یکی از دغدغه‌ها و موضوعاتی که باعث نگرانی و استرس فعالان در حوزه‌ی کریپتو کارنسی‌ها شده پیگیری تراکنش‌ها است. حتما برای شما هم پیش آمده که در حال انتظار برای ارسال یا دریافت یک تراکنش ساعت‌ها منتظر مانده‌اید و جز صبر کاری از دستتان بر نمی‌آید. در این زمان شناسه تراکنش (TXID) به کمک شما می‌آید که در ادامه به معرفی TXID و نحوه‌ی دریافت و استفاده از آن برای پیگیری تراکنش‌ها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
تفاوت تراکنش‌های رمزارزها و سیستم‌های بانکی
به عمل اجرای دستورات در سیستم بانک اطلاعاتی، تراکنش (Transaction) می‌گویند. پیگیری تراکنش‌های رمز ارز‌ها به هیچ عنوان مشابه با پیگیری تراکنش‌های روتین نمی‌باشد. همانطور که می‌دانید بانک‌ها نهاد‌هایی متمرکز هستند و تمام اطلاعات اعم از تراکنش‌ها را ثبت و ذخیره می‌کنند و برای پیگیری تراکنش‌ها لازم است به بانک‌ها مراجعه کنید، اما پیگیری تراکنش‌های ارز دیجیتال متفاوت است. از آنجایی که حوزه رمزارزها غیرمتمرکز است و توسط نهاد یا سازمانی کنترل نمی‌شود، تمام داده‌ها و اطلاعات به صورت عمومی منتشر می‌شوند. بدین ترتیب به کاربران این اجازه را می‌دهد که علاوه بر پیگیری تراکنش‌های شخصی، بتوانند تراکنش‌های ارسالی و دریافتی از تمامی آدرس‌های شبکه را هم به‌صورت عمومی مشاهده (یا حتی ردیابی) کنند.
TXID یا شناسه تراکنش چیست؟
عموما در صورت انجام هر تراکنش در فضای اینترنت کدی در اختیار شما قرار می‌گیرید که در صورت بروز هر مشکلی قادرید از آن استفاده کنید. در دنیای بلاکچین هم روال کار به همین صورت است. شناسه‌های تراکنش یک رشته عبارت متشکل از حروف و اعداد به هم ریخته است و هر تراکنشی که در فضای بلاکچین انجام می‌شود با یک شناسه منحصر به فرد همراه است که از طریق اعمال هش روی تراکنش‌ها بوجود می‌آید. به همین دلیل TXID یا شناسه تراکنش با نام هش تراکنش (Transaction Hash) نیز شناخته می‌شوند.
هش مرتبط با هر آدرس در بلاکچین میزبان آن تراکنش ذخیره می‌شود بدین ترتیب شما می‌توانید با جستجوی شناسه‌ی تراکنش خود با استفاده از اکسپلوررهای هر بلاکچین، اطلاعات مرتبط به آن تراکنش را مشاهده کنید.
کاربرد‌های شناسه تراکنش
در اختیار داشتن شناسه‌ی تراکنش دو کاربرد مهم دارد؛ ردیابی تراکنش و پیگیری تراکنش. در ابتدا ممکن است این دو کاربرد، مشابه به نظر برسند اما در ادامه به توضیح و تفاوت آنها خواهیم پرداخت.
ردیابی تراکنش
با در اختیار داشتن شناسه تراکنش و جستوجوی آن در اکسپلوررهای بلاکچینی می‌توانید به اطلاعاتی نظیر میزان دارایی انتقال داده شده، آدرس مبدا و مقصد و زمان انجام تراکنش دست پیدا کنید. برای پیدا کردن شناسه تراکنش لازم نیست شما حتما فرستنده یا گیرنده‌ی آن باشید، فقط کافی است آدرس گیرنده یا فرستنده را داشته باشید و با جستجو کردن در اکسپلورر بلاکچین مورد نظر شناسه تراکنش مد نظر را پیدا کنید.
پیگیری تراکنش
در واقع در صورت مواجه شدن با سوال‌های زیر لزوم پیگیری تراکنش‌ها احساس می‌شود.
آیا تراکنش با موفقیت ارسال شد؟ آیا تراکنش تاییدیه‌های لازم را بدست آورد؟ چرا تراکنش انجام نشد؟ چرا ارزی که خریدم هنوز به کیف پولم واریز نشده؟
هنگام مواجه شدن با سوال‌هایی نظیر سوالات ذکر شده در بالا، لازم است TXID را در اختیار داشته باشید. اگر شما خود ارسال کننده‌ی تراکنش باشید با مراجعه به کیف پول یا صرافی که با آن تراکنش را انجام دادید می‌توانید به TXID دسترسی داشته باشید در غیر اینصورت باید آن را از ارسال کننده تراکنش دریافت کنید. در ادامه به نحوه‌ی دریافت TXID خواهیم پرداخت.
اولین تراکنش ثبت شده در بلاکچین
اولین تراکنش ثبت شده مربوط به بلاکچین بیت کوین است:
این تراکنش ۶۴ کاراکتری مربوط به انتقال ۵۰ بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو به آدرس دوستش با نام هال فینی است. این تراکنش به منظور تست شبکه در سال ۲۰۰۹ انجام شد.
یکی از معروف‌ترین تراکنش‌های ثبت شده در بلاکچین بیت کوین، تراکنش زیر است که در سال ۲۰۱۰ ثبت شد.
این تراکنش را می‌توان اولین تراکنش ثبت شده در شبکه‌ی بیت کوین، به عنوان یک روش پرداخت دانست. در این تراکنش ۱۰۰۰۰ بیت کوین با ارزش ۴۰ دلار برای خریداری دو پیتزا خرج شد.
نحوه دریافت و پیگیری TXID
همزمان با ارسال یک تراکنش به بلاکچین یک شناسه تراکنش نیر برای آن ساخته می‌شود که هم در صرافی‌ها و هم در کیف پول‌ها در قسمت تاریخچه تراکنش در دسترس است. به این صورت که اگر شما تراکنشی را از کیف پول خود ارسال کرده‌اید، با مراجعه به قسمت تاریخچه و انتخاب کردن تراکنش مورد نظر، اطلاعات مربوط به آن را مشاهده می‌کنید. این فرایند تقریبا در همه‌ی کیف پول‌ها یکسان است. همچنین اگر مبلغی را به کیف پول صرافی واریز یا برداشت کرده‌اید، می‌توانید با وارد شدن به قسمت Deposit Withdraw History از کیف پول حساب خود وارد شوید سپس نوع تراکنش را تعیین و تراکنش مورد نظر خود را انتخاب و روی آن کلیک کنید. در ادامه پنجره‌ای حاوی تمامی اطلاعات تراکنش برای شما نمایش داده می‌شود. البته صرافی‌های متمرکز اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را به ایمیل کاربران نیز ارسال می‌کنند.
چالش‌های رایج در روند تایید تراکنش‌ها
در ادامه سعی داریم رایج‌ترین مسائلی که کاربران در تراکنش‌های بلاکچینی با آن مواجه می‌شوند را بررسی کنیم.
عجله زیاد
گاهی کاربران به دلیل عدم آگاهی از نحوه‌ی تایید تراکنش‌ها، بابت تاییدیه نهایی آنها بیش از حد عجله می‌کنند. هر تراکنش بسته به اینکه در کدام بلاکچین انجام می‌شود به تعداد مشخصی تاییدیه یا Confirmation نیاز دارد. با این حال برای پیگیری تراکنش‌ها و اطلاع از تعداد تاییدیه‌های کسب شده می‌توانید TXID تراکنش مورد نظر خود را در بلاکچین مربوطه جستوجو کرده و قسمت Transaction Statues را مشاهده کنید.
کارمزد تعیین شده برای تراکنش کافی نیست
ممکن است با گذشت چند روز همچنان تراکنش مورد نظر شما تایید نشده باشد در این صورت ممکن است کارمزدی که برای تایید تراکنش در نظر گرفته‌اید کافی نباشد. (در نظر داشته باشید که اولویت تایید تراکنش‌ها با تراکنشی است که کارمزد بالاتری را پرداخت کرده است.) احتمالا اگر کمی بیشتر منتظر بمانید تراکنش تایید شود اما اگر عجله دارید می‌توانید از روش‌های لغو تراکنش یا جایگزینی کارمزد استفاده کنید.
موجودی کیف پول
در صورتی که تراکنش در شبکه‌ی بلاکچین با خطای FAIL OUT OF ENERGY مواجه شود، احتمالا مشکل از پرداخت نشدن کارمزد است. در این شرایط کارمزدی که برای تایید شدن تراکنش انتخاب شده کافی است اما موجودی کیف پول برای پرداخت آن کافی نیست. شما می‌توانید پس از افزایش موجودی، تراکنش را تکرار کنید.
خطای کاربر
اگر تراکنش شما به مقصد نرسیده و مطمئن هستید کارمزد آن هم کافی بوده ممکن است آن را به آدرس اشتباهی ارسال کرده باشید که در این مورد می‌توانید با استفاده از TXID یک بار دیگر اطلاعات را چک کرده و از درست بودن آدرس مقصد اطمینان حاصل کنید.
آیا افشای شناسه تراکنش (TXID) خطرناک است؟
ممکن است برخی از کاربران با این سوال مواجه شوند که آیا با افشا یا به اشتراک گذاشتن شناسه تراکنش اطلاعات شخصی ما به خطر می‌افتد یا خیر؟ پاسخ به این سوال خیر است. TXID یک رشته عبارت از حروف و اعداد است که تنها جزئیات انتقال از جمله آدرس فرستند، آدرس گیرنده، وجه منتقل شده، تاریخ انتقال، هزینه انتقال و تعداد تاییدیه‌های دریافت شده را نشان می‌دهد. از شناسه تراکنش تنها برای شناسایی تراکنش در بلاکچین استفاده می‌شود. تمامی تراکنش‌ها در بلاکچین قابل مشاهده می‌باشند و هر تراکنش، TXID یا شناسه تراکش مخصوص به خود را دارد که حاوی جزئیات آن تراکنش می‌باشد. شناسه تراکنش هیچ گونه اطلاعات شخصی از جمله کلیدهای خصوصی را فاش نمی‌کند و منتشر کردن آن تهدیدی برای کاربران نمی‌باشد.
معرفی بهترین اکسپلوررهای بلاکچین
هر شبکه بلاکچین، اکسپلورر مختص به خود را دارد با این حال برخی کاوشگران عمومی نیز وجود دارند که چندین شبکه بلاکچین را پشتیبانی کرده و اطلاعات آنها را نمایش می‌دهد. از اکسپلوررهای عمومی می‌توان به Blockchain و Blockcypher اشاره کرد. در ادامه اکسپلوررهای برخی بلاکچین‌های معروف را معرفی کرده‌ایم.
بیت کوین و دیگر فورک‌های آن: Blockchair
اتریوم (تمام توکن‌های ERC20 و ERC721): Etherscan
ترون (تمام توکن‌های TRC10 و TRC20): Tronscan
زنجیره هوشمند بایننس (تمام توکن‌های BEP20): Bscscan
کاردانو: Cardanoscan
در قسمت رمزارزهای سایت بیتفا می‌توانید با جستجو کردن هر رمز ارز، اکسپلورر آن را نیز از قیمت لینک‌ها مشاهده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با نحوه‌ی پیگیری تراکنش‌ها آشنا کنیم. از آنجایی که دنیای رمزارزها توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمی‌شود محافظت از دارایی‌ها و تامین امنیت آنها کاملا وابسته به شخص مالک است و آگاه بودن از مسائلی از جمله نحوه پیگیری تراکنش‌ها بسیار لازم است. همانطور که متوجه شدید بهترین راه پیگیری تراکنش‌ها استفاده از شناسه آن یا TXID است که در صورت مواجه شدن با هر مشکلی می‌توانید آن را در اکسپلوررهای بلاکچینی جستوجو کرده و روند انجام آن را دنبال کنید.
