در بازار ارزهای دیجیتال آشنایی با اصطلاح‌های تخصصی می‌تواند نقش مهمی در کیفیت فعالیت شما ایفا کند. یکی از این اصطلاحات فومو است. کاربرانی که درگیر فومو می‌شوند اغلب اوقات تصمیمات اشتباه می‌گیرند و دچار ضرر می‌شوند. در این مقاله از بیتفا با این اصطلاح به صورت کامل آشنا می‌شویم و راه‌های کاهش تاثیرات منفی آن را بررسی می‌کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
آشنایی با تاریخچه فومو
اصطلاح فومو (FOMO) یا “ترس از دست دادن فرصت” به عنوان یک مفهوم روان شناختی، نخستین بار در سال ۲۰۰۰ توسط دکتر دن هرمن (Dan Herman) در مقاله‌ای پژوهشی با عنوان ژورنال مدیریت برند (The Journal of Brand Management) معرفی شد. هرمن در این مقاله به بررسی تاثیرات روانی ناشی از احساس از دست دادن فرصت‌ها در زندگی روزمره پرداخت.
با این حال، مخفف “FOMO” به شکل امروزی آن، چند سال بعد در سال ۲۰۰۴ توسط پاتریک مک‌گنیس در مقاله‌ای نظری در مجله آمریکایی “The Harbus” ابداع شد. مک گنیس از این اصطلاح برای توصیف احساس اضطراب و نگرانی استفاده کرد که افراد هنگام مواجهه با انتخاب‌های متعدد و ترس از دست دادن تجربیات ارزشمند دیگران تجربه می‌کنند.
فومو چیست؟
با گسترش رسانه‌های اجتماعی در دهه‌های اخیر، مفهوم فومو با شدت بیشتری مورد توجه قرار گرفت. این پدیده به احساس ناخوشایندی اشاره دارد که افراد هنگام مشاهده تجربیات مثبت یا منحصربه‌فرد دیگران در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک تجربه می‌کنند. این احساس اغلب منجر به اضطراب، حس ناکافی بودن و حتی کاهش رضایت از زندگی می‌شود.
فومو نه تنها بر سلامت روانی افراد تاثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند رفتارهای آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. تمایل بیش از حد به چک کردن مداوم شبکه‌های اجتماعی یا شرکت در فعالیت‌های مختلف تنها به دلیل ترس از عقب ماندن از اثرات منفی آن است. این مفهوم امروزه یکی از موضوعات مهم در مطالعات روانشناسی و رسانه است.
اصطلاح FOMO مخفف چیست؟
اصطلاح FOMO مخفف عبارت Fear Of Missing Out است که به فارسی به معنای ترس از دست دادن فرصت ترجمه می‌شود. این اصطلاح به احساس اضطراب یا نگرانی اشاره دارد که افراد هنگام مواجهه با این فکر تجربه می‌کنند که دیگران در حال تجربه‌ی موقعیت‌ها یا رویدادهای مثبت و لذت‌بخشی هستند که خودشان از آن‌ها محروم شده‌اند.
چنین احساسی باعث می‌شود تا افراد تصمیمات اشتباه اتخاذ کنند. امروزه اصطلاح فومو در بازارهای مالی بیشتر استفاده می‌شود. در بخش بعد به این مسئله اشاره می‌کنیم.
اصطلاح فومو در بازارهای مالی
اصطلاح FOMO در بازارهای مالی به معنای ترس از دست دادن فرصت‌های سرمایه گذاری یا معاملاتی است. این احساس زمانی به وجود می‌آید که سرمایه گذاران یا معامله‌گران به دلیل هیجان یا اطلاعات نادرست، تصور می‌کنند که دیگران در حال کسب سودهای کلان از یک دارایی خاص هستند و خودشان ممکن است از این فرصت جا بمانند. این حس اغلب منجر به تصمیم‌گیری‌های هیجانی و بدون تحلیل دقیق می‌شود. برای مثال، وقتی قیمت یک سهم یا ارز دیجیتال به سرعت افزایش پیدا می‌کند، افراد ممکن است بدون در نظر گرفتن ارزش ذاتی آن دارایی، تنها به دلیل ترس از دست دادن سود، اقدام به خرید کنند.
تاثیر فومو در ترید می‌تواند منجر به ایجاد حباب‌های قیمتی شود. زمانی که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران تحت تاثیر این احساس قرار می‌گیرند، تقاضا برای یک دارایی به طور غیرمنطقی بیشتر می‌شود و قیمت آن به صورت کاذب بالا می‌رود. این افزایش قیمت معمولاً پایدار نیست، زیرا بر اساس احساسات موقتی و نه تحلیل‌های بنیادی رخ می‌دهد. در نهایت، زمانی که هیجان اولیه فروکش می‌کند، قیمت دارایی به شدت کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذارانی که بدون برنامه وارد بازار شدند، متحمل ضررهای سنگین می‌شوند. این پدیده به ویژه در بازارهای پرنوسان مانند ارزهای دیجیتال یا سهام شرکت‌های نوپا مشاهده می‌شود.
در مقابل فومو، اصطلاح جومو (JOMO) یا لذت از دست دادن چنین هیجاناتی وجود دارد. جومو به احساس رضایت و خوشحالی افرادی اشاره می‌کند که از مشارکت در هیجانات بازار خودداری کرده‌اند. این افراد معمولاً با تحلیل دقیق و کنترل احساسات، از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک اجتناب می‌کنند و زمانی که قیمت‌ها سقوط می‌کند، از تصمیم خود احساس رضایت دارند. در بازارهای مالی، مدیریت احساسات و دوری از تصمیم‌گیری‌های هیجانی مانند فومو، یکی از کلیدهای موفقیت بلندمدت محسوب می‌شود.
فومو در بازار ارز دیجیتال چگونه است؟
فومو در ارز دیجیتال زمانی تشدید می‌شود که قیمت یک رمز ارز در بازه زمانی کوتاهی به طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد. برای مثال، ممکن است با مشاهده رشد سریع قیمت یک ارز دیجیتال که مالک آن نیستید، دچار فومو شوید. دیدن نمودارهای صعودی و میله‌های سبز رنگ چارت قیمت می‌تواند باعث ایجاد اضطراب در برخی افراد شود و آن‌ها را به خرید هر ارز دیجیتالی که در حال رشد است، ترغیب کند.
حتی گاهی اوقات، این احساس برخی را وادار می‌کند تا دارایی‌های خود را از بازار خارج کرده و به کیف پول سرد منتقل کنند، فقط به این دلیل که احساس امنیت بیشتری داشته باشند. با این حال، فومو در ترید تنها به ترس از دست دادن فرصت خرید محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند در جهت معکوس نیز عمل کند. برای مثال، زمانی که قیمت بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال به طور ناگهانی کاهش می‌یابد، اخبار منفی درباره مقررات دولتی یا شرایط نامطلوب بازار می‌تواند باعث ایجاد فومو در بین فروشندگان شود.
فومو توانایی این را دارد که افراد یا حتی کل جامعه کریپتو را به سمت تصمیم‌گیری‌های احساسی به جای تصمیم‌گیری‌های منطقی سوق دهد. از آنجایی که فومو اغلب در شرایطی رخ می‌دهد که دارایی‌ها در قیمت‌های بیش از حد بالا معامله می‌شوند، می‌تواند برای سرمایه‌گذاران کم‌تجربه که نظم و تحلیل کافی ندارند، بسیار خطرناک باشد و منجر به زیان‌های مالی قابل توجهی شود. بنابراین، کنترل احساسات و دوری از تاثیر فومو، یکی از اصول کلیدی برای موفقیت در سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال است.
تاثیرات منفی فومو در ترید
ترس از دست دادن فرصت، می‌تواند تاثیرات منفی قابل توجهی بر تریدرهای ارز دیجیتال داشته باشد. در این بخش به مهم‌ترین اثرات منفی فومو اشاره می‌کنیم:
- تصمیم‌گیری‌های هیجانی: فومو باعث می‌شود تریدرها بدون تحلیل کافی و تنها بر اساس احساسات، اقدام به خرید یا فروش ارزهای دیجیتال کنند.
- خرید در قیمت‌های بالا: ترس از دست دادن فرصت ممکن است باعث شود افراد در اوج قیمت‌ها خرید کنند و سپس با کاهش قیمت، متحمل ضرر شوند.
- فروش هیجانی: در مواقع ریزش بازار، فومو در بازارهای مالی می‌تواند باعث فروش سریع دارایی‌ها در قیمت‌های پایین و تشدید ضررها شود.
- استرس و اضطراب دائمی: ترس از دست دادن فرصت‌ها می‌تواند باعث ایجاد استرس مداوم و کاهش کیفیت زندگی تریدرها شود.
- از دست دادن تمرکز: فومو ممکن است تریدرها را از استراتژی‌های بلندمدت خود دور کند و باعث شود آن‌ها به جای تمرکز بر تحلیل، دائماً به دنبال فرصت‌های جدید باشند.
- افزایش ریسک‌پذیری غیرمنطقی: تریدرها ممکن است تحت تاثیر فومو، سرمایه‌گذاری‌های پرریسک‌تری انجام دهند که با اهداف مالی آن‌ها همخوانی ندارد.
- تشکیل حباب‌های قیمتی: فومو در ترید می‌تواند باعث افزایش تقاضای غیرواقعی و ایجاد حباب‌های قیمتی شود که در نهایت منجر به سقوط شدید قیمت‌ها می‌شود.
- کاهش اعتماد به نفس: ضررهای ناشی از تصمیم‌گیری‌های اشتباه تحت تاثیر فومو می‌تواند اعتماد به نفس تریدرها را کاهش دهد و عملکرد آن‌ها را در معاملات آینده تحت تاثیر قرار دهد.
فومو در ترید می‌تواند به عنوان یک دام روانی عمل کند و معامله‌گران را از مسیر منطقی و تحلیل‌محور دور کند. کنترل این احساس و پایبندی به استراتژی‌های معاملاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. در بخش بعد در مورد اینکه چطور در دام فومو نیافتیم صحبت می‌کنیم.
چگونه در دام FOMO گرفتار نشویم؟
برای جلوگیری از افتادن در دام FOMO، نکته مهم این است که به عنوان یک تریدر یا سرمایه گذار، احساسات خود را کنترل و بر اساس تحلیل‌های منطقی و استراتژی‌های از پیش تعیین‌شده عمل کنید. در این بخش به راهکارهای مفید برای مقابله با فومو اشاره می‌کنیم.
- تعیین استراتژی معاملاتی: قبل از ورود به هر معامله، یک استراتژی مشخص داشته باشید و به آن پایبند باشید. این استراتژی باید شامل نقاط ورود، خروج و مدیریت ریسک باشد.
- تحلیل بنیادی و تکنیکال: قبل از خرید یا فروش هر دارایی، به‌طور کامل آن را تحلیل کنید و بر اساس داده‌های واقعی تصمیم بگیرید، نه احساسات.
- تعیین اهداف واقع‌بینانه: اهداف مالی خود را مشخص کنید و به جای دنبال کردن سودهای سریع، بر دستیابی به اهداف بلندمدت تمرکز کنید.
- مدیریت احساسات: احساسات خود را در طول معاملات کنترل کنید. اگر احساس اضطراب یا ترس دارید، از تصمیم‌گیری‌های سریع خودداری کنید.
- استفاده از حد ضرر: برای هر معامله حد ضرر یا استاپ لاس تعیین کنید تا در صورت حرکت بازار بر خلاف پیش‌بینی‌های شما، از ضررهای بزرگ جلوگیری شود.
- یادگیری مداوم: دانش خود را درباره بازارهای مالی و روانشناسی معاملات افزایش دهید تا بهتر بتوانید در شرایط مختلف واکنش نشان دهید.
- استراحت و دوری از بازار: در مواقعی که بازار بسیار هیجانی است، مدتی از آن فاصله بگیرید تا بتوانید با ذهنی آرام‌تر تصمیم‌گیری کنید.
- بررسی گذشته: از اشتباهات گذشته خود درس بگیرید و سعی کنید رفتارهای هیجانی را تکرار نکنید.
با رعایت این راهکارها، می‌توانید از تاثیر منفی فومو بر معاملات خود جلوگیری کرده و تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تری را تجربه کنید.
جمع بندی
ترس از دست دادن فرصت، یک احساس قدرتمند است که می‌تواند تصمیم‌گیری‌های ما را تحت تاثیر قرار دهد. به‌ویژه در بازارهای پرنوسانی مانند ارزهای دیجیتال این مسئله بسیار مشاهده می‌شود. برای جلوگیری از گرفتاری در دام فومو، نکته مهم این است که بر اهداف بلندمدت خود متمرکز شویم و به جای واکنش به هر حرکت بازار، از استراتژی‌های معاملاتی مشخص پیروی کنیم.
کنترل احساسات، افزایش آگاهی درباره روانشناسی ترید و یادگیری از تجربیات گذشته، می‌تواند به ما کمک کند تا در شرایط پرتنش، تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تری داشته باشیم. در انتها باید به این نکته اشاره کنیم که موفقیت در بازارهای مالی به توانایی ما در مدیریت احساسات و پایبندی به اصول معاملاتی بستگی دارد، نه پیروی کورکورانه از هیجانات زودگذر.
سوالات متداول
چگونه می‌توان تشخیص داد که تحت تاثیر فومو قرار گرفته‌ایم؟
اگر احساس می‌کنید باید سریع و بدون فکر کردن اقدام کنید. دائماً اخبار و قیمت‌ها را چک می‌کنید. یا از ترس جا ماندن از سود، دارایی‌های پرریسک خریداری می‌کنید. احتمالاً تحت تاثیر فومو قرار دارید. این احساسات معمولاً با اضطراب و استرس همراه هستند.
چگونه از فومو جلوگیری کنیم؟
با تصمیم گیری درست و بهره‌گیری از تحلیل منطقی می‌توانید از مضرات فومو در ترید در امان بمانید.
آیا فومو در ارز دیجیتال همیشه منفی است؟
نه لزوماً. در برخی موارد، فومو می‌تواند به عنوان یک هشدار عمل کند و شما را به بررسی فرصت‌های جدید ترغیب کند. اما مشکل زمانی ایجاد می‌شود که فومو باعث شود بدون تحلیل و تنها بر اساس احساسات، تصمیم‌گیری کنید. بنابراین، کلید موفقیت، تعادل بین استفاده از فرصت‌ها و پایبندی به استراتژی‌های معاملاتی است.
تفاوت فومو و فاد (FUD) چیست؟
اصطلاح FOMO به ترس از دست دادن فرصت‌های سودآور اشاره می‌کند، در حالی که فاد (FUD) مخفف Fear, Uncertainty, Doubt به معنای “ترس، عدم اطمینان و تردید” است. فاد معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که اخبار منفی یا شایعات باعث ایجاد ترس در بازار می‌شوند و افراد را به فروش هیجانی دارایی‌های خود ترغیب می‌کنند.
