همانطور که هر محصول تجاری پیش از عرضه عمومی در معرض تست‌های متفاوت قرار می‌گیرد پروژه‌های بلاکچینی نیز قبل از راه اندازی شبکه اصلی خود یا مین نت، قابلیت‌ها و امکانات خود را بر روی شبکه آزمایشی یا تست نت آزمایش می‌کنند. شبکه آزمایشی یا testnet شبکه‌ای آزمایشی هم برای توسعه دهنگان و هم برای کاربران می‌باشد به این صورت که توسعه دهندگان کدهای جدید و بروز رسانی‌هایی که قرار است بر روی شبکه اصلی یا مین نت اتفاق بیفتد را آزمایش می‌کنند. با این حال شبکه آزمایشی تنها مختص به مهندسان یا برنامه نویسان نبوده و کاربران دنیای رمز ارزها نیز می‌توانند نحوه استفاده از ارزهای رمزنگاری شده را بدون ترس و نگرانی بیاموزند. در ادامه به سوال تست نت چیست جواب خواهیم داد و به توضیح بیشتر شبکه آزمایشی خواهیم پرداخت.
تست نت چیست؟
تست نت (Test Net) یک شبکه بلاکچینی جایگزین است که به منظور تست و آزمایش استفاده می‌شود. به علاوه کوین‌های شبکه testnet متفاوت با کوین‌های شبکه اصلی بوده و برخلاف کوین‌های شبکه اصلی فاقد ارزش و اعتبار هستند. این امر موقعیتی را برای توسعه دهندگان فراهم می‌کند تا بدون استفاده از کوین‌های ارزشمند به آزمایش و آزمون و خطا و پیدا کردن باگ‌ها بپردازند.
به طور خلاصه testnet یک شبکه موازی با اهداف آزمایشی می‌باشد. بلاکچین اصلی بیت کوین Livenet نام دارد و کاملاً متفاوت با شبکه تست خود می‌باشد.
شبکه آزمایشی و شبکه اصلی با یکدیگر سازگار نمی‌باشند. بدین ترتیب کاربران قادر به استفاده از کوین‌های شبکه اصلی در شبکه آزمایشی و برعکس نمی‌باشند.
مین نت (Main Net) چیست؟
برای درک بهتر شبکه آزمایشی لازم است در رابطه با مین نت و تفاوت‌های این دو شبکه اطلاعاتی داشته باشید. برخلاف testnet، مین نت یک پلتفرم بلاکچینی کاملا توسعه یافته است که کاربران می‌توانند برای ارسال و دریافت تراکنش‌های رمزنگاری شده یا هر نوع اطلاعات دیجیتالی دیگر از آن استفاده کنند. معمولاً قبل از اینکه پروژه مین نت خود را راه اندازی کند برای جذب سرمایه اولیه خود ICO یا IEO برگذار می‌کند که عموماً سرمایه جذب شده برای راه اندازی testnet استفاده می‌شود. توسعه دهندگان در طول این پروسه به آزمون و خطا، شناسایی باگ ها و تلاش برای رفع آن‌ها می‌پردازند و در ادامه منجر به راه اندازی شبکه اصلی شده که دارای کوین اختصاصی و بومی خود است. (برای اطلاعات بیشتر در رابطه با شبکه اصلی یا همان mainnet پیشنهاد می‌کنم مقاله “شبکه اصلی (Main Net) چیست” را مطالعه کنید)
تفاوت شبکه آزمایشی (testnet) و شبکه اصلی (Main Net) چیست؟
راحت‌ترین راه برای شناسایی تفاوت بین شبکه اصلی و شبکه آزمایشی توجه به آدرس آن‌ها است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد کوین‌های testnet فاقد ارزش بوده و در نتیجه اطلاع از تفاوت‌های این دو شبکه لازم است.
برای مثال آدرس‌های شبکه تست بیت کوین با m یا n شروع می‌شوند در حالی که آدرس‌های شبکه اصلی با ۱ یا ۳ یا bc1 شروع می‌شوند. همچنین آدرس‌های مین نت بیت کوین کش با bitcoincash یا p یا q شروع شده و آدرس‌های testnet آن با bchtest شروع می‌شود. همچنین لازم است بدانید امکان ارسال و یا دریافت بیت کوین از آدرس testnet به mainnet یا برعکس وجود ندارد.
لازم به ذکر است آدرس کیف پولهای شبکه‌های آزمایشی و اصلی اتریوم و ریپل تفاوتی ندارند و این بدان معنا است که نمی‌توان آدرس شبکه اصلی و شبکه تستی آن‌ها را از هم شناخت.
برای جلوگیری از کیف پول های testnet کلاهبرداری اقدامات زیر را انجام دهید
- اگر قصد خرید رمز ارزی را دارید اطمینان حاصل کنید کیف پول مورد استفاده شما یک کیف پول testnet نباشد.
- در هنگام خرید رمز ارزها مراقب قیمت‌های خیلی مناسب و ارزان نسبت به قیمت حال حاضر مارکت باشید زیرا امکان دارد این رمزارز بر روی شبکه آزمایشی بوده و فاقد هیچگونه ارزش باشند.
- به هیچ وجه به فرد دیگری اجازه ساخت کیف پول برای خود را ندهید. احتمال دارد این فرد قصد ایجاد کیف پول تستی برای شما را داشته باشد تا قادر باشد کوین‌ها را بر رو شبکه آزمایشی برای شما ارسال کند. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم این کوین‌ها متفاوت با کوین‌های مین نت و فاقد هیچگونه ارزش است.
اگر فردی از شما در خواست ساخت یک کیف پول testnet داشت، در پی کلاهبرداری از شما هستند.
چطور از testnet نبودن کیف پول خود اطمینان حاصل کنیم؟
اگر کیف پول شما دارای آیکون طوسی بیت کوین یا رمز ارز دیگری است یا دارای آیکون ظرف آزمایشگاهی یا کلمه TESTNET باشد، آن کیف پول، کیف پول testnet است.
اما اگر کیف پول شما دارای آیکون Wallet باشد، این کیف پول شبکه اصلی بوده و می‌توانید به ارسال و یا دریافت رمزارزها بپردازید.
اگر کیف پول testnet دارید شما تنها قادر به تبادل با سایر کیف پولهای testnet هستید و همانطور که پیش‌تر شاره کردیم این کیف پول‌ها از رمز ارزهای واقعی پشتیبانی نمی‌کنند و هیچ راهی برای تبدیل رمزارز از شبکه اصلی به شبکه مین نت وجود ندارد. همچنین برای اطمینان بیشتر از این بابت می‌توانید به شروع آدرس‌ها توجه کنید.
اگر آزمایشات بر روی testnet با موفقییت اجرا شوند، آیا می‌توان به شبکه اصلی آن پروژه اعتماد کامل داشت؟
همانطور که بالاتر به آن اشاره کردیم شبکه آزمایشی یک بستر برای اجرای اولیه برنامه‌های تیم پروژه و پیدا کردن باگ‌های اولیه پروژه است که البته کاربران نیز در هنگام این آزمایشات می‌توانند به تیم پروژه در پیدا کردن باگ‌ها کمک کنند. کمک کردن کاربران در هنگام باگ گیری به تیم پروژه عمدتاً در این جهت صورت می‌گیرد که تیم پروژه مطمئن شوند که آیا این شبکه توان پاسخدهی به تقاضا تعداد بالایی از کاربران را دارد یا خیر. اما در این شرایط نیز معمولاً تست‌های انجام شده با تعداد نسبتاً کمی کاربر صورت می‌گیرد و این احتمال وجود دارد که آزمایشات در شبکه آزمایشی با موفقیت اجرا شوند اما با افزایش تعداد کاربران و فعالیت آن‌ها بر بستر شبکه اصلی، باگ‌ها و ایرادات جدید نمایان شوند؛ به همین دلیل است که معمولاً بعد از راه‌اندازی شبکه اصلی، تیم پروژه همچنان آزمایشات و باگ گیری‌های خود را ادامه می‌دهد و در صورت نیاز آپدیت‌های جدید را بر روی شبکه اصلی اعمال می‌کند.
علاوه بر موضوع ذکر شده، این احتمال نیز وجود دارد که باگ‌هایی امنیتی در کدها و یا حتی در ساختار شبکه وجود داشته باشد که از چشم توسعه دهندگان تیم پروژه دور مانده است اما هکرها با شناسیی آن‌ها، اختلالاتی را پس از راه‌اندازی شبکه اصلی (Main Net) برای این پروژه به وجود آورند.
پس در نتیجه در حالی که موفقیت‌های یک پروژه در آزمایشات خود بر روی شبکه آزمایش می‌تواند نویدبخش یک موفقیت بر روی شبکه اصلی نیز باشد، اما این احتمال وجود دارد که پروژه‌ای در آزمایشات خود بر روی شبکه آزمایشی (هم در جهت راه‌اندازی شبکه اصلی و هم در جهت اعمال آپدیت‌ها) موفق باشد، اما در شرایط مواجه شدن با حجم بالایی از کاربران بر روی شبکه اصلی به مشکل بر بخورد و تازه در این شرایط تعدادی از باگ‌های پروژه نمایان شود. پس موفقیت در شبکه آزمایشی به این معنا نیست که عملکرد شبکه اصلی نیز ۱۰۰ درصد با موفق روبه‌رو خواهد بود و این امکان وجود دارد که یک پروژه پس از موفقیت در آزمایشات خود بر روس شبکه آزمایشی (testnet) در عمکلرد خود بر روی شبکه اصلی با شکست مواجه شود. به همین دلیل سرمایه گذاران نباید تنها به موفقیت یک پروژه در شبکه آزمایشی اکتفا کنند و اگر قصد سرمایه گذاری زود هنگام (قبل از در فعالیت موفقیت آمیز شبکه اصلی) بر روی یک پروژه را دارند باید ریسک خود را مدیریت کنند.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با اشاره به مفهوم شبکه آزمایشی به سوال testnet چیست جواب دهیم، کاربردهای آن برای توسعه دهندگان و کاربران و تفاوت آن با مین نت آشنا کنیم. همانطور که از اسم آن پیداست از این شبکه به منظور تست و آزمایش استفاده می‌شود و نقش اساسی در هر پروژه و ایجاد شبکه اصلی ایفا می‌کند. همچنین توضیح دادیم کوین‌های این شبکه فاقد ارزش بوده و به هیچ عنوان قابل معاوضه با کوین‌های شبکه اصلی نمی‌باشند.
