لیکویید شدن چیست؟ چطور می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد؟
در بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال، اصطلاح “لیکویید شدن” یکی از مفاهیم کلیدی است که آشنایی با آن برای تریدرها و سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد. لیکوئید شدن وضعیتی است که در آن صرافی دارایی تریدر را برای پوشش ضرر معامله‌اش مصادره می‌کند. این اتفاق می‌تواند تأثیرات جدی بر روی سرمایه‌گذاری‌ها و استراتژی‌های معاملاتی افراد داشته باشد. در این مقاله به بررسی مفهوم لیکویید شدن، شرایط و علل آن، و راه‌های جلوگیری از وقوع آن خواهیم پرداخت. تا انتها با بیتفا همراه باشید.
لیکویید شدن چیست؟
لیکوئید شدن به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن دارایی‌های یک تریدر به صورت خودکار به فروش می‌رسند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود. این اتفاق معمولاً در معاملات مارجین و معاملات فیوچرز، جایی که تریدرها می‌توانند با استفاده از اعتبار قرضی، با مقدار بیشتری از یک دارایی معامله باز کنند رخ می‌دهد. اگر قیمت یک دارایی پس از باز شدن معامله به حدی کاهش یا افزایش یابد که تریدر نتواند مارجین مورد نیاز را تأمین کند، صرافی به طور خودکار اقدام به فروش دارایی‌های او می‌کند.
لیکویید شدن می‌تواند به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک در بازارهای مالی دیده شود، اما در عین حال منجر به خسارات قابل توجهی برای تریدرها نیز خواهد شد. در واقع، این پدیده به دلیل نوسانات شدید قیمت و عدم توانایی تریدر در پوشش ضررهای خود اتفاق می‌افتد. بنابراین، آگاهی از این مفهوم و شرایط آن برای هر تریدر بازار کریپتو ضروری است.
یکی از نکات مهم در مورد لیکویید شدن این است که این فرآیند معمولاً به صورت ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهد. به همین دلیل، تریدرها باید همیشه آماده باشند تا با تغییرات بازار سازگار شوند. لیکویید شدن نه تنها بر روی سرمایه‌گذاری‌های فرد تأثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند عملکرد روحی روانی او را نیز تحت الشعاع قرار دهد.
در بخش بعدی علت اصلی لیکویید شدن تریدرها در معاملات ارز دیجیتال را مرور می‌کنیم.
علت لیکویید شدن کاربران چیست؟
لیکویید شدن کاربران به چندین عامل مختلف بستگی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- نسبت مارجین پایین: اگر نسبت مارجین تریدر (آورده مالی) به حدی کاهش یابد که دیگر قادر به پوشش ضررهای خود نباشد، احتمال لیکویید شدن افزایش می‌یابد.
- نوسانات شدید بازار: تغییرات ناگهانی و شدید قیمت بر خلاف جهتی که تریدر معامله خود را باز کرده می‌تواند منجر به لیکویید شدن دارایی‌های او شود.
- استفاده از اهرم بالا: استفاده از اهرم‌های بزرگ می‌تواند ریسک لیکویید شدن را افزایش دهد. پس همیشه لوریج مناسب را برای خود انتخاب کنید تا بتوانید ریسک معامله خود را بهتر مدیریت کنید.
- عدم مدیریت ریسک: عدم توجه به مدیریت ریسک و عدم استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) می‌تواند منجر به لیکویید شدن شود.
- تحلیل نادرست: اشتباهات در تحلیل بازار و پیش‌بینی نادرست روند قیمت‌ها می‌تواند منجر به لیکویید شدن دارایی کاربران شود.
در بخش بعد با اصطلاح قیمت لیکویید شدن آشنا خواهیم شد.
قیمت لیکویید شدن چیست؟
قیمت لیکویید شدن به قیمتی اشاره دارد که در آن دارایی‌های یک تریدر به طور خودکار فروخته می‌شوند. این قیمت معمولاً بر اساس نسبت مارجین و حجم معاملات تعیین می‌شود. برای مثال، اگر یک تریدر با استفاده از اهرم ۱۰ وارد یک معامله خرید (Buy Long) شود و قیمت دارایی ۱۰ درصد کاهش یابد، ممکن است قیمت لیکویید شدن او به سطحی برسد که دیگر قادر به ادامه معامله نباشد.
قیمت لیکویید شدن تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. این عوامل عبارت‌اند از:
- نوع دارایی: برخی از دارایی‌ها ممکن است نوسانات بیشتری داشته باشند که بر قیمت لیکویید شدن تأثیر بگذارد.
- شرایط بازار: در زمان‌هایی که بازار دچار نوسان‌های شدید است، قیمت لیکویید شدن ممکن است سریع‌تر تغییر کند.
به همین دلیل، تریدرها باید همواره قیمت لیکویید شدن خود را تحت نظر داشته باشند و از تغییرات آن آگاه باشند. در اکثر صرافی‌ها قیمت لیکویید شدن را می‌توانید پس از باز کردن معامله در بازار فیوچرز مشاهده کنید. همچنین این قابلیت برای اکثر صرافی‌ها وجود دارد که بتوانید هشدارهایی با نزدیک شدن قیمت بازار به قیمت لیکویید شدن دریافت کنید.
در تحلیل‌های مختلف حتماً هیت مپ لیکوئیدی بازار کریپتو را مشاهده کردید. در بخش بعد توضیحات بیشتری در خصوص آن ارائه خواهیم داد.
نقشه هیت مپ لیکوییدی
نقشه هیت مپ لیکوئید شدن (Heatmap Liquidation) کاربران یک نقشه نموداری است که در آن مشخص می‌کند اگر قیمت یک ارز به سطوح قیمتی مختلف برسد، چه حجمی از دارایی‌های کاربران لیکویید خواهد شد. در تصویر زیر نقشه هیت مپ لیکوئیدیتی بیت کوین را مشاهده می‌کنید.
تحلیل این نقشه می‌تواند دیدگاه کلی در خصوص معاملات باز در بازارهای فیوچرز را به شما ارائه کند.
تمام این موارد می‌تواند منجر به لیکویید شدن اجباری کاربران شود. در بخش بعد توضیحات متخصری در خصوص این اتفاق ارائه می‌کنیم.
لیکویید شدن اجباری چیست؟
لیکویید شدن اجباری زمانی رخ می‌دهد که صرافی یا پلتفرم معاملاتی به دلیل عدم توانایی تریدر در تأمین مارجین و سرمایه لازم، مجبور به فروش دارایی‌های او شود. این نوع لیکویید شدن خارج از کنترل تریدر است و می‌تواند خسارات قابل توجهی را به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال، اگر یک تریدر با استفاده از اعتبار قرضی (اهرم معاملاتی) وارد معامله‌ای شود و قیمت دارایی به سرعت خلاف جهت معامله او حرکت کند، صرافی ممکن است برای جلوگیری از ضرر بیشتر خود، اقدام به نقد کردن دارایی‌های تریدر کند. این فرآیند بدون اطلاع قبلی و اجازه تریدرها انجام می‌شود و می‌تواند برای تریدرها بسیار ناگوار باشد. پس توجه کنید که با باز کردن معاملات اهرم دار این اجازه را به صرافی می‌دهید که در صورت حرکت قیمت خلاف جهت تحلیل شما، دارایی‌هایتان را برای ضمانت مصادره کند که همان لیکویید شدن است.
نوع معامله‌ای که در بازار فیوچرز باز می‌کنید نقش تاثیرگذاری در فرایند لیکوئید شدن دارد. در بخش بعد توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه می‌کنیم.
آشنایی با انواع معاملات فیوچرز برای مدیریت بهتر معامله
دو نوع معامله ایزوله (Isolated) و کراس (Cross) در معاملات فیوچرز نقش بسیار مهمی در فرایند لیکویید شدن دارند. در نوع ایزوله، شما به صرافی اجازه می‌دهید که تنها از دارایی که به آن معامله خاص اختصاص داده‌اید استفاده کند.
در نوع کراس از تمام دارایی‌های شما که در بخش فیوچرز وجود دارد برای پوشش ریسک معاملات استفاده می‌شود. تنظیمات این مورد که قبل از باز کردن معامله باید انجام شود می‌تواند نقش مهمی در صورت لیکوئید شدن کاربران ایفا کند. توصیه می‌کنیم حتماً تنها از گزینه Cross استفاده کنید تا در صورت لیکوئید شدن یک معامله، سایر دارایی‌های شما تحت تاثیر قرار نگیرد.
برای جلوگیری از لیکوئید شدن نیز راهکارهایی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. در بخش بعد این راهکارها را مرور خواهیم کرد.
جلوگیری از لیکویید شدن
برای جلوگیری از لیکویید شدن، تریدرها می‌توانند اقدامات زیر را جدی‌تر در معاملات خود پیاده‌سازی کنند. از اقدامات مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیریت مناسب ریسک: استفاده از استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند تعیین استاپ لاس می‌تواند جلوی ضررهای بیشتر و صفر شدن حساب شما را بگیرد. با استفاده از استاپ لاس با یک ضرر کوچک می‌توانید از معامله خارج شوید.
- استفاده از اهرم مناسب: انتخاب اهرم متناسب با وضعیت مالی و تحمل ریسک خود نقش مهمی در جلوگیری از لیکویید شدن در فیوچرز دارد. در لوریج بالا نوسانات بسیار کم نیز می‌تواند منجر به ضررهای بزرگ کاربران شود.
- تحلیل دقیق بازار: انجام تحلیل تکنیکال دقیق قبل از ورود به معاملات نیز بسیار تعیین کننده است. همچنین استفاده از تحلیل کارشناسان می‌تواند به شما در معاملات کمک کند.
- تنظیم مارجین کافی: اطمینان حاصل کردن از اینکه موجودی کافی برای پوشش ریسک وجود دارد نیز یک مورد مهم است.
در بخش بعد تفاوت لیکویید شدن و مارجین کال را مرور می‌کنیم
تفاوت لیکویید شدن و مارجین کال
لیکویید شدن و مارجین کال هر دو به وضعیت‌هایی اشاره دارند که در آن‌ها تریدرها با مشکلات مالی مواجه می‌شوند. این دو شرایط اضطراری با یکدیگر تفاوت‌های کلیدی دارند. در ادامه توضیحات مختصری در خصوص هر کدام ارائه می‌دهیم:
- مارجین کال: زمانی است که صرافی از تریدر می‌خواهد تا موجودی خود را افزایش دهد تا بتواند موقعیت‌های باز خود را حفظ کند. در این مرحله، تریدر هنوز فرصتی برای تأمین مارجین دارد و دارایی‌هایش توسط صرافی مصادره نشده است.
- لیکوئید شدن: زمانی است که صرافی به طور خودکار دارایی‌های تریدر را می‌فروشد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند. در این حالت، تریدر دیگر فرصتی برای اصلاح وضعیت خود ندارد و تمام مارجین خود را از دست خواهد داد.
جمع بندی
لیکویید شدن یک مفهوم تلخ در بازار کریپتو است که هر تریدر باید با آن آشنا باشد. آمار و اطلاعات مرتبط با لیکوئید شدن ارز دیجیتال کاربران تاثیرات زیادی روی روند حرکت بازار دارد.
آگاهی از شرایط، علل و راه‌های جلوگیری از این اتفاق می‌تواند کمک شایانی به تریدرها کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و ریسک‌های خود را مدیریت نمایند. باید گفت که با رعایت اصول مدیریت ریسک، مدیریت سرمایه و تحلیل دقیق بازار می‌توان احتمال وقوع لیکویید شدن را کاهش داد و در نتیجه معاملات با کیفیت‌تر و موفق‌تری را تجربه کرد.
در نهایت امیدواریم که بتوانید همیشه در معاملات خود بهترین نتایج را ثبت کنید و هیچ‌گاه لیکوئید شدن را در بازار تجربه نکنید.
