در این پلتفرم قرار دهیم. در پروتکل کامپاند ظرفیت‌های وام دهی متفاوتی برای افراد مختلف و با توجه به موجودی و میزان وثیقه گذاری آن‌ها تعیین می‌شود. این کار باعث می‌شود تا هر شخص تنها به اندازه توان خود بتواند وام دریافت کند که در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و وام دهی در این پلتفرم بسیار مؤثر است.
از دیگر موراد مهم هر پروتکل DeFi نقش توکن‌های حاکمیتی در آن است. در ادامه با توکن حاکمیتی پلتفرم وام دهی کامپاند و کاربردهای آن آشنا خواهیم شد.
ارز دیجیتال Comp چیست؟
توکن حاکمیتی پروژه Compound با نام COMP، توکن بومی پروتکل وام دهی کامپاند به شمار می‌رود. این توکن برای تنظیم عملکرد و مدیریت پروتکل Compound مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارز دیجیتال کاربرد گسترده‌ای در این پلتفرم دارد؛ در ادامه به بررسی کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
رأی دادن برای ایجاد تغییرات در پروتکل
دارندگان توکن COMP می‌توانند در فرایند تصمیم‌گیری‌های مربوط به تغییرات پروتکل Compound مشارکت فعال داشته باشند. این کار شامل تغییراتی مانند اضافه کردن یا حذف ارزهای دیجیتالی جدید در سرویس وام دهی، تغییر در الگوریتم‌های قرارداد هوشمند و سایر تغییرات مربوط به عملکرد پروتکل است. بدین ترتیب افرادی که می‌خواهند نقش پررنگ‌تری در تصمیمات این پروتکل داشته باشند باید تعداد توکن‌های حاکمیتی خود را افزایش دهند.
دریافت سود حاصل از فعالیت‌های پروتکل
دارندگان ارز دیجیتال COMP می‌توانند در سود حاصل از فعالیت‌های مالی پروتکل Compound سهیم باشند. هر روز، چندین هزار توکن COMP به عنوان پاداش بین کاربرانی که در فعالیت‌های مالی مختلف در پروتکل شرکت کرده‌اند، توزیع می‌شود؛ این سود شامل هزینه‌های وامدهی و همچنین کارمزد‌های تراکنش‌های انجام شده است. اگر شما توکن COMP داشته باشید، می‌توانید از سود حاصل از فعالیت‌های مالی در پروتکل Compound بهره‌مند شوید. به عنوان مثال، کاربرانی که وامی را دریافت کرده و هزینه‌های آن را پرداخت کنید، بخشی از این پاداش به عنوان پاداش میان هوادرهای توکن COMP پخش می‌شود.
رمزارز Comp مشوقی برای به تامین کنندگان نقدینگی
برای تأمین نقدینگی در پلتفرم‌های وام دهی لازم است تا مقداری دارایی در آن ذخیره و یا به اصطلاح قفل شود. در این روش پروتکل کامپاند به کاربران در ازای رمز ارزهایی که قفل می‌کنند توکن‌هایی با نام cToken می‌دهد. این توکن‌ها این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند تا با گذر زمان سود دریافت کنند و از آن‌ها به عنوان وثیقه برای دریافت وام از این پلتفرم استفاده کنند. این توکن‌ها با استاندارد ERC20 تولید می‌شوند و دارندگان آن‌ها می‌توانند این توکن‌ها را در کیف پول‌های اتریومی مانند متامسک ذخیره کنند. همچنین تراکنش‌هایی که با این توکن‌ها صورت می‌گیرد را می‌توان در etherscan مشاهده کرد.
البته توجه داشته باشید که این سی‌توکن‌ها به خودی خود سود دهنده نیستند و تنها باعث می‌شود تا سهم کاربران در استخر وام دهی افزایش پیدا کند. هرچه سهم فردی از یک استخر وام دهی بیشتر باشد، سهم او از سود دریافت شده در آن استخر نقدینگی نیز بیشتر خواهد شد.
میزان دارایی‌های قفل شده در پلتفرم کامپاند چه مقدار است؟
در پروتکل کامپاند، میزان کل دارایی‌های قفل شده (TVL) به ارزش مجموع دارایی‌هایی اشاره دارد که کاربران در قالب وام به کاربران این پلتفرم اهدا کرده‌اند. این دارایی‌ها می‌توانند ارزهای دیجیتال مانند اتریوم، USDC، DAI و غیره باشند. به‌عنوان‌مثال، فرض کنید یک کاربر ۱۰۰ اتریوم را در Compound قرض گرفته است. این ۱۰۰ اتریوم به عنوان دارایی قفل شده در Compound محسوب می‌شود و به مجموعه TVL این پلتفرم اضافه می‌شود. در صورتی که کاربر دیگری نیز ۵۰ اتریوم را در Compound قفل کند، TVL مجموع به ۱۵۰ اتریوم افزایش می‌یابد و الی آخر… در حال حاضر میزان کل دارایی‌های قفل شده در این پروتکل ۱.۳ میلیارد دلار است که رقم بسیار قابل توجهی در بین نهادهای مالی غیرمتمرکز به شمار می‌رود.
TVL به عنوان یک معیار مهم در صنعت دیفای استفاده می‌شود و نشان می‌دهد که ارزش دارایی‌های قفل شده در یک پروتکل چقدر است. این معیار به نوعی نمایانگر سطح اعتماد کاربران به یک پروتکل است و می‌تواند نشان دهنده رشد و توسعه پروژه نیز باشد. به طور کلی، افزایش TVL نشان دهنده جذب دارایی‌ها و اعتماد کاربران به یک پروتکل است. اما باید توجه داشت که TVL تنها یکی از معیارهایی است که در اعتماد به یک پروژه تأثیرگذار است و سایر عوامل امنیتی در تعامل با یک نهاد DeFi باید با دقت بررسی شود.
عوامل دیگری مانند میزان ریسک و کیفیت فنی و کاربردی پروژه نیز برای ارزیابی یک پروتکل مالی غیرمتمرکز حائز اهمیت هستند و باید به آن توجه داشته باشید. البته با توجه به اطلاعاتی که درباره Compound اکنون به دست آوردیم می‌توان گفت که این پروتکل قابل اعتماد است و معیارهای لازم برای سرمایه گذاری برخوردار را دارد. در ادامه بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.
آیا پروتکل کامپاند ارزش سرمایه گذاری دارد؟
همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم پروتکل وام دهی Compound از تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند تا توزیع وام‌ها را بین کاربران تسهیل کند. این پروتکل در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین پروتکل‌های DeFi است و میلیون‌ها دلار ارز دیجیتال را به خود جذب کرده است. پروتکل Compound توسط یک تیم توسعه دهنده قوی و با تجربه تحت نظارت مستمر قرار دارد. همچنین، امنیت این پروتکل به واسطه استفاده از قراردادهای هوشمند و تکنولوژی بلاکچین تا اندازه زیادی افزایش پیدا کرده است. با این حال، همانند هر سرمایه گذاری دیگری، سرمایه گذاران باید در مورد ریسک‌های مربوط به سرمایه گذاری در این پروتکل آگاه باشند.
پروتکل Compound دارای ریسک‌هایی مانند ریسک بروز نقص‌های امنیتی کوچک و بزرگ و همچنین ریسک عدم پذیرش دارایی‌ها است. علاوه بر این، تغییرات در قوانین و مقررات مربوط به قرض‌دهندگان و وام گیرندگان می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سرمایه گذاری در این پروتکل داشته باشد. بنابراین، قبل از سرمایه گذاری در پروتکل وام دهی Compound، شما باید با ریسک‌های مربوطه آشنا شوید و تحقیقات لازم را انجام دهید.
