شبکه بیس (Base Network) یک راهکار لایه دوم اتریوم است که در ماه آگوست ۲۰۲۳ توسط صرافی معروف کوین بیس (Coinbase) و با همکاری شبکه آپتیمیزم (Optimisitic) راه‌اندازی شد. این شبکه راهی کم‌هزینه، امن و راحت برای توسعه‌دهندگان جهت ساخت اپلیکیشن‌های آن‌چین (On-Chain) فراهم می‌کند. با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر، بیس نتورک به شدت مورد توجه قرار گرفته است، در این مقاله از بیتفا قصد داریم در مورد این شبکه صحبت کنیم.
شبکه بیس چیست؟
شبکه بیس یک اکوسیستم متن باز است که به عنوان پایگاهی برای محصولات آن‌چین صرافی کوین بیس عمل می‌کند. این شبکه یک فضای باز برای توسعه‌دهندگان و افرادی است که قصد ایجاد راهکارهای مقیاس‌پذیری و برنامه‌های غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم را دارند. این شبکه با همکاری شبکه لایه ۲ آپتیمیزم روی OP Stack توسعه یافته است.
استک آپتیمیزم به عنوان یک ساختار ماژولار و متن باز برای ایجاد بلاکچین‌های مقیاس‌پذیر با قابلیت همکاری با یکدیگر شناخته می‌شود و هدف شبکه بیس ایجاد یک سوپرچین (SuperChain) توسط این استک است. با استفاده از شبکه بیس، توسعه‌دهندگان امکان ساخت dAppهایی را دارند که به اکوسیستم بزرگ صرافی کوین بیس دسترسی خواهد داشت.
مهمترین نکته درباره شبکه بیس این است که هیچ برنامه‌ای برای عرضه توکن خود ندارد. این موضوع یک هشدار به کاربران است تا نسبت به کلاهبردارانی که به منظور فروش یا ایردراپ توکن BASE جعلی، سعی در سرقت دارایی‌های آنها دارند، آگاه باشند.
ایده ایجاد چنین شبکه‌ای توسط کوین بیس مطرح شده و اجرای آن با همکاری تیم توسعه‌دهنده آپتیمیزم انجام می‌شود. این شبکه با تمام کیف پول‌های ماشین مجازی اتریوم (EVM) و کیف پول رسمی صرافی Coinbase سازگار است.
تاریخچه شبکه بیس
شبکه بیس، پروژه‌ای است که توسط کوین بیس طراحی و عرضه شد. این پروژه، در طول مدتی که توسعه آن ادامه یافته، مراحل مختلفی را طی کرده است. شبکه بیس رسما در سال ۲۰۲۳ معرفی شد. در تاریخ ۲۳ فوریه، نسخه آزمایشی این شبکه در دسترس عموم قرار گرفت و این اقدام نشان از پیشرفت فرآیند توسعه بود. سپس در تاریخ ۹ آگوست، مین نت بیس راه اندازی شد.
برایان آرمسترانگ (Brian Armstrong)، مدیرعامل کوین بیس، در سال ۲۰۱۶ مقاله‌ای با عنوان «Secret Plan» را منتشر کرد. او در این مقاله، به ایجاد راه حل‌هایی که شبکه بیس به دنبال آنهاست، اشاره کرده است. این نشان می‌دهد که پیشرفت‌های مهمی در راستای اهداف و طرح‌های این شبکه، صورت گرفته است.
نقشه راه شبکه بیس
ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، شبکه‌هایی که از تکنولوژی رول آپ بهره می‌برند را به سه دسته تقسیم می‌کند:
- رول آپ‌های فاز صفر
- رول آپ‌های فاز یک
- رول آپ‌های فاز دو
این تقسیم‌بندی بر مبنای پیشرفت و تکامل آنها است. نقشه راه شبکه بیس به‌گونه‌ای تنظیم شده است که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- بهبود امنیت شبکه و بهینه‌سازی آن.
- امکان ارتقای قراردادهای هوشمند بدون به خطر انداختن امنیت آنها.
- برداشتن اولین گام‌های نظریه ابرزنجیره.
هدف اصلی این شبکه برای سال ۲۰۲۴ این است که به فاز دوم وارد شود و با همکاری با آپتیمیزم، امنیت و تمرکززدایی مشابه اتریوم را داشته باشد. این هدف بسیار جاه‌طلبانه است، اما تیم بیس معتقد است که با اکوسیستم خود و همکاری با آپتیمیزم، می‌تواند به آن دست یابد.
نحوه کار بیس نتورک
این شبکه برای ایجاد امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم، با کمترین هزینه ممکن طراحی شده است. دستیابی به این هدف، شامل چند المان است که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
استک OP
یکی از المان‌های اساسی شبکه بیس، استک OP است. استک OP شامل مجموعه‌ای از ماژول‌هایی است که با همکاری و هماهنگی، بلاکچین‌های منسجم و قابل اعتماد را ایجاد می‌کنند. هر کدام از این ماژول‌ها یک لایه از استک را اجرا می‌کنند و توسط یک API تعریف شده، عملیات مورد نیاز خود را انجام می‌دهند. این قابلیت به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد که ماژول‌های موجود را تغییر دهند یا حتی ماژول‌های خود را برای تطبیق با نیازهای پروژه خود بسازند.
استک OP به عنوان یک محصول عمومی برای اکوسیستم‌های اتریوم و آپتیمیزم طراحی شده است. این استک، هر زمان که تکنولوژی Optimism بهبود پیدا کند، به عنوان مولفه‌های نرم‌افزاری در نظر گرفته می‌شود که یک لایه خاص در اکوسیستم Optimism را تشکیل می‌دهند و یا نقش یک ماژول در داخل یک لایه موجود را ایفا می‌کنند. به عبارت دیگر، استک OP ساختاری برای اجرای بلاکچین‌های لایه ۲ است که همچنین به لایه‌های دیگری که روی بلاکچین اصلی ساخته شده‌اند گسترش پیدا می‌کند.
آپگرید Bedrock
آپدیت به‌روزرسانی Bedrock آپتیمیزم در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۲۳ انجام شده است و ابزارهایی برای راه‌اندازی بلاکچین‌های Optimistic Rollup ارائه می‌کند. Bedrock به عنوان یک پلتفرم مدرن و با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد، دارای چند ویژگی کلیدی است که بهبود عملکرد و کارایی شبکه را تضمین می‌کند.
یکی از ویژگی‌های مهم Bedrock، کاهش هزینه است. این پلتفرم قابلیت فشرده‌سازی دیتاها را بهینه‌سازی می‌کند و تمام هزینه‌های مرتبط با اجرای EVM در شبکه اتریوم را حذف خواهد کرد. ویژگی دیگر Bedrock، کاهش زمان واریز است. این پلتفرم با سازماندهی مجدد نرم‌افزار نودها، مدت‌زمان انتظار کاربران برای واریز رمزارزها را به شدت کاهش می‌دهد. به‌عنوان مثال، در نسخه‌های قبلی آپتیمیزم، زمان انتظار حدود ۱۰ دقیقه بود، اما با استفاده از Bedrock، این زمان تا ۳ دقیقه کاهش یافته است.
Bedrock ساختار ماژولاری دارد که به طور جداگانه اجازه استفاده از اثبات خطا، اثبات اعتبار و یا zk-SNARK را در یک رول آپ ممکن می‌کند. این تفکیک، استفاده از سیستم‌هایی مانند Cannon را برای اثبات خطا در سیستم فعال می‌کند. این بهبودها باعث بهبود عملکرد نودها و کاهش هزینه به‌روزرسانی درخت مرکل می‌شود.
سوپرچین (SuperChain)
SuperChain، یک مفهوم زنجیره بلاکچینی است که تحت عنوان سوپرچین آپتیمیزم مطرح شده است. این مفهوم به عنوان یک زنجیره بلاکچینی، خود شامل چندین زنجیره است که ایجاد امنیت و انجام تعاملات در هر یک از این زنجیره‌ها به کمک استک آپتیمیزم امکان‌پذیر است.
یکی از ویژگی‌های مهم SuperChain این است که زنجیره‌های آن نیازی به بریج و سوئیچ کردن شبکه‌ها ندارند. این ویژگی باعث می‌شود که این زنجیره‌ها به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و مانند یک بازار بزرگ عمل کنند که در آن بلاکچین‌های مختلف با یکدیگر تعامل دارند.
SuperChain را می‌توان با Cosmos SDK مقایسه کرد، با این تفاوت که با استفاده از استک OP، این بلاکچین‌ها روی شبکه اتریوم ساخته می‌شوند. این امر باعث می‌شود که این بلاکچین‌ها از مزایای تعداد کاربران و توسعه‌دهندگان، نقدینگی و برنامه‌های ترکیبی بیشتری برخوردار باشند.
هرچند که در حال حاضر مفهوم SuperChain در واقعیت اجرا نشده است، اما آپتیمیزم این ایده را در دستور کار خود قرار داده است و قصد دارد که آن را به عنوان یک محصول واقعی و قابل استفاده به بازار معرفی کند.
دنک شاردینگ یا EIP-4844
پروپوزال EIP-4844 یا دنک شاردینگ در سال ۲۰۲۲ معرفی شد و نوعی جدید از تراکنش را به نام دنک شاردینگ (Dank Sharing) معرفی کرد. این تراکنش از مدل حباب‌های زودگذر داده‌ها (Ephemeral Blobs of Data) استفاده می‌کند که به عنوان یک رویکرد نوین برای ذخیره داده‌های رول آپ (Rollup) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدل حباب‌های زودگذر داده‌ها به این شکل کار می‌کند که داده‌ها به صورت موقت در بلاک‌های حاوی آنها ذخیره می‌شوند، اما پس از مدت زمان کوتاهی (تقریبا ۲ هفته) حذف خواهند شد. این مدت زمان کوتاه برای بررسی اعتبار بلاک‌ها توسط تمام بازیگران لایه دوم کافی است و به دلیل عمر کوتاه حباب‌ها، مدیریت فضای ذخیره‌سازی آسان‌تر می‌شود.
یکی از مزایای این روش نسبت به فانکشن CallData، که تمام داده‌ها را تا ابد ذخیره می‌کند، هزینه کمتر آن است. به طور تقریبی هزینه دنک شاردینگ تا ۱۰ تا ۱۰۰ برابر کمتر از هزینه فانکشن CallData است، که این موضوع به‌طور قابل توجهی به بهبود کارایی و اقتصادی برای استفاده از این روش منجر می‌شود.
اهداف Base Network چیست؟
تیم کوین بیس، برای شبکه بیس نتورک اهداف مختلفی را شرح داده است. بر اساس داده‌های موجود، اهداف شبکه بیس عبارتند از:
- ایجاد دسترسی امن و آسان برای توسعه‌دهندگان لایه دوم اتریوم: فراهم کردن زیرساختی کم‌هزینه و قابل اعتماد برای توسعه و اجرای برنامه‌های متنوع و مقیاس‌پذیر در لایه دوم بلاکچین اتریوم.
- تسهیل اتصال شبکه‌های لایه ۲ مختلف به یکدیگر: ارائه یک «پل کم‌هزینه» که توسط شبکه Base ایجاد شده و امکان انتقال داده‌ها و ارزها بین این شبکه‌ها را فراهم می‌کند.
- استفاده از نرم‌افزار استک OP به عنوان ابزار اصلی: این نرم‌افزار که متن باز است، امکاناتی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا بتوانند زنجیره اصلی را فورک (Fork) کرده و نسخه‌های مخصوص به خودشان را ایجاد کنند.
- ایجاد ارتباط مستقیم با سایر محصولات و خدمات صرافی کوین بیس: این ارتباطات امکان انتقال دارایی‌ها و اطلاعات بین شبکه Base و دیگر محصولات این صرافی را به راحتی فراهم می‌کند.
- ارائه فضای مناسب برای توسعه و اجرای برنامه‌های بلاکچینی: این امکان باعث می‌شود که توسعه‌دهندگان بتوانند برنامه‌های متنوعی مانند بازی‌های بلاکچینی را بسازند و از امکانات و مزایای شبکه Base بهره‌مند شوند.
کاربردهای شبکه بیس
شبکه بیس یک اکوسیستم گسترده و چندوظیفه‌ای است که به توسعه‌دهندگان و کاربران امکانات متنوعی را ارائه می‌دهد. برخی از کاربردهای این شبکه عبارتند از:
- بریج توکن‌ها: کاربران این امکان را دارند که توکن‌های خود را از شبکه‌های مختلف بریج کنند.
- کاوش در dAppها: شبکه بیس دارای چندین اپلیکیشن غیرمتمرکز مانند بازی‌ها است که توسعه‌دهندگان و کاربران می‌توانند از آنها استفاده کنند.
- توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز: ساختار و سازگاری بیس نتورک، اجازه ساخت و توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز متنوع را به توسعه‌دهندگان می‌دهد.
- تراکنش‌های برون‌مرزی: کاربران می‌توانند با هزینه کم، تراکنش‌های بین‌المللی خود را در شبکه بیس انجام دهند.
- درگاه پرداخت: اپلیکیشن‌هایی مانند Beam برای پرداخت‌ها از استفاده از شبکه بیس و استفاده از استیبل کوین USDC پشتیبانی می‌کنند.
- سواپ توکن‌ها: در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ (UniSwap)، کاربران می‌توانند توکن‌های بیس نتورک را با یکدیگر سواپ کنند.
- تامین نقدینگی: در استخرهای نقدینگی که از بیس پشتیبانی می‌کنند، کاربران می‌توانند نقدینگی جفت ارزها را تامین کنند و امکان دریافت کارمزد به عنوان پاداش را دارند.
- راه‌اندازی Dao: ایجاد سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز به صورت قراردادهای هوشمند بر بیس نتورک، از جمله با استفاده از پروتکل Aragon، امکان‌پذیر است.
امکانات Base Network
شبکه بیس به توسعه‌دهندگان امکانات متنوعی ارائه می‌دهد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
نود (Node)
توسعه‌دهندگان در این شبکه می‌توانند نود بیس خود را اجرا کنند. بیس نتورک پلتفرم‌های واسطه ارائه نود از جمله Ankr، Blast، QuickNode، Unifra و غیره را معرفی می‌کند.
اوراکل (Oracle)
اوراکل‌های بلاکچینی دیتاهای دنیای واقعی را به‌صورت آن‌چین تامین می‌کنند که بیس از اوراکل فید قیمت (Price Feed) پشتیبانی می‌کند. توسعه‌دهندگان می‌توانند از اوراکل‌ها برای تنظیم قراردادهای هوشمند خود استفاده کنند.
ابزارهای توسعه (ToolChains)
بیس چندین ابزار به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد که شامل Foundry، هاردهت، Thirdweb CLI و ترافل هستند. این ابزارها امکان انجام کارهای پیچیده را بدون نیاز به کدنویسی فراهم می‌کنند.
اکسپلورر بلاک
با استفاده از مرورگر بلاک بیس، توسعه‌دهندگان می‌توانند به اطلاعات تراکنش‌ها، کدهای قراردادهای هوشمند و غیره دسترسی داشته باشند. اطلاعات بلاکچین بیس در اتراسکن، BlockScout و DexGuru قابل مشاهده است.
فاست (Faucet)
می‌توان از فاست‌های بیس برای دریافت توکن‌های تستی استفاده کرد که در کیف پول کوین بیس نیز این امکان وجود دارد.
مزایای شبکه Base
شبکه بیس (Base Network) از مزایای متعددی برخوردار است که به شرح زیر هستند.
کارمزد پایین و سرعت بالا
بیس نتورک مانند بسیاری از شبکه‌های لایه دوم، دارای کارمزد پایین و سرعت بالایی است. تراکنش‌ها در این شبکه به‌صورت آفچین (خارج از زنجیره اصلی) پردازش می‌شوند که این موضوع باعث افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنش‌ها خواهد شد.
سازگاری با EVM
بیس نتورک با EVM سازگار است که به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که به راحتی از ابزارهای مبتنی بر اتریوم و زبان سالیدیتی (Solidity) برای توسعه برنامه‌های خود استفاده کنند.
مقیاس‌پذیری بالا
مقیاس‌پذیری لایه دوم‌ها در بیس بسیار بالاتر از اتریوم است که این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهد تا برنامه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر را بر روی این شبکه اجرا کنند.
استفاده از آپگرید بدراک آپتیمیزم (Optimism Upgrade)
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، بیس نتورک از آپگرید بدراک آپتیمیزم نیز استفاده می‌کند که این آپدیت باعث افزایش سایز بلاک‌ها و کاهش چشمگیر کارمزد تراکنش‌ها می‌شود؛ در نتیجه کارمزد تراکنش‌ها ممکن است تا ۱۰۰ برابر کاهش یابد و این امر باعث می‌شود که بیس نتورک از نظر کارمزد، یکی از بهترین گزینه‌ها برای توسعه‌دهندگان و کاربران باشد.
معایب شبکه Base
شبکه بیس (Base Network) اگرچه دارای مزایایی است، اما معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
متمرکزسازی
یکی از معایب اصلی بیس نتورک، متمرکزسازی آن است. با وجود ادعای کوین بیس در مورد غیرمتمرکز بودن بیس نتورک، واقعیت این است که درصدی از تمرکز را در این شبکه مشاهده می‌کنیم.
تاخیر در برداشت رمزارز
مدت‌زمان طولانی برای برداشت رمز ارز روی لایه اتریوم یکی دیگر از معایب بیس است. بریج از لایه بیس به لایه اتریوم، تقریبا یک هفته زمان می‌برد که این تاخیر به دلیل سیستم اثبات خطای آپتیمیزم است.
مسائل امنیتی
خطاهای امنیتی نیز یکی از مسائلی است که در بیس نتورک وجود دارد. با توجه به استفاده از استک آپتیمیزم، مکانیزم‌های اثبات خطا ممکن است روی آن تاثیر بگذارند.
رمز ارز BASE
بیس نتورک صراحتاً اعلام کرده که برنامه‌ای برای عرضه توکن خود ندارد. این اعلامیه می‌تواند به کاربران اطمینان بخشد که تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است. در صورت عرضه توکن در آینده، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که بخشی از آن به‌عنوان ایردراپ در میان کاربران توزیع شود. این اقدام ممکن است به منظور جذب کاربران جدید و افزایش اعتماد به پروژه باشد.
اعلامیه بیس نتورک در مورد عدم برنامه‌ریزی عرضه توکن به منظور اطلاع‌رسانی و هشدار دادن به کاربران درباره کلاهبرداری است و کاربران باید به این نکته توجه داشته باشند.
آینده شبکه بیس
توسعه و پیشرفت شبکه بیس در آینده امکانات و توانمندی‌های زیادی را به جامعه بلاکچینی و توسعه‌دهندگان ارائه خواهد داد. یکی از نکات قابل توجه درباره شبکه بیس، میزان تعامل و مشارکت کاربران در آن است. این تعاملات و مشارکت‌ها می‌تواند به رشد پایدار و پذیرش عمومی این شبکه کمک کند.
بیس نتورک با ارائه راه حل‌های مناسب برای مشکلات موجود در فضای شبکه‌های لایه دوم، از جمله کارمزد پایین، سرعت بالا و ابزارهای توسعه مناسب، می‌تواند اهداف خود را محقق کند. اما همانطور که اشاره شد، شبکه بیس هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد و نیازمند زمان و تجربه برای اثبات عملکرد و پذیرش وسیع‌تر در جامعه بلاکچینی است.
پس با توجه به این نکات، ما معتقدیم که شبکه بیس با توجه به توانمندی‌ها و تعاملات فعلی خود، پتانسیل بالایی برای موفقیت و رشد در آینده دارد. نظر شما در این باره چیست؟ حتما نظرات خود را در مورد آینده شبکه بیس با ما در میان بگذارید.
