در این مقاله به تفاوت شبکه اصلی و شبکه آزمایشی یا همان Mainnet و Testnet در شبکه‌های بلاکچینی خواهیم پرداخت. در سال ۲۰۱۷، افراد فعال در حوزه کریپتو، بیشتر در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کردند که وایت پیپر (white paper) داشتند؛ برخی از این پروژه‌ها خروجی و نتایج عملکرد مثبتی داشتند. با این حال، بسیاری از آنها چنین ادعاهایی را فقط در محیط‌های شبکه آزمایشی (testnet) به نمایش گذاشتند و هیچوقت به مرحله شبکه اصلی (mainnet) نرسیدند. لازم به ذکر است که درک تفاوت بین یک شبکه آزمایشی یا همان تست‌نت و یک شبکه اصلی یا مین‌نت بسیار مهم است.
در این مقاله شما با Mainnet و Testnet آشنا خواهید شد و همچنین به جواب این سوال که چه تفاوتی با هم دارند، خواهید رسید.
شبکه آزمایشی (Testnet) چیست؟
یک تست‌نت (شبکه آزمایشی) شبکه‌ای است که در آن توسعه‌دهندگان می‌توانند عملکرد شبکه بلاکچینی را آزمایش، ایجاد یا اصلاح کنند و بر عملکرد آن شبکه نظارت داشته باشند. وظیفه این شبکه، رفع و برطرف کردن باگ‌ها و انواع دیگر خرابی‌های شبکه می‌باشد. استفاده مجدد از فایل‌های آزمایشی، باعث اطمینان حاصل شدن از مقایسه دقیق بین اجراهای آزمایشی می‌شود. به عنوان مثال، محیط سندباکس (sandbox) توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا ریسک کنند، آزمایش کنند و در نهایت یک نسخه پایدار و بهترین مدل ممکن را برای پیادهسازی در Mainnet پیدا کنند، همه اینها به شیوه‌ای کنترل شده اتفاق می‌افتد. در واقع شبکه‌های آزمایشی یا همان تست‌نت‌ها، تضمین می‌کنند که استقرار Mainnet سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
Kusama یک محیط sandbox برای Polkadot است که در آن توسعه‌دهندگان برای ایده‌پردازی پروژه‌های خود بر روی پلتفرمی که طرح‌های اصلی Polkadot را تقلید می‌کند، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. کوزاما (Kusama) به عنوان «شبکه canary» برای بلاکچین پولکادات (Polkadot) شناخته می‌شود، به این معنی که کدها و ویژگی‌های جدید همیشه قبل از راه‌اندازی در پولکادات، ابتدا در کوزاما آزمایش می‌شوند. توجه به این نکته مهم است که کوزاما یک شبکه آزمایشی سنتی نیست زیرا این شبکه کوزاما دارای ارزش اقتصادی قابل توجهی است. برخی از بلاکچین‌ها (به عنوان مثال: بلاکچین اتریوم) روش‌های تست استاندارد، ابزارها و گواهینامه‌ها را برای آزمایش دقیق شبکه‌های پیچیده ارائه می‌کنند که همین موضوع منجر به اطمینان و اعتماد کاربران می‌شود.
نمونه‌های شبکه آزمایشی (testnet) اتریوم:
- Rinkeby (GETH Config)
- Kovan
موارد استفاده از Testnet
از مهم‌ترین موارد استفاده از شبکه آزمایشی در دنیای رمز ارزها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
توسعه در یک محیط امن
شبکه آزمایشی sandbox، یک محیط امن برای آزمایش ایده‌های مختلف توسعه فراهم می‌کند.
حداقل اختلالات
تیم‌های پشت شبکه‌های بلاکچینی به شدت در تلاش هستند تا مشکلات مربوط به مقیاس پذیری، امنیت و عدم تمرکز را حل کنند. آزمایش‌های متعددی در حال انجام است و نمونه‌های اولیه بدون ایجاد اختلال در شبکه اصلی، بر روی شبکه آزمایشی رمز ارزها اجرا می‌شوند.
تست‌های سازگاری dApp
هر dApp که می‌خواهد وارد شود، باید مرحله‌ای از آزمایش و اصلاح را طی کند. اقدامات و ویژگی‌های جدید، ابتدا در تست‌نت آزمایش می شوند. چند نمونه از این تست‌ها عبارتند از:
-
تست های امنیتی (Security Tests)
-
تست بارگذاری (Load Testing)
-
کوچ بلاکچین (Blockchain Migration)
-
تست‌های یکپارچه‌سازی (Integration Tests)
-
جبران فاجعه (Disaster Recovery)
شبکه اصلی (Mainnet) چیست؟
شبکه اصلی (Main Network) آخرین، پایدارترین و کاربردی‌ترین نسخه بلاکچین است. Mainnetها به dAppها کمک می‌کنند تا برای استفاده عمومی راه‌اندازی شوند. آنها شاهد افزایش تعداد اعتبارسنج‌هایی (validator) هستند که با استفاده توکن‌هایی با ارزش واقعی، تشویق می‌شوند. همه تراکنش‌ها در شبکه اصلی انجام می‌شود. پروژه‌های دارای شبکه اصلی همیشه کامل‌تر در نظر گرفته می‌شوند زیرا به کاربران این اطمینان را می‌دهد که پروژه تلاش و منابع زیادی را برای بلاکچین انجام داده است؛ این به این دلیل است که شبکه اصلی (mainnet) قبل از راه‌اندازی، فرآیندهای ارزیابی دقیقی را پشت سر گذاشته است.
موارد استفاده Mainnet
از مهم‌ترین موارد استفاده از شبکه اصلی یا همان مین‌نت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتماد و اطمینان
شبکه اصلی به عنوان مدرکی بر عملکرد بلاکچین عمل می‌کند و از عموم مردم دعوت می‌کند تا در شبکه مشارکت داشته باشند.
موارد استفاده
یک بلاکچین قبل از راه‌اندازی شبکه اصلی، از قبل با سازندگان برنامه همکاری می‌کند. از این رو برخی از این برنامه‌ها همراه با راه‌اندازی شبکه اصلی راه‌اندازی می‌شوند. این موضوع، موارد استفاده را برای dAppهای بیشتر در بلاکچین فراهم می‌کند.
اعتبار
اکثر بلاکچین‌ها پس از راه‌اندازی شبکه اصلی، کدهای اساسی را عمومی می کنند. چنین پروژه‌های منبع بازی (open-source)، برای کاربران معتبرتر می‌شوند.
فرصت‌های جدید
شبکه عمومی و بدون مجوز، امکان کشف فرصت‌های جدید را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های اضافی
می‌توان از ویژگی‌های اضافی شبکه اصلی مانند ویژگی‌های امنیتی (قابلیت‌های ضد اسپم) استفاده کرد.
تفاوت Mainnet و Testnet چیست؟
یک شبکه آزمایشی و یک شبکه اصلی به طور مستقل اجرا می‌شوند و شبکه آزمایشی راه را برای راه‌اندازی شبکه اصلی هموار می‌کند. برخی از پروژه‌ها از دیگر بلاکچین‌ها برای ایجاد توکن‌های خود استفاده می‌کنند و در همان زمان، آنها شبکه اصلی خود را توسعه می‌دهند. شبکه Matic یک مثال خوب می‌باشد؛ پس از راه‌اندازی شبکه اصلی، توکن‌های قدیمی ERC-20 کنار گذاشته شده و توکن‌های جدید در شبکه اصلی Matic منتشر می‌شوند. موارد زیر از تفاوت‌های عمده تست‌نت و مین‌نت به شمار می‌رود:
هدف
تست‌نت یک شبکه آزمایشی است، در حالی که مین‌نت، یک بلاکچین عملکردی منتشر شده می‌باشد.
هزینه عملیات
در شبکه آزمایشی، توکن‌ها هیچ ارزشی ندارند. هزینه عملیات در شبکه اصلی بیشتر است. هر عملیاتی که روی بلاکچین انجام می‌شود، مستلزم پرداخت هزینه‌ای به شکل توکن‌های دارای ارزش مشخص هستند. نمونه‌هایی از این عملیات شامل انتقال ارزش، پاداش‌های مربوط به استیک کردن (staking) و یا استقرار قراردادهای هوشمند است.
ID شبکه
شناسه شبکه به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا شبکه را شناسایی کنند. شبکه‌های اصلی و شبکه‌های آزمایشی شناسه‌های شبکه متفاوتی دارند. به عنوان مثال، شناسه شبکه اصلی اتریوم ۱ است، در حالی که سایر شبکه‌های آزمایشی پرکاربرد دارای شناسه‌های شبکه برای Ropsten، Rinkeby و Kovan به ترتیب ۳،۴ و ۴۲ هستند.
بلوک جنسیس
این بلوک، اولین بلوک هر بلاکچین است. هم شبکه‌های آزمایشی و هم شبکه‌های اصلی، بلوک‌های جنسیس مستقل خود را دارند.
گره‌ها یا نودها
یک شبکه آزمایشی گره‌های کمتری نسبت به شبکه اصلی دارد.
تراکنش‌ها
تکرار تراکنش برای یک شبکه آزمایشی، نسبت به شبکه اصلی کم‌تر است.
جمع‌بندی
Mainnet، یک بلاکچین اصلی و کاربردی است که در آن تراکنش‌های واقعی در دفتر کل توزیع شده انجام می‌شود و رمز ارز بومی دارای ارزش اقتصادی واقعی است. از طرفی، Testnet، یک بلاکچین جایگزین LTO است که برای آزمایش استفاده می شود. همه پروژه‌های بلاکچین اصلی باید بر اساس عملکرد شبکه اصلی ارزیابی شوند. با توجه به اینکه به‌روزرسانی‌ها یا بازبینی‌های مکرر برای یک عملکرد خاص وجود دارد، بنابراین درک نقشه راه توسعه یک پروژه و مقایسه آن با آنچه به دست آمده بسیار مهم است.
