بلاکچین‌ها، سیستم‌های غیرمتمرکزی هستند که بر خلاف سیستم‌های متمرکز که توسط یک گروه و یک تیم خاص اداره می‌شوند و سرورهای مرکزی دارند، توسط کل جامعه آن و به واسطه اجماع گره‌ها (Nodes) اداره می‌شوند. اما گره‌ها در بلاکچین انواع مختلفی دارند که یکی از انواع آن، گره‌های سبک هستند. آیا می‌دانید گره‌های سبک چه تفاوتی با دیگر گره‌ها دارند؟ در این مقاله به صورت کامل با گره‌ها آشنا خواهیم شد و به طور تخصصی‌تر به فعالیت گره‌های سبک یا همان لایت نودها (Light Nodes) خواهیم پرداخت.
گره‌ها چه نقشی در فعالیت بلاکچین دارند؟
همانطور که بالاتر گفته شد، سیستم‌های بلاکچینی به صورت غیرمتمرکز و توسط جامعه و اعضای آن اداره می‌شوند؛ یکی از دلایل محبوبیت بلاکچین، غیرمتمرکز بودن آن است و هر کسی می‌تواند عضوی از یک بلاکچین باشد. به اعضای یک بلاکچین، گره‌ها یا نودهای آن بلاکچین گفته می‌شود. گره‌ها، در واقع سخت‌افزارهایی هستند که به شبکه (بلاکچین) متصل می‌شوند و در حالی که با یکدیگر در ارتباط هستند، با رعایت کردن مجموعه‌ای از قوانین، داده‌ها را ذخیره کرده و به صورت مستمر با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند تا همیشه همه آنها (گره‌ها) به‌روز بمانند و پایداری بلاکچین حفظ شود. گره‌ها یک نمونه کامل از کل داده‌ها و کل تاریخچه تراکنش‌های یک بلاکچین را در خود ذخیره می‌کنند که به آن دفتر کل توزیع شده گفته می‌شود. گره‌ها در بلاکچین نقش خیلی بسزایی را ایفا می‌کنند. (برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با دفتر کل توزیع شده، پیشنهاد می‌کنم مقاله “دفتر کل توزیع شده (DLT) چیست؟” را از سایت بیتفا مطالعه کنید)
تاثیر گره‌ها در روند بلاکچین
گره‌ها اعضای یک بلاکچین هستند و هر چقدر تعداد این اعضا یا درواقع تعداد گره‌ها در یک بلاکچین افزایش پیدا کند، آن بلاکچین غیر متمرکزتر شده و امنیت آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
بالا بودن تعداد گره‌ها در هر بلاکچینی، یکی از نشانه‌های غیرمتمرکز بودن و دارای امنیت بودن آن بلاکچین به حساب می‌آید.
اداره بلاکچین در دستان گره‌ها
همانطور که فعالیت بلاکچین‌ها به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود، اداره آنها نیز کاملاً به صورت غیرمتمرکز صورت می‌گیرد. در سیستم‌های غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین، برای گرفتن هر نوع تصمیم و یا اعمال هر نوع تغییراتی، باید میان اعضا (گره‌ها) آن بلاکچین رای‌گیری صورت گیرد و اعضای آن با یک دیگر به اجماع برسند تا تصمیمات گرفته و یا تغییرات اعمال شود. در نتیجه گره‌ها نقش خیلی تاثیرگذاری را در فعالیت و رشد یک بلاکچین ایفا می‌کنند؛ اما تمام این گره‌ها اختیارات و وظایف یکسانی ندارند و از همین رو به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این مقاله با گره‌های سبک آشنا خواهیم شد.
آشنایی با گره‌های کامل (Full Node)
برای آن که نقش و وظایف گره‌های سبک را راحت‌تر درک کنید، بهتر است ابتدا با گره‌های کامل آشنا شوید و سپس به گره‌های سبک بپردازیم. گره‌های کامل همانطور که از اسمشان مشخص است، اصلی‌ترین و کامل‌ترین نوع گره‌ها در بلاکچین هستند و یک نسخه کامل از تاریخچه آن بلاکچین (از داده‌های اولین بلاک گرفته تا آخرین و به‌روزترین بلاک) را در خود ذخیره می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تا این نوع گره‌ها به کل داده‌های ذخیره شده در آن بلاکچین آگاهی داشته و توانایی و صلاحیت تایید یا رد کردن تراکنش‌ها را داشته باشند. وظیفه این گره‌ها تایید کردن تراکنش‌ها و بلاک‌ها می‌باشد. برای آشنایی بیشتر در مورد فول نودها یا گره‌های کامل، می‌توانید از طریق این لینک آن را مطالعه کنید.
گره‌های سبک و آشنایی با وظایف آنها
اگر بلاکچین را به یک ارتش و گره‌های کامل را به فرمانده‌های آن ارتش تشبیه کنیم، گره‌های سبک مانند سربازان آن ارتش هستند. این نوع گره‌ها، نسخه کاملی از تاریخچه بلاکچین را در خود ذخیره نمی‌کنند و همیشه نیازمند به گره‌های کامل هستند. در واقع آنها مانند سربازانی هستند که اختیارات و اطلاعات کافی را ندارند و همیشه در انتظار دستورات و کمک‌های فرمانده یا همان گره‌های کامل هستند.
گره‌های سبک با استفاده از روشی به نام SPV – (Simplified Payment Verification) به معنای تایید پرداخت ساده فعالیت خود را انجام می‌دهند، به همین دلیل به این نوع گره‌ها، گره‌های SPV نیز گفته می‌شود. گره‌های سبک، فقط داده‌های اولیه (داده‌های هدر بلاک‌ها) را در خود ذخیره می‌کنند. به گره‌های سبک، گره‌های SPV نیز گفته می‌شود.
از کاربرد‌ها و وظایف این نوع گره‌ها، می‌توان به فعالیت در شبکه‌های لایتنیگ (Lightning Network) و یا فعالیت به عنوان کیف‌پول‌های دیجیتالی اشاره کرد.
تفاوت‌های گره‌های سبک با گره‌های کامل
از آنجایی که گره‌های کامل باید کل تاریخچه بلاکچین را ذخیره کنند، برای راه‌اندازی یک گره کامل (مخصوصاً در بلاکچین‌های سنگینی مانند بلاکچین بیت‌کوین) به حافظه ذخیره سازی زیادی نیاز است و در حالی که امنیت بشدت بالاتری دارند، اما سرعت در این نوع گره‌ها پایین است. در حالی که در گره‌های سبک، نیاز به ذخیره سازی حجم بالایی داده وجود ندارد و این نوع گره‌ها سرعت بالاتری دارند، اما در مقابل آنها امنیت خیلی پایین‌تری نسبت به گره‌های کامل دارند.
در هر صورت، همانطور که یک ارتش برای موفقیت، هم به فرمانده نیاز دارد و هم به سرباز، بلاکچین‌ها نیز برای ادامه روند خود هم به گره‌های کامل نیاز دارند و هم به گره‌های سبک.
جمع‌بندی
بلاکچین‌ها سیستم‌های غیرمتمرکزی هستند که به جای اداره شدن توسط یک تیم خاص، توسط گره‌ها و یا همان اعضای آن اداره می‌شوند و هر کسی می‌تواند عضوی از آن شبکه باشد. گره‌ها در شبکه‌های بلاکچینی انواع مختلفی دارند که یکی از انواع آن گره‌های یا همان نودهای سبک هستند. این نوع گره‌ها بر خلاف گره‌های کامل، کل تاریخچه بلاکچین را ذخیره نمی‌کنند و سرعت بالاتر اما امنیت پایین‌تری را نسبت به گره‌ها کامل ارائه می‌دهند. اما در حالت کلی بلاکچین‌ها برای ادامه فعالیت خود به تمام انواع گره‌ها نیاز داند.
