استیبل کوین چیست؟ آشنایی با انواع ارز پایدار (Stablecoin)
استیبل کوینها (Stablecoins) نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که هدف اصلی آنها حفظ ارزش و کاهش نوسانات شدید بازار کریپتوکارنسیها است. این ارزها برخلاف دیگر ارزهای دیجیتال به داراییهای پایدار مانند دلار آمریکا یا طلا وابسته هستند تا ارزش خود را حفظ کنند. استیبل کوینها با این ویژگی، به سرمایهگذاران و معاملهگران امکان میدهند که بدون روبرو شدن با ریسک نوسانات شدید بازار، از مزایای فناوری بلاکچین بهرهمند شوند. این ارزها به سه دسته اصلی تقسیم میشوند: استیبل کوینهای با پشتوانه فیات (مانند USDT) استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال (مانند DAI) و استیبل کوینهای الگوریتمی که از مکانیسمهای خودتنظیمی برای حفظ ارزش استفاده میکنند و در این مقاله قصد داریم در مورد استیبل کوین کامل توضیح دهیم.
استیبل کوین چیست؟
استیبل کوینها (Stablecoins) نوعی ارز دیجیتال هستند که با هدف کاهش نوسانات قیمتی رایج در بازارهای کریپتوکارنسی طراحی شدهاند. این ارزها برخلاف بسیاری از رمزارزها مانند ارز بیت کوین، به یک دارایی پایدار مانند ارز فیات (دلار، یورو) یا کالاهای فیزیکی (طلا) وابسته هستند تا ارزش آنها ثابت بماند. از این رو، استیبل کوینها به عنوان پلی میان ارزهای دیجیتال و اقتصاد سنتی عمل میکنند و به کاربران امکان استفاده از مزایای فناوری بلاکچین را بدون ریسک نوسانات شدید قیمت میدهند.
استیبل کوینها انواع مختلفی دارند. اولین نوع، استیبل کوینهای با پشتوانه فیات هستند که هر واحد آن توسط یک واحد از داراییهای فیات مانند دلار آمریکا پشتیبانی میشود؛ نمونه معروف این نوع USDT یا تتر است. دومین دسته، استیبل کوینهای با پشتوانه ارزهای دیجیتال مانند DAI است که از داراییهای دیجیتالی به عنوان پشتوانه استفاده میکند، اما پروتکلهای خاصی برای حفظ ثبات ارزش خود دارند. دسته سوم، استیبل کوینهای الگوریتمی هستند که بدون نیاز به پشتوانه خارجی، با استفاده از الگوریتمها و تنظیمات خودکار، ارزش خود را حفظ میکنند.
استیبل کوینها در فضای ارزهای دیجیتال طرفداران زیادی پیدا کردند زیرا امکان استفاده از رمزارزها در تراکنشهای روزمره، حفظ دارایی و جلوگیری از نوسانات شدید بازار را به کاربران این بازار دادند. این ارزها همچنین برای شرکتها و سرمایهگذاران ابزار مهمی برای حفظ نقدینگی و بهینهسازی تراکنشهای مالی در سطح جهانی به شمار میآیند.
هدف از ایجاد استیبل کوین چه بود؟
هدف اصلی از ایجاد استیبل کوینها کاهش نوسانات شدید قیمتی بود که در بازار ارزهای دیجیتال رایج است. ارزهای دیجیتال سنتی به دلیل نوسانات شدید، برای استفاده در تراکنشهای روزمره یا ذخیره ارزش مناسب نیستند. بنابراین، استیبل کوینها با پایداری خود توانستند این چالش را برطرف کنند.
یکی از اهداف کلیدی دیگر استیبل کوینها تسهیل تراکنشهای سریع، ارزان و امن در مقیاس جهانی است. با این ارزها کاربران میتوانند از فناوری بلاکچین استفاده کنند بدون اینکه نگران تغییرات شدید قیمتی باشند. همچنین، استیبل کوینها به کسبوکارها و سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بدون نیاز به خروج از بازارهای دیجیتال، از داراییهای خود محافظت کنند.
بهعلاوه، استیبل کوینها راهکاری برای حفظ ارزش دارایی افرادی هستند که در کشورهایی با اقتصاد ناپایدار زندگی میکنند؛ آنها میتوانند از این ارزهای دیجیتال برای حفظ ارزش داراییهای خود در برابر تورم و کاهش ارزش پول ملی استفاده کنند. به این ترتیب، استیبل کوینها به ابزاری مهم برای تثبیت و حفظ نقدینگی در بازارهای مالی دیجیتال تبدیل شدهاند.
انواع استیبل کوین
همانطور که اشاره کردیم، استیبل کوینها به چندین دسته تقسیم میشوند که هرکدام روشها و مکانیسمهای مختلفی برای حفظ ارزش پایدار دارند. در ادامه انواع استیبل کوینها و نحوه عملکرد آنها را توضیح میدهیم:
استیبل کوین با پشتوانه فیات
استیبل کوینهای با پشتوانه فیات رایجترین نوع استیبل کوینها هستند. این نوع ارزهای دیجیتال با داراییهای فیات مانند دلار آمریکا، یورو، یا سایر ارزهای ملی پشتیبانی میشوند. به این صورت که برای هر واحد استیبل کوین صادر شده، مقداری معادل از ارز فیات در یک حساب بانکی به عنوان پشتوانه نگهداری میشود. این داراییها معمولاً توسط شرکتها یا مؤسسات مالی قابلاعتماد نگهداری میشوند تا از ثبات ارزش آنها اطمینان حاصل شود.
یکی از معروفترین استیبل کوینهای با پشتوانه فیات تتر (USDT) نام دارد که به دلار آمریکا وابسته است. شرکت صادرکننده تتر (Tether.to) ادعا میکند که به ازای هر واحد تتر، یک دلار واقعی در حسابهای خود دارد. استیبل کوینهای با پشتوانه فیات معمولاً در پلتفرمهای مالی دیجیتال به عنوان ابزاری برای انجام تراکنشهای سریع و امن استفاده میشوند.
مزیت اصلی این نوع استیبل کوینها سادگی و شفافیت آنها است. از طرفی، چالشهایی نیز وجود دارد که شامل نیاز به اعتماد به نهاد نگهدارنده داراییهای فیات و کنترلهای قانونی است که بر این نهادها اعمال میشود.
استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال نوع دیگری از استیبل کوینها هستند که از ارزهای دیجیتال به عنوان پشتوانه استفاده میکنند. در این نوع از استیبل کوینها، برای اطمینان از ثبات ارزش، از ارزهای دیجیتال دیگری مانند اتریوم به عنوان ذخیره استفاده میشود. به دلیل نوسانات ذاتی ارزهای دیجیتال، معمولاً مقدار بیشتری از این ارزها به عنوان پشتوانه نگهداری میشود.
یکی از مشهورترین استیبلکوینها در این دسته دای (DAI) است که بر بستر بلاک چین اتریوم و در سیستم غیرمتمرکز میکر دائو (MakerDAO) ایجاد شد. دای با استفاده از مکانیزمهای قرارداد هوشمند ارزش خود را نزدیک به یک دلار آمریکا حفظ کرده است، در حالی که به پشتوانه ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم فعالیت میکند.
این نوع استیبل کوینها با هدف غیرمتمرکز بودن و حذف وابستگی به نهادهای مالی سنتی توسعه یافتهاند. از معایب آنها میتوان به پیچیدگی بیشتر در مقایسه با استیبل کوینهای با پشتوانه فیات و نیاز به اعتماد به مکانیسمهای داخلی برای حفظ ثبات اشاره کرد.
استیبل کوین الگوریتمی
استیبل کوینهای الگوریتمی یکی از جدیدترین انواع استیبل کوینها هستند که بدون نیاز به پشتوانه خارجی مانند فیات یا ارز دیجیتال، به صورت خودکار ارزش خود را حفظ میکنند. در این سیستمها از الگوریتمها و قراردادهای هوشمند استفاده میشود تا عرضه و تقاضای استیبل کوینها کنترل شود و قیمت آنها به ارزش مشخصی (معمولاً یک دلار) نزدیک بماند.
این الگوریتمها به گونهای عمل میکنند که در صورت افزایش تقاضا و قیمت استیبل کوین، عرضه آن افزایش یافته و در صورت کاهش تقاضا، عرضه کاهش پیدا میکند تا قیمت پایدار بماند. از نمونههای این استیبل کوینها میتوان به امپلفورث (Ampleforth) و ترا (Terra) اشاره کرد.
مزیت این نوع استیبل کوینها عدم نیاز به ذخیرهسازی داراییهای خارجی است که آنها را از وابستگی به نهادهای متمرکز و ریسکهای نظارتی جدا میکند. با این حال، چالشهای اصلی استیبل کوینهای الگوریتمی پایداری بلندمدت و پیچیدگی مکانیسمهای تنظیم عرضه است که در شرایط بحرانی بازار به چالش کشیده میشود.
استیبل کوین با پشتوانه کالا
استیبل کوینهای با پشتوانه کالا نوع دیگری از استیبل کوینها هستند که از کالاهای فیزیکی مانند طلا یا نفت به عنوان پشتوانه استفاده میکنند. این نوع استیبل کوینها با هدف حفظ ارزش در مقابل تورم و نوسانات بازارهای مالی طراحی شدهاند و هر واحد آنها به میزان مشخصی از یک کالا وابسته است.
یکی از معروفترین استیبل کوینهای با پشتوانه طلا پکس گلد (PAXG) نام دارد که هر واحد آن معادل یک اونس طلا در دنیای واقعی است. این نوع از استیبل کوینها به سرمایهگذاران امکان میدهند که به سادگی و با استفاده از فناوری بلاک چین در بازار کالاهای فیزیکی سرمایهگذاری کنند.
مزیت اصلی این استیبل کوینها حفظ ارزش در برابر تورم و نوسانات اقتصادی است. اما چالشهای آنها شامل نیاز به اعتماد به نهاد نگهدارنده کالای پشتوانه و همچنین هزینههای مرتبط با ذخیرهسازی و حملونقل این کالاها میشود.
در جدول زیر، انواع استیبل کوینها را با هم مقایسه کردهایم.
نوع استیبل کوین | پشتوانه | مزایا | معایب | مثال |
استیبل کوین با پشتوانه فیات | ارزهای فیات مانند دلار یا یورو | پایداری و سادگی | نیاز به اعتماد به نهادهای مالی متمرکز، نیاز به ذخایر فیزیکی | تتر (USDT)، یواسدی کوین (USDC) |
استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال | ارزهای دیجیتال مانند اتریوم | غیرمتمرکز بودن، شفافیت | نوسانات بیشتر نسبت به فیات، مکانیسمهای سخت و پیچیده | دای (DAI) |
استیبل کوین الگوریتمی | بدون پشتوانه خارجی (تنظیم الگوریتمی) | بدون نیاز به ذخایر خارجی، کاملاً غیرمتمرکز | پایداری بلندمدت چالشبرانگیز، پیچیدگی مکانیسم | امپلفورث (AMPL)، ترا (Terra) |
استیبل کوین با پشتوانه کالا | کالاهای فیزیکی مانند طلا | حفظ ارزش در برابر تورم، ارتباط با کالاهای واقعی | نیاز به ذخیرهسازی فیزیکی کالاها، هزینههای نگهداری | پکس گلد (PAXG) |
مزایا و محدودیتهای استیبل کوین چیست؟
استیبل کوینها به دلیل مزایای متعددی مانند کاهش نوسانات قیمت، تسهیل تراکنشهای بینالمللی، شفافیت، امنیت و کاهش هزینههای تراکنش به یکی از ابزارهای پرکاربرد و مهم در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شدهاند. با این حال در کنار مزایای فراوان، این نوع ارزهای دیجیتال محدودیتها و چالشهایی هم دارند. در ادامه، مزایا و محدودیتهای استیبل کوینها را به تفصیل بررسی میکنیم.
مزایای استیبل کوینها
مزایای استیبل کوینها به شرح زیر است:
کاهش نوسانات قیمت
یکی از بزرگترین مزایای استیبل کوینها، کاهش نوسانات قیمت است. برخلاف دیگر ارزهای دیجیتال که نوسانات شدید قیمتی را تجربه میکنند، ارزش و قیمت استیبل کوینها به دلیل پشتوانهای که از داراییهای با ثبات مانند دلار، یورو، یا طلا دارند، نسبتاً پایدار است. این ویژگی باعث میشود استیبل کوینها برای کاربران و سرمایهگذاران به عنوان یک ابزار مطمئن جهت حفظ ارزش داراییها و انجام تراکنشها استفاده شوند.
تسهیل تراکنشهای بینالمللی
استیبل کوینها به دلیل ماهیت دیجیتالی و قابلیت اجرای تراکنشهای سریع و بدون مرز، یک ابزار عالی برای تسهیل تراکنشهای بینالمللی به شمار میآیند. به عنوان مثال، کاربران میتوانند بدون نیاز به استفاده از بانکها یا سیستمهای پرداخت سنتی، مبالغ بزرگ یا کوچک را به صورت آنی و با هزینه کم به هر نقطه از جهان ارسال کنند.
دسترسی به خدمات مالی
در برخی کشورها و مناطقی که سیستم بانکی پایدار یا دسترسی به ارزهای معتبر جهانی مانند دلار محدود است، استیبل کوینها به عنوان ابزاری برای دسترسی به خدمات مالی عمل میکنند. افراد میتوانند با استفاده از استیبل کوینها ارزش داراییهای خود را حفظ کرده و از آنها برای خرید کالاها و خدمات استفاده کنند.
شفافیت و امنیت
استیبل کوینها از فناوری بلاک چین استفاده میکنند که شفافیت و امنیت بالایی را به همراه دارد. تمام تراکنشهای این ارزها در شبکه بلاک چین ثبت و ذخیره میشوند و کاربران میتوانند به سادگی وضعیت تراکنشها و موجودی حسابها را مشاهده کنند. همچنین، استفاده از قراردادهای هوشمند در برخی از انواع استیبل کوینها باعث افزایش امنیت میشود.
کاهش هزینههای تراکنش
تراکنشهایی که با استفاده از استیبل کوینها انجام میشود، به مراتب ارزانتر از روشهای سنتی مانند حوالههای بانکی یا استفاده از کارتهای اعتباری است. این موضوع برای کسبوکارها و افرادی که در سطح بینالمللی فعالیت دارند، یک مزیت بزرگ محسوب میشود.
بهینهسازی تراکنشهای مالی در دنیای دیجیتال
استیبل کوینها به کسبوکارها و سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بدون نیاز به خروج از بازارهای دیجیتال، تراکنشهای مالی انجام دهند. آنها میتوانند به راحتی استیبل کوینها را به دیگر ارزهای دیجیتال تبدیل کرده یا برای حفظ نقدینگی از آنها استفاده کنند.
محافظت از دارایی در برابر تورم
در کشورهایی که نرخ تورم بالاست، افراد میتوانند با استفاده از استیبل کوینها داراییهای خود را از کاهش ارزش در امان نگه دارند. در این کشورها سرمایهگذاران با نگهداشتن داراییهای خود در قالب استیبل کوینهای با پشتوانه ارزهای معتبر، میتوانند از کاهش ارزش پول ملی جلوگیری کنند.
محدودیتها و چالشهای استیبل کوینها
محدودیتها و چالشهای استیبل کوینها به شرح زیر است:
نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز
یکی از محدودیتهای استیبل کوینهای با پشتوانه فیات، نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز است. این نهادها مسئول نگهداری داراییهای پشتوانه هستند و کاربران باید به آنها اعتماد کنند که داراییها به درستی مدیریت شده و ارزش استیبل کوینها حفظ شود. در صورت عدم شفافیت یا سومدیریت توسط این نهادها، اعتماد کاربران به خطر میافتد.
مشکلات نظارتی
با توجه به رشد سریع استیبل کوینها، بسیاری از دولتها و نهادهای نظارتی نگران مسائل قانونی و نظارتی مرتبط با این ارزها هستند. برخی کشورها ممکن است قوانین سختی را برای استفاده از استیبل کوینها وضع کنند که این موضوع محدودیتهایی برای کاربران ایجاد میکند. همچنین، برخی استیبل کوینها با چالشهای قانونی در کشورهای مختلف دست و پنجه نرم میکنند.
ریسکهای مالی و ذخیرهسازی داراییها
برای استیبل کوینهایی که با پشتوانه کالا یا فیات پشتیبانی میشوند، ریسکهای مالی و ذخیرهسازی وجود دارد. نهادهای صادرکننده باید داراییهای پشتوانه را در جایی امن ذخیره کنند و در صورت درخواست کاربران، به آنها دسترسی ارائه دهند. این موضوع هزینههای زیادی برای ذخیرهسازی و مدیریت این داراییها ایجاد میکند.
پیچیدگیهای فنی و مشکلات مقیاسپذیری
استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال یا الگوریتمی، پیچیدگیهای فنی دارند. مکانیزمهای پیچیدهای که برای حفظ ثبات قیمت استفاده میشود، ممکن است در شرایط خاص بازار نتوانند به درستی عمل کنند. همچنین، برخی از این استیبل کوینها در زمانی که حجم بالایی از تراکنشها اتفاق میافتد مشکلات مربوط به مقیاس پذیری دارند.
وابستگی به داراییهای خارجی
استیبل کوینها به دلیل وابستگی به داراییهای خارجی مانند دلار آمریکا یا طلا، تحت تاثیر نوسانات ارزش این داراییها قرار میگیرند. به عنوان مثال، اگر ارزش دلار آمریکا کاهش پیدا کند، استیبل کوینهای با پشتوانه دلار نیز تحت تأثیر قرار میگیرند. این موضوع کاربران را در شرایط خاص اقتصادی نگران میکند.
مشکلات نقدینگی
برخی استیبل کوینها ممکن است با مشکلات نقدینگی مواجه شوند، به این معنا که کاربران نتوانند به راحتی استیبل کوینهای خود را به داراییهای فیات تبدیل کنند. این مسائل به خصوص در زمانهای بحرانی بازار، مانند سقوط قیمتها یا افزایش ناگهانی تقاضا برای نقدینگی، بیشتر اتفاق میافتد.
مسائل امنیتی و هک شدن
اگرچه فناوری بلاک چین امنیت بالایی دارد، اما حملات هکری و مشکلات امنیتی همچنان برای استیبل کوینها وجود دارند. برخی از پروژههای استیبل کوین در گذشته با مشکلات امنیتی مواجه شدهاند و سرمایه کاربران به خطر افتاده است.
قیمت استیبل کوین چطور تعیین میشود؟
قیمت استیبل کوینها به واسطه مکانیزمهای مختلفی تعیین میشود که به نوع پشتوانه و ساختار آنها وابسته است. برخلاف ارزهای دیجیتال ناپایدار استیبل کوینها با هدف حفظ ارزش پایدار طراحی شدهاند. مکانیسمهای مختلف که به نوع استیبل کوین بستگی دارد، تضمین میکنند که قیمت این ارزها نزدیک به مقدار مشخص شده باقی بماند و ثبات آنها حفظ شود.
ارزش استیبل کوینهای به پشتوانه فیات معمولاً به ارزهای فیات مانند دلار یا یورو متصل وابسته است و قیمت آنها دقیقاً معادل ارزش ارز فیات پشتوانه خواهد بود. استیبل کوینهای به پشتوانه ارزهای دیجیتال با استفاده از ارزهای دیجیتال دیگر به عنوان پشتوانه، قیمت خود را حفظ میکنند. در این نوع استیبل کوینها معمولا ارزش پشتوانه دیجیتال بیشتر از مقدار استیبل کوین صادر شده است تا از نوسانات احتمالی جلوگیری شود. استیبل کوینهای الگوریتمی بدون پشتوانه خارجی عمل میکنند و الگوریتمهای خاصی میزان عرضه و تقاضا را برای این استیبلکوینها تنظیم خواهد کرد.
آیا استیبل کوین کاربرد واقعی دارد؟
سوال مهم اینجاست که آیا استیبل کوینها با وجود مزایا و تکنولوژی جدید خود، در دنیای واقعی کاربرد دارند یا نه؟ در ادامه برخی از کاربردهای واقعی استیبل کوینها را بررسی میکنیم:
تسهیل تراکنشهای بینالمللی
یکی از مهمترین کاربردهای استیبل کوینها، تسهیل تراکنشهای بینالمللی است. تراکنشهای بینالمللی با استفاده از ارزهای فیات مانند دلار یا یورو زمانبر و هزینهبر است و به واسطههای مالی مانند بانکها یا شبکههای پرداخت نیاز دارد. این واسطهها هزینههای زیادی برای انتقال پول به ویژه در مقیاسهای کوچک ایجاد میکنند. استیبل کوینها به عنوان ارزهای دیجیتال با ارزش پایدار، به کاربران امکان میدهند که بدون نیاز به بانکها یا واسطههای مالی، مبالغی را سریع، امن و با هزینه کمتر به هر نقطه از جهان منتقل کنند.
به عنوان مثال، یک شرکت بینالمللی که در چندین کشور فعالیت دارد، میتواند برای پرداخت حقوق کارمندان خود در کشورهای مختلف از استیبل کوینها استفاده کند. به این ترتیب، خطر نوسانات ارزهای دیجیتال ناپایدار وجود ندارد هزینههای تراکنشها کاهش پیدا میکند.
ذخیره ارزش در کشورهایی با تورم بالا
در کشورهایی که نرخ تورم بالا است و ارزش پول ملی کم میشود، استیبل کوینها به عنوان یک ابزار مناسب برای حفظ ارزش داراییها عمل میکنند. بسیاری از افراد در این کشورها، داراییهای خود را به استیبل کوینهای با پشتوانه ارزهای معتبر جهانی مانند دلار آمریکا تبدیل میکنند تا از تأثیرات تورم در امان بمانند.
به عنوان مثال، در کشورهایی مانند ونزوئلا که تورم شدیدی دارند، بسیاری از شهروندان برای حفظ ارزش پول خود به استفاده از استیبل کوینهایی مانند تتر (USDT) روی آوردهاند.
ابزار سرمایهگذاری و حفظ نقدینگی
استیبل کوینها برای سرمایهگذاران و معاملهگران ارزهای دیجیتال به عنوان یک ابزار مهم جهت حفظ نقدینگی عمل میکنند. معاملهگران میتوانند در شرایط نامناسب بازار، داراییهای خود را به استیبل کوینها تبدیل کنند تا سرمایه خود را برابر نوسانات شدید حفظ کرده و در عین حال در بازار ارزهای دیجیتال باقی بمانند. به این ترتیب، به جای خروج کامل از بازار و تبدیل ارزهای دیجیتال به پول فیات، آنها میتوانند داراییهای خود را به سرعت و با هزینه کم به ارزهای دیجیتال دیگر تبدیل کنند.
علاوه بر این، استیبل کوینها به عنوان یک ابزار سرمایهگذاری کمریسک برای سرمایهگذارانی هستند که قصد دارند ارزش داراییهای خود در مقابل نوسانات بازار را حفظ کنند.
پرداختهای دیجیتال و تجارت الکترونیک
یکی از کاربردهای مهم استیبل کوینها در تجارت الکترونیک و پرداختهای دیجیتال است. فروشگاههای آنلاین و کسبوکارهای اینترنتی میتوانند با پذیرش استیبل کوینها، تحت تاثیر نوسانات ارزهای دیجیتال ناپایدار قرار نگیرند و در عین حال از مزایای پرداختهای سریع و کمهزینه بهرهمند شوند.
به عنوان مثال، برخی پلتفرمهای پرداخت دیجیتال مانند Crypto.com امکان استفاده از استیبل کوینها را برای خرید کالاها و خدمات ایجاد کردهاند. به این ترتیب، کاربران میتوانند با استفاده از استیبل کوینها خریدهای خود را انجام دهند و کسبوکارها نیز از پرداختهای دیجیتال امن و پایدار بهرهمند میشوند.
قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای مالی غیرمتمرکز (DeFi)
استیبل کوینها نقش مهمی در قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا میکنند. دیفای به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به واسطههای مالی مانند بانکها، به خدمات مالی مختلفی مانند وامدهی، وامگیری، معاملات و سرمایهگذاری دسترسی پیدا کنند. استیبل کوینها به عنوان داراییهای پایدار و کمنوسان، در قراردادهای هوشمند استفاده میشوند تا از نوسانات قیمتی جلوگیری کنند و تراکنشها امن و شفاف انجام شود.
به عنوان مثال، در پلتفرمهای دیفای مانند Aave یا Compound، کاربران میتوانند استیبل کوینهای خود را وام بدهند و در ازای آن سود کسب کنند. همچنین، امکان وامگیری از این پلتفرمها با استفاده از استیبل کوینها وجود دارد که ریسک نوسانات شدید قیمتی را کاهش میدهد (وام ارز دیجیتال چیست؟).
کاربرد در حوالههای پولی
استیبل کوینها به دلیل کاهش هزینهها و سرعت بالای تراکنشها، به عنوان ابزاری مناسب برای حوالههای پولی بین کشورها به کار گرفته میشوند. بسیاری از افراد در کشورهای در حال توسعه از حوالههای بینالمللی برای ارسال پول به خانوادههای خود استفاده میکنند. این فرایند با استفاده از سیستمهای سنتی مانند وسترن یونیون (Western Union) هزینهبر و زمانبر است. استیبل کوینها میتوانند جایگزینی مناسب برای حوالههای سنتی باشند و با کاهش هزینهها و تسریع فرایند انتقال پول، به افراد در سراسر جهان کمک کنند.
کاربرد در بازیهای آنلاین و پلتفرمهای سرگرمی
یکی دیگر از کاربردهای استیبل کوینها، استفاده از آنها در بازیهای آنلاین و پلتفرمهای سرگرمی دیجیتال است. کاربران میتوانند از استیبل کوینها برای خرید آیتمهای دیجیتال، اشتراکها و خدمات درون بازی استفاده کنند. به دلیل ثبات ارزش استیبل کوینها، کاربران از تغییرات قیمتی نگران نخواهند بود و کسبوکارهای فعال در این حوزه نیز به راحتی میتوانند پرداختهای خود را انجام دهند.
حفظ حریم خصوصی و کاهش وابستگی به سیستمهای مالی سنتی
استفاده از استیبل کوینها به کاربران این امکان را میدهد که حریم خصوصی بیشتری داشته باشند و به سیستمهای مالی سنتی مانند بانکها وابسته نباشند. در سیستمهای مالی سنتی، اطلاعات کاربران به واسطههای مختلفی ارسال میشود و احتمال نشت دادههای شخصی وجود دارد. استیبل کوینها به کاربران امکان میدهند که تراکنشهای خود را به صورت ناشناس و بدون دخالت واسطهها انجام دهند.
کاربردهای نوآورانه در بخشهای مختلف اقتصادی
استیبل کوینها به دلیل مزایای مختلفی که دارند، میتوانند در بخشهای مختلف اقتصادی مانند املاک و مستغلات، سلامت، حمل و نقل و انرژی به کار گرفته شوند. به عنوان مثال، در بخش املاک و مستغلات، استفاده از استیبل کوینها میتواند به تسهیل خرید و فروش املاک کمک میکند و هزینههای مرتبط با تراکنشهای مالی سنتی را کاهش میدهد. همچنین، در بخش سلامت، استیبل کوینها به عنوان ابزاری برای پرداخت هزینههای پزشکی یا ذخیره دادههای سلامتی در بلاکچین به کار گرفته میشوند.
معرفی معروفترین استیبل کوینها در سال ۲۰۲۴
در سالهای اخیر استیبل کوینهای مختلفی به بازار ارزهای دیجیتال معرفی شدهلند. معروفترین استیبل کوینهای سال ۲۰۲۴ به شرح زیر هستند:
تتر (USDT)
تتر (Tether) یکی از قدیمیترین و مشهورترین استیبل کوینهای موجود در بازار است. ارز تتر به عنوان اولین استیبل کوین مبتنی بر بلاک چین به بازار عرضه و به سرعت به یکی از پرکاربردترین استیبل کوینها تبدیل شد. این ارز با پشتوانه ارزهای فیات، به خصوص دلار آمریکا، طراحی شد و هدف آن حفظ ارزش ثابت ۱ دلار است.
ویژگیهای کلیدی تتر به شرح زیر است:
- تتر با پشتوانه ۱۰۰٪ ارزهای فیات (عمدتاً دلار) پشتیبانی میشود.
- USDT در سال ۲۰۲۴ همچنان یکی ارزهای دیجیتال در بازارهای معاملاتی بوده که حجم معاملا خیای بالایی داشته است.
- یکی از بزرگترین مزایای تتر این است که در بسیاری از صرافیهای ارز دیجیتال پذیرفته شده و نقدشوندگی بالایی دارد.
برخی از نگرانیهای مربوط به تتر حول محور شفافیت و پشتوانه ارزهای فیات آن است. با وجود اینکه شرکت تتر ادعا میکند که به ازای هر واحد USDT، معادل یک دلار در حسابهای بانکی نگهداری میشود، برخی از منتقدان خواستار شفافیت بیشتر در این زمینه هستند.
یواسدی کوین (USDC)
یواسدی کوین (USD Coin) یکی دیگر از معروفترین استیبل کوینهای سال ۲۰۲۴ است که توسط کنسرسیومی از شرکتهای فناوری بلاک چین به نام سنتر (Centre) که تحت حمایت Coinbase و Circle است، توسعه یافت. مانند تتر، USDC نیز به دلار آمریکا وابسته است و هر واحد آن با یک دلار پشتیبانی میشود.
ویژگیهای کلیدی یواسدی کوین به شرح زیر هستند:
- USDC به دلیل شفافیت و گزارشات منظم حسابرسی، به عنوان یک استیبل کوین بسیار قابلاعتماد شناخته میشود.
- یکی از بزرگترین مزایای USDC این است که در پلتفرمهای دیفای (DeFi) و برنامههای مالی غیرمتمرکز به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد.
- نقدشوندگی بالا و پذیرش گسترده در صرافیهای ارز دیجیتال باعث شده که USDC یکی از گزینههای امن برای سرمایهگذاران و معاملهگران باشد.
یکی از چالشهای اصلی USDC، همانند تتر، وابستگی به دلار آمریکاست که این موضوع میتواند آن را به سیاستهای مالی و اقتصادی آمریکا وابسته کند.
دای (DAI)
دای (DAI) یک استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال است که توسط پروتکل غیرمتمرکز میکر دائو (MakerDAO) توسعه یافت. برخلاف USDT و USDC که توسط ارزهای فیات پشتیبانی میشوند، DAI از ارزهای دیجیتال مانند اتریوم به عنوان پشتوانه استفاده میکند. هدف DAI نیز حفظ ارزش پایدار ۱ دلار است، اما این کار را از طریق مکانیسمهای هوشمند و قراردادهای هوشمند انجام میدهد.
ویژگیهای کلیدی دای به شرح زیر است:
- DAI کاملاً غیرمتمرکز اداره میشود و توسط هیچ نهاد متمرکزی کنترل نمیشود.
- این استیبل کوین با استفاده از قراردادهای هوشمند و پشتوانه ارزهای دیجیتال، بدون نیاز به ارزهای فیات، ارزش خود را حفظ میکند.
- DAI یکی از محبوبترین استیبل کوینها در پروژههای دیفای است و در برنامههای مالی غیرمتمرکز استفاده میشود.
بزرگترین چالش DAI نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال پشتوانه آن است. با توجه به اینکه این استیبل کوین با ارزهای ناپایدار دیجیتال پشتیبانی میشود، ممکن است در شرایط خاص بازار با مشکلاتی در حفظ ثبات ارزش مواجه شود.
بایننس یو اس دی (BUSD)
بایننس یو اس دی (BUSD) یک استیبل کوین با پشتوانه دلار است که توسط صرافی مشهور بایننس و با همکاری شرکت Paxos توسعه یافت. BUSD به سرعت به یکی از استیبل کوینهای محبوب در صرافیهای ارز دیجیتال تبدیل شد و هدف آن حفظ ارزش ۱ دلار به ازای هر واحد BUSD است.
ویژگیهای کلیدی بایننس یو اس دی به شرح زیر است:
- BUSD توسط وزارت خدمات مالی ایالت نیویورک (NYDFS) تنظیم و تأیید شده است.
- شفافیت بالای این استیبل کوین و گزارشات حسابرسی منظم آن از جمله دلایلی است که باعث شده BUSD در میان کاربران محبوب شود.
- این استیبل کوین به عنوان یک گزینه معتبر و امن برای معاملهگران در صرافی بایننس و سایر پلتفرمها به کار گرفته میشود.
وابستگی به بایننس و مقررات مالی ایالت نیویورک ممکن است باعث محدودیتهایی در دسترسی جهانی به این استیبل کوین شود. با این حال، BUSD یکی از قابلاعتمادترین استیبل کوینها در بازار است.
ترا یواسدی (UST)
ترا یواسدی (UST) یک استیبل کوین الگوریتمی است که توسط پلتفرم Terra توسعه یافت. برخلاف استیبل کوینهای با پشتوانه فیات یا ارز دیجیتال، UST از یک مکانیسم الگوریتمی برای حفظ ارزش پایدار خود استفاده میکند. این الگوریتم به صورت خودکار عرضه UST را با توجه به تقاضا تنظیم میکند تا ارزش آن در محدوده ۱ دلار باقی بماند.
ویژگیهای کلیدی ترا یواسدی به شرح زیر است:
- UST از یک مکانیسم خودتنظیمی برای حفظ ارزش استفاده میکند و نیازی به پشتوانه ارز فیات یا ارز دیجیتال ندارد.
- این استیبل کوین به دلیل سازگاری با برنامههای مالی غیرمتمرکز و تراکنشهای بینالمللی محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
- ترا با تمرکز بر کاهش هزینههای تراکنش و افزایش سرعت انتقال، به یکی از استیبل کوینهای پرکاربرد در حوزه دیفای تبدیل شد.
الگوریتمهای پشتوانه استیبل کوینهای الگوریتمی همچنان تحت بررسی و ارزیابی هستند. برخی نگرانیها در مورد کارایی این مکانیسمها در شرایط بحرانی بازار وجود دارد.
ترو یو اس دی (TUSD)
ترو یو اس دی (TrueUSD) یکی دیگر از استیبل کوینهای با پشتوانه فیات بوده که به دلار آمریکا وابسته است و هر واحد آن با یک دلار پشتیبانی میشود. این استیبل کوین به دلیل شفافیت بالا و گزارشات حسابرسی منظم به یکی از استیبل کوینهای محبوب بازار تبدیل شد.
ویژگیهای کلیدی ترو یو اس دی به شرح زیر است:
- TrueUSD توسط شرکت TrustToken توسعه یافته است و شفافیت و امنیت بالایی دارد.
- این استیبل کوین در پلتفرمهای دیفای و صرافیهای ارز دیجیتال به عنوان یک ابزار پایدار و قابل اعتماد به کار گرفته میشود.
- یکی از ویژگیهای منحصر به فرد TUSD این است که به کاربران امکان میدهد در هر لحظه گزارش حسابرسی ذخایر خود را مشاهده کنند.
همانند سایر استیبل کوینهای با پشتوانه فیات، TUSD نیز به پشتوانه دلار آمریکا وابسته است که برخی اوقات تحت تأثیر نوسانات اقتصادی و سیاسی این کشور قرار میگیرد.
آینده استیبل کوین در بازارهای مالی
استیبل کوینها در بازارهای مالی رشد و تحول ایجاد کردهاند. با توجه به نیاز روزافزون به ابزارهای مالی پایدار و قابل اعتماد در دنیای ارزهای دیجیتال، استیبل کوینها به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود، جایگاه مهمی پیدا کردهاند. آنها به عنوان پلی میان ارزهای دیجیتال و سیستمهای مالی سنتی، امکان انتقال سریع، کمهزینه و امن ارزش را فراهم میکنند.
در سالهای آینده، پیشبینی میشود که استفاده از استیبل کوینها در حوزههای مختلف مالی مانند تجارت الکترونیک، وامدهی غیرمتمرکز (DeFi)، حوالههای بینالمللی و پرداختهای خرد به شکل چشمگیری افزایش یابد. به خصوص در کشورهای در حال توسعه، که مشکلات اقتصادی و نوسانات ارزی را تجربه میکنند، استیبل کوینها میتوانند به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش و دسترسی به بازارهای جهانی عمل کنند.
علاوه بر این، با توجه به افزایش نظارتها و تنظیمات قانونی، استیبل کوینها کاربردهای جدیتری در بازارهای مالی پیدا میکنند. شرکتهای بزرگ مالی و بانکها نیز احتمالاً در آینده استیبل کوینهای اختصاصی خود را ایجاد خواهند کرد. این تغییرات باعث میشود استیبل کوینها نقش بیشتری در تسهیل تراکنشهای بینالمللی و گسترش سیستمهای مالی جهانی ایفا کنند.