همان‌طور که می‌دانید، تریدرها همواره به دنبال راه‌هایی برای افزایش سود بالقوه‌ی خود هستند. با محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال، استراتژی‌های معاملاتی پیشرفته‌ای مانند معاملات تعهدی یا مارجین تریدینگ نیز بیشتر مورد توجه تریدرها قرار گرفته‌اند. معاملات تعهدی به تریدرها اجازه می‌دهند تا با قرض گرفتن وجوه از صرافی، اندازه‌ی پوزیشن‌های خود را افزایش داده و سود بیشتری کسب کنند. بااینحال، این فرصت با وجود جذابیتش، با ریسک بیشتری نیز همراه است. برای انجام معامله تعهدی، ابتدا باید با مولفه اصلی و ضروری این استراتژی یعنی کیف پول تعهدی آشنا شوید. در این مقاله بیتفا شما را با مفهوم کیف پول تعهدی، نحوه‌ی عملکرد آن در دنیای رمزارزها و اینکه چرا انتقال وجوه به این کیف پول تخصصی اولین گام در شروع معاملات تهعدی است، آشنا می‌کنیم.
کیف پول تعهدی چیست؟
کیف پول تعهدی در اصل یک حساب اختصاصی در صرافی است که به تریدرها اجازه می‌دهد وجوه موردنیاز خود را برای ترید دارایی‌های دیجیتال قرض کنند. برخلاف کیف پول عادی که سرمایه‌ی شما را در خود جای داده است، کیف پول تهعدی جایی است که شما وجوه خود را در آن به عنوان وثیقه‌ای برای قرض گرفتن دارایی‌های اضافی از صرافی نگه‌داری می‌کنید. این سرمایه‌ی قرض‌گرفته‌شده به شما اجازه می‌دهد تا پوزیشن‌هایی بزرگتر از آنچه با سرمایه‌ی خود می‌توانستید، باز کنید.
در عمل، قبل از آنکه بتوانید معاملات تعهدی را در یک صرافی ارز دیجیتال شروع کنید، باید وجوه خود را به کیف پول تعهدی انتقال دهید. این وجوه، به‌نوعی حکم وثیقه‌ای در قبال ضررهای احتمالی را دارند. کیف پول تعهدی یا مارجین از این جهت مهم است که وجوه قرضی شما را از دارایی‌های شخصی‌تان جدا می‌کند و راهی برای نظارت صرافی بر سطح ریسک معاملات شما فراهم می‌کند. اگر بازار علیه شما حرکت کند، وجوه موجود در کیف پول تعهدی تضمین می‌کنند که صرافی می‌تواند ضررهای شما را تحت پوشش قرار داده و مبلغ قرض‌گرفته‌شده را بازپرداخت کند.
نکاتی درمورد کیف پول تهعدی
انتقال وجه به کیف پول تعهدی صرفاً یک نیاز فنی نیست، بلکه گامی مهم در راستای کنترل ریسک است. مبلغی که به این کیف پول انتقال می‌دهید، تعیین می‌کند که چقدر می‌توانید وجه قرض بگیرید و با کال مارجین (margin call) احتمالی صرافی چقدر فاصله دارید. کال مارجین به حالتی گفته می‌شود که صرافی به وجوه اضافی نیاز دارد یا برای جلوگیری از ضرر، شروع به فروش دارایی‌ها می‌کند. بنابراین اگر این اتفاق بیفتد، نمی‌توانید پوزیشن‌های خود را باز نگه دارید. از این رو باید به دقت درنظر‌بگیرید که چه مبلغی را به کیف پول مارجین اختصاص می‌دهید؛ زیرا این مبلغ، بر سطح ریسکی که می‌خواهید در معاملات مارجین متحمل شوید تأثیر مستقیم دارد.
ویژگی‌های کیف پول تعهدی
در این بخش تعدادی از مهم‌ترین ویژگی‌های کیف پول تعهدی را همراه با توضیحات به شما ارائه می‌کنیم:
- ذخیره‌‌گاه وثیقه: کیف پول تعهدی وجوهی را که وثیقه‌ی دارایی‌های قرض‌گرفته‌شده هستند، نگه‌داری می‌کند.
- دسترسی به اهرم (لوریج): استقراض وجوه اضافی را برای پوزیشن‌های بزرگتر امکان‌پذیر می‌کند.
- نظارت بر ریسک: سطح ریسک را برای جلوگیری از لیکویید شدن رصد می‌کند.
- محاسبه‌ی سود: سود وجوه قرض‌گرفته‌شده را به‌صورت بلادرنگ و لحظه‌ای محاسبه می‌کند.
- تفکیک وجوه: دارایی‌های شخصی را از سرمایه‌ی قرض‌گرفته‌شده جدا می‌کند.
- اعمال سود و زیان: سودها یا زیان‌های تحقق‌یافته را پس از معاملات، به‌روزرسانی می‌کند.
- هشدار‌های کال مارجین: در صورت نیاز به وثیقه‌ی اضافی، اطلاع می‌دهد.
- لیکویید شدن خودکار (liquidation): زمانی که الزامات مارجین برای پوشش زیان برآورده نمی‌‌شوند، لیکویید شدن خودکار فعال می‌شود.
این ویژگی‌ها بستر را برای انجام آسان معاملات تعهدی فراهم می‌کنند. در ادامه مطلب، این نوع معاملات را معرفی خواهیم کرد.
معاملات تعهدی چیست؟
همان‌طور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم، کیف پول تعهدی بخشی حیاتی از معاملات تعهدی است. بنابراین شاید برای بسیاری از افراد سوال شود که این نوع معاملات به چه صورتی انجام می‌شوند. معاملات تعهدی یا مارجین تریدینگ، تکنیکی است که به تریدرها اجازه می‌دهد وجوه را قرض بگیرند و معاملاتی بزرگتر در جهت حرکت بازار یا برخلاف جهت بازار انجام دهند. زمانی که شما از معاملات تعهدی استفاده می‌کنید، دارایی‌های خود را به عنوان وثیقه به‌کار برده و با استفاده از لوریج، مبلغی را از صرافی قرض می‌گیرید. به‌عنوان‌مثال، شما با اهرم ۲ برابر می‌توانید پوزیشنی به اندازه‌ی دو برابر وجوهی که در کیف پول مارجین خود دارید، کنترل نمایید. این بدین معنی است که اگر فرضاً ۱۰۰۰ دلار داشته باشید، می‌توانید طوری معامله کنید که انگار ۲۰۰۰ دلار سرمایه دارید.
درصورتی‌که بازار در جهت نفع شما حرکت کند، می‌توانید سودهای قابل‌توجهی از معاملات مارجین کسب کنید، اما این استراتژی ذاتاً مخاطره‌آمیز و پرریسک است. در واقع از آنجایی که زیان‌ها نیز در این استراتژی افزایش پیدا می‌کنند، شما در معرض خطر و ریسک بزرگ‌تری قرار می‌گیرید. اگر ارزش معامله‌ی شما بیش‌از‌حد کاهش پیدا کند، ممکن است صرافی دارایی‌های شما در کیف پول مارجین را برای پوشش‌دهی وام لیکوئید کند.
مثال‌هایی از کیف پول تعهدی
با توجه به اینکه معاملات تعهدی فقط از سمت صرافی ارز دیجیتال ارائه می‌شوند، بنابراین کیف پول تعهدی نیز بخشی از صرافی محسوب می‌شود. دسترسی به معاملات و کیف پول تعهدی تقریبا از درتمامی صرافی‌ها امکان‌پذیر است. اما نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که کاربران ایرانی به دلیل موانعی مانند تحریم و اجباری بودن احراز هویت، تنها به تعداد خاصی از صرافی‌ها دسترسی دارند. دو نمونه از بهترین صرافی ارز دیجیتال برای ایرانیان، صرافی ال بانک و صرافی توبیت است که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:
صرافی ال بانک (LBank)
صرافی ارز دیجیتال ال بانک از سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را آغاز کرد و به دلیل ارائه خدمات به ایرانیان و تنوع بالای رمزارزهایش بسیار محبوب است. این پلتفرم بیش‌از ۶۰۰ ارز دیجیتال را ارائه می‌دهد و خدمات متنوعی مانند معاملات اسپات و تعهدی و خدمات استیکینگ و وام‌دهی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. صرافی ال بانک با هزینه‌های معاملاتی رقابتی، که نرخ ثابتی معادل ۰.۱۰٪ برای میکر و تیکرها دارد، به کاربران خود خدمات مقرون‌به‌صرفه‌ای ارائه می‌دهد.
برای ثبت‌نام در صرافی ال بانک به این لینک مراجعه کنید.
صرافی توبیت (Toobit)
توبیت یک صرافی پیشرو است که با هدف ارائه تجربه‌ای امن و کاربرپسند در زمینه معاملات ارزهای دیجیتال طراحی شده است. این پلتفرم از سال ۲۰۲۲ فعالیت خود را آغاز کرده و در جزایر کیمن مستقر است. صرافی توبیت به کاربران امکان می‌دهد تا به بیش‌از ۳۰۰ رمزارز دسترسی داشته باشند و همچنین خدماتی مانند معاملات اسپات، معاملات تعهدی و کپی تریدینگ را ارائه می‌دهد. صرافی توبیت رتبه از جایگاه ۳۳ ام صرافی‌های ارز دیجیتال قرار دارد و تیم آن متشکل از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و بلاک‌چین است. این صرافی با فراهم کردن ویژگی‌های امنیتی پیشرفته و هزینه‌های معاملاتی رقابتی، تلاش دارد تا به یک گزینه مطمئن برای معامله‌گران مبتدی و حرفه‌ای تبدیل شود
برای ثبت‌نام در صرافی توبیت به این لینک مراجعه کنید.
تفاوت بین کیف پول اسپات و کیف پول تعهدی
تفاوت بین کیف پول اسپات و کیف پول تعهدی در نحوه‌ی استفاده از آنها در معاملات، سطح ریسک و هدف آنها در صرافی رمزارز نهفته است. در ادامه این موارد را توضیح می‌دهیم:
کیف پول اسپات
کیف پول اسپات، ابتدایی‌ترین نوع کیف پول در صرافی ارزهای دیجیتال است. این کیف پول، وجوه واقعی و موجود شما (رمزارز یا ارز فیات) را نگه می‌دارد که می‌توانید از آنها برای خرید، فروش یا مبادله‌ی دارایی‌ها در بازار نقدی (اسپات مارکت) استفاده کنید. بازار نقدی یا اسپات مارکت شامل معاملات مستقیم و بلادرنگ است که در آن شما دارایی‌ها را بر اساس قیمت فعلی‌شان در بازار مبادله می‌کنید؛ بدون آنکه وجوه اضافی قرض بگیرید یا از اهرم‌ها استفاده کنید. در ادامه این نوع کیف پول را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم:
- مالکیت: در کیف پول اسپات، شما مالک بلامنازع دارایی‌ها هستید. به‌عنوان‌مثال، اگر ۱ بیت‌کوین را در بازار نقدی خریداری کردید، مالک کامل آن ۱ بیت‌کوین شما هستید.
- ریسک: تنها ریسک در معاملات اسپات، نوسان قیمت دارایی است. اگر قیمت دارایی شما کاهش پیدا کند، ارزش دارایی‌تان کاهش می‌یابد، اما زیان‌ها صرفاً به مبلغی که سرمایه‌گذاری کرده‌اید محدود هستند.
- کاربرد: وجوه موجود در کیف پول اسپات، معمولاً برای معاملات و تراکنش‌های فوری، نگه‌داری طولانی مدت دارایی‌ها یا فعالیت‌های ساده‌ی خریدوفروش استفاده می‌شوند.
کیف پول تعهدی
کیف پول تعهدی یک کیف پول مجزا است که به تریدرها اجازه می‌دهد وجوه را قرض گرفته و پوزیشن‌هایی بزرگتر از آنچه سرمایه‌ی موجودشان اجازه می‌دهد باز کنند. به‌منظور انجام معاملات تعهدی، بایستی وجوه خود را از کیف پول اسپات به کیف پول تعهدی انتقال می‌دهید تا به عنوان وثیقه از آن استفاده کنید. کیف پول تعهدی به صرافی اجازه می‌دهد تا وجوه قرض‌گرفته‌شده و سطوح ریسک را حین معاملات اهرمی شما تحت نظر داشته باشد. در ادامه این نوع کیف پول را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم:
- مالکیت: در کیف پول مارجین، دارایی‌هایی که به کیف پول انتقال می‌دهید، به عنوان وثیقه‌ای برای قرض گرفتن وجوه بیشتر عمل می‌کنند. اما شما مالک وجوه قرض‌گرفته‌شده نیستید (این وجوه توسط صرافی به شما قرض داده می‌شوند و باید آنها را با بهره بازپرداخت کنید.)
- ریسک: معاملات تعهدی با ریسک بالاتری همراه هستند، زیرا شما با وجوه قرضی معامله می‌کنید و اگر بازار بر خلاف پوزیشن‌های شما حرکت کند، ممکن است بیش از معامله با سرمایه‌ی اولیه‌ی خود ضرر کنید. در موارد شدید، صرافی ممکن است یک کال مارجین صادر کند یا دارایی‌های شما را برای پوشش دادن زیان‌ها لیکوئید کند.
- کاربرد: وجوه موجود در کیف پول مارجین عمدتاً در معاملات اهرمی استفاده می‌شوند؛ جایی که تریدرها با کنترل پوزیشن‌های بزرگتر، سعی در کسب سودهای بیشتر دارند. بااینحال، این استراتژی می‌تواند زیان‌های احتمالی را نیز شدیدتر کند.
تاثیر لیکوئید شدن بر کیف پول تعهدی
زمانی که درگیر معاملات تعهدی می‌شوید، خروجی شما (چه کسب سود باشد و چه لیکوئید شدن)، مستقیماً بر کیف پول تعهدی شما تأثیر می‌گذارد. در این بخش بررسی می‌کنیم که در هر دو سناریو چه اتفاقی در کیف پول تعهدی شما رخ می‌دهد:
سناریو اول: معاملات سودآور
اگر معامله‌ی مارجین شما موفقیت‌آمیز و سودآور باشد، موارد زیر اتفاق می‌افتند:
- دریافت سود: زمانی که شما پوزیشن‌تان را با سود می‌بندید، سودها به کیف پول تعهدی شما واریز می‌شوند. این سودها موجودی کلی شما را در کیف پول تعهدی افزایش می‌دهند.
- بازپرداخت بدهی: پس از بسته شدن یک معامله‌ی سودآور، وجوه قرض‌گرفته‌شده به طور خودکار از کیف پول تعهدی بازپرداخت می‌شوند. شما سرمایه‌ی اصلی خود را همراه با سود برمی‌دارید. توجه داشته باشید که در این فرآیند کارمزد معاملات از سود شما کسر می‌شود.
- برداشت یا سرمایه‌گذاری مجدد: پس از بستن معاملات می‌توانید سودها را جهت برداشت به کیف پول اسپات‌تان انتقال دهید یا آنها را در کیف پول تعهدی خود نگه داشته و از موجودی افزایش‌یافته‌ی خود در معاملات اهرمی آینده استفاده نمایید.
سناریو دوم: لیکویید شدن
اگر بازار برخلاف پوزیشن شما حرکت کند و میزان زیان شما به ارزش وثیقه (وجوه شما در کیف پول تعهدی) نزدیک شود، صرافی فرآیند لیکوئید کردن را برای جلوگیری از زیان بیشتر آغاز می‌کند که رخدادهای آن را توضیح می‌دهیم:
- لیکوییدسازی اجباری: صرافی پوزیشن شما را به طور خودکار می‌بندد تا ریسک آن را محدود کند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که دارایی‌های شما دیگر حداقل نیاز وثیقه برای معاملات تهعدی را برآورده نمی‌کنند.
- از دست رفتن وثیقه: وجوه موجود در کیف پول تعهدی شما به عنوان وثیقه عمل می‌کنند و به طور جزئی یا کامل، برای پوشش زیان مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر لیکوئیدسازی اتفاق بیفتد، بیشتر یا تمام وجوه موجود در کیف پول تعهدی شما از دست خواهد رفت. این امر، نوعی تضمین برای بازپرداخت وجوه قرضه‌گرفته‌شده است.
- مبلغ قرض‌گرفته‌شده: سرمایه‌ی قرض‌گرفته‌شده ابتدا از کیف پول مارجین پرداخت می‌شود و سپس زیان‌های باقی‌مانده از وثیقه‌ی شما کسر می‌گردد.
جمع‌بندی
کیف پول تعهدی این امکان را برای تریدرها فراهم می‌کند که با قرض گرفتن وجوه بتوانند پوزیشن‌های بزرگ‌تری را در معاملات ارزهای دیجیتال باز کنند. اگرچه این استراتژی می‌تواند میزان سود را افزایش دهد، اما ریسک را نیز به همان اندازه افزایش می‌دهد؛ زیرا ضرر ممکن است از سرمایه‌ی اولیه‌ی تریدر بیشتر شود. مدیریت وجوه در کیف پول تعهدی، برای کنترل ریسک و به حداکثر رساندن فرصت‌ها در معاملات تهعدی ضروری است.
