بازار پرنوسان رمزارزها برای افرادی که مهارت لازم در ترید و معامله را دارند می‌تواند سودآور باشد؛ این سودآوری زمانی می‌تواند ایجاد شود که معامله‌گر در زمانی مناسب به بازار ورود کرده و در زمانی مناسب نیز از بازار خروج نماید. این ورود و خروج‌های متوالی با توجه به ذات پرنوسان رمزارزها می‌تواند بسیار هزینه بر و پر مخاطره باشد. در واقع یک معامله‌گر به رمزارزی نیاز دارد تا در زمان نوسانات شدید بازار بتواند به آن رمزارز پناه برده و از دارایی خود در برابر بالا و پایین شدن قیمت‌ها محافظت نماید.
بنابراین وجود رمزارزی با قیمتی همواره ثابت برای اینکه در صورت نیاز تریدرها بتوانند دارایی خود را به آن تبدیل کنند ضروری است. نکته دیگری که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به ثابت نبودن قیمت رمزارزها یک تریدر در صورت نداشتن رمزارزی با قیمت ثابت نمیتواند به صورتی دقیق میزان سود و یا میزان ضرر خود را محاسبه نماید. بنابراین رمزارز‌هایی با قیمت ثابت به نام استیبل‌کوین (Stablecoin) بوجود آمده‌اند تا مشکلاتی که در بالا ذکر شد را برطرف نمایند. با توجه به کاربردی بودن استیبل‌کوین‌ها، انواع مختلفی از آنها در بازار رمزارزها معرفی شده‌اند که در این مقاله به بررسی یکی از استیبل‌کوین‌های معروف به نام استیبل‌کوین دای (DAI) خواهیم پرداخت.
دای (DAI) چیست؟
دای، استیبل‌کوینی است که توسط شرکت میکر (Maker) عرضه شده است. دای (DAI) توکنی با استاندارد ERC-20 اتریوم بوده و صرفه نظر از مقدار کل موجودی آن، ارزشش همواره برابر با یک دلار آمریکا است.
اگر به دنبال یک استیبل‌کوینی (Stablecoin) هستید که ارزش آن همواره ۱ دلار باشد و با داشتن کیف‌پولی به راحتی بتوانید آن را نگهداری کرده یا انتقال دهید و هیچ نهاد و موسسه متمرکزی بر روی آن کنترل نداشته باشد، استیبل‌کوین دای (DAI) برای شما مناسب خواهد بود.
همانطور که می‌دانید یکی از مواردی که باعث ارزشمند شدن رمزارزها می‌شود، ذات غیرمتمرکز آنها است. در مورد استیبل کوین‌ها با توجه به اینکه قیمت آنها باید همواره ثابت و برابر یک دلار باشد بنابراین برخی از آنها توسط نهاد‌هایی متمرکز اداره می‌شوند و مجبور هستند برابر با میزان استیبل کوین موجود، پشتوانه‌ای دلاری به همان میزان داشته باشند که این موضوع باعث ایجاد فضایی متمرکز برای آنها شده و مشکلاتی را از جمله در حوزه قانون‌گذاری برای آنها در پی دارد. اما توکن دای (DAI) این مزیت را دارد که به هیچ نهاد متمرکزی وابسته نیست.
قبل از این توکن دای، تنها با استفاده از رمز ارز اتریوم به عنوان وثیقه ساخته می‌شد. اما در حال حاضر توکن دای (DAI) در ورژن جدید خود قابلیت چند وثیقه‌ای بودن را دارا است. چند وثیقه‌ای بودن، این امکان را به توکن می‌دهد که برای تولید شدن از چند دارایی دیجیتال می‌تواند استفاده نماید.
همانطور که پیشتر اشاره شد، توکن دای (DAI) به عنوان یک استیبل کوین غیر متمرکز شناخته می‌شود که هیچ نهاد متمرکزی بر روی آن نظارت ندارد. در ادامه برای روشن تر شدن موضوع به توضیحاتی بیشتر درباره استیبل کوین‌های متمرکز و غیرمتمرکز می‌پردازیم.
استیبل‌کوین متمرکز (Centralized Stablecoin)
برخی از استیبل کوین‌ها که معمولا از پشتوانه پول‌های فیات استفاده می‌کنند توسط نهادهای متمرکز اداره و کنترل می‌شوند. بنابراین این استیبل کوین‌ها می‌توانند مورد قانون گذاری نهادهای حکومتی و نظارتی قرار گرفته و از این لحاظ از ذات غیر متمرکز بلاکچینی خود فاصله می‌گیرند. با توجه به اینکه یکی از مهمترین دستاورد‌های بلاکچین ایجاد محیط‌هایی غیرمتمرکز و بدور از نهادهای واسطه‌ای و نظارتی است، هر گونه ایجاد تمرکز در فرآیند ایجاد و مدیریت استیبل کوین‌ها موجب بوجود آمدن مداخلات دستگاه‌های متمرکز حکومتی شده و مشکلات نهادهای متمرکز را می‌تواند برای کاربران این استیبل کوین‌ها ایجاد نماید. برخی از این استیبل کوین‌های متمرکز عبارتند از تتر (USDT)، TUSD و BUSD که هر کدام توسط نهاد متمرکزی اداره می‌شود.
استیبل‌کوین غیر متمرکز (Decentralized Stablecoin)
اما دسته دیگری از استیبل‌کوین‌ها وجود دارند که توسط هیچ نهاد متمرکزی کنترل و اداره نمی‌شوند. توجه داشته باشید که کنترل شدن یک استیبل کوین توسط یک نهاد متمرکز می‌تواند تمامی کاستی‌هایی را که یک نهاد سنتی متمرکز در خود دارد را برای استیبل کوین متمرکز به همراه آورده و در نتیجه از مقبولیت آن توسط کاربران بکاهد. با توجه به اینکه استیبل کوین‌های غیر متمرکز توسط نهادی متمرکز اداره نمی‌شوند بنابراین کاستی‌های احتمالی نهادهای متمرکز را نداشته و علاوه بر این از دست قانون‌گذاران نیز در امان خواهند بود. یکی از محبوب‌ترین استیبل کوین غیر متمرکز دای (DAI) است. با توجه به اینکه تعداد دای عرضه شده و تعداد دای در گردش دقیقا مشخص است بنابراین دای (DAI) از شفافیت بالایی برخوردار بوده و مورد توجه کاربران بسیاری قرار گرفته است.
کاربرد‌های توکن دای (DAI)
اولین و متداول ترین کاربرد توکن دای همانند استیبل کوین‌های دیگر برای حفظ سرمایه تریدرها در هنگام نوسانات بازار است. تریدرها برای جلوگیری از ضرر هنگام ریزش قیمت رمزارزها و یا هنگام برداشت سود در زمان بالا رفتن قیمت رمزارزها به استیبل کوین‌ها پناه می‌آورند. اما کاربرد مهم دیگری که توکن دای با توجه به غیر متمرکز بودن خود دارد استفاده آن در پروژه‌های مختلف دیفای و همچنین استفاده آن در استخر‌های نقدینگی مختلف است.
بنابراین با توجه به جذابیت‌های زیادی که پروژه‌های دیفای برای کاربران خود دارد، توکن دای محبوبیت خاصی بین کاربران حوزه دیفای پیدا کرده است.
قیمت دای چگونه ثابت می‌ماند؟
برای این منظور ابتدا باید مقداری با ساز و کار موجود در پلتفرم میکر (Maker) که این قابلیت را برای کاربران خود ایجاد نموده است تا با وثیقه گذاشتن اتریوم بتوانند توکن دای را به عنوان وام دریافت نمایند بیشتر آشنا شویم.
ساز و کار این پلتفرم که تماما بصورت غیرمتمرکز و خودکار انجام می‌شود به این ترتیب است که شما مقداری اتریوم به عنوان مثال به عنوان وثیقه در این پلتفرم قرار می‌دهید و متناسب با مقدار وثیقه خود توکن دای را به عنوان وام دریافت می‌کنید. شما هر زمان بخواهید می‌توانید با پرداخت وام خود و کارمزد مربوطه، اتریوم خود را که به وثیقه گذاشتید را آزاد نمایید.
تمامی این کارها توسط قراردادهای هوشمند تعریف شده در بستر اتریوم کار می‌کنند. در واقع این قراردادهای هوشمند به شما این امکان را می‌دهند که متناسب با مقدار وثیقه خود بتوانید توکن دای (به ارزش یک دلار برای هر توکن دای) را به عنوان وام دریافت نمایید.
برای درک بهتر موضوع به عنوان مثال تصور کنید که در یک صرافی دای به قیمت ۱.۰۹ دلار معامله می‌شود. شما در این زمان اتریوم خود را وثیقه گذاری کرده و دای دریافت می‌کنید، سپس دای بدست آمده را در صرافی فروخته و سود اختلاف قیمت موجود را دریافت می‌کنید. در واقع شما از موقعیت آربیتراژ حاصل استفاده نموده‌اید. با توجه به اینکه میزان عرضه و تقاضای یک توکن قیمت آن را تعیین میکند. بنابراین افرادی که از این اختلاف قیمت استفاده می‌کنند در واقع توکن‌های دای خود را برای فروش به بازار عرضه می‌کنند بنابراین با بالا رفتن عرضه توکن، قیمت آن پایین می‌آید. حال زمانی که قیمت دای به زیر یک دلار کاهش پیدا میکند در ساز و کاری مشابه اما معکوس قیمت دای این بار افزایش خواهد یافت که به این ترتیب قیمت دای همواره ثابت خواهد ماند.
پشتوانه رمز ارز DAI
همانطور که پیشتر اشاره شد استیبل کوین‌ها را میتوان به دودسته متمرکز و غیر متمرکز تقسیم نمود. استیبل‌کوین‌های متمرکز معمولا با پشتوانه ارز فیات کار می‌کنند و تحت نظارت و کنترل نهادی متمرکز اداره می‌شوند.
اما در مورد رمز ارز DAI که یک استیبل کوین غیرمتمرکز است میتوان با پشتوانه اتریوم به عنوان وثیقه، مقدار دای متناسب با میزان وثیقه را دریافت نمود که همه این کارها توسط قرار دادهای هوشمند و بصورت غیر متمرکز انجام می شود. در ورژن آپدیت شده اخیر برای ساخت توکن دای پلتفرم مربوطه دارایی‌های رمز ارزی دیگری نیز به عنوان وثیقه قبول کرده و به عنوان پشتوانه از آنها استفاده میکند. توکن بت (BAT) به عنوان توکن دیگری که در کنار اتریوم می‌تواند به عنوان وثیقه در پلتفرم مربوطه استفاده شود مورد توجه برخی از کاربران قرار گرفته است.
با توجه به اینکه تمامی وثیقه‌گذاری‌ها تماماً توسط قراردادهای هوشمند و در بستر بلاکچین انجام می‌شود بنابراین کاربران می‌توانند از میزان کل این وثیقه گذاری‌ها مطلع شوند.
مزایای DAI نسبت به دیگر استیبل کوین‌ها
مهمترین مزیتی که دای (DAI) نسبت به دیگر استیبل‌کوین‌ها دارد شفافیت آن است. یکی از مزایایی که سیستم‌های غیرمتمرکز بلاکچینی برای کاربران خود دارند شفاف بودن تراکنش‌ها است، یعنی شما می‌توانید تمامی تراکنش‌ها را در بلاکچین رصد کنید. استیبل کوین دای (DAI) نیز با توجه به اینکه بصورت کاملا غیر متمرکز و توسط قراردادهای هوشمند اداره می‌شود از این مزیت برخوردار است که شما بصورت ۱۰۰ درصد می‌توانید میزان دارایی‌هایی که به عنوان وثیقه در قرار دادهای هوشمند قرار داده می‌شود را در MakerScan رصد نمایید.
حال شما می‌توانید این شفافیت را با استیبل کوین متمرکزی مانند تتر مقایسه نمایید که توسط نهادی متمرکز اداره می‌شود. با وجود اینکه تتر مدعی است به میزان هر توکن تتر معادل یک دلار در بانک ذخیره نموده است اما کسی نمیتواند از واقعی بودن این ادعا به طور کامل اطمینان حاصل کند.
جمع‌بندی
در دنیای پر نوسان رمز ارزها استیبل کوین‌ها با توجه به اینکه همواره ارزش ثابت یک دلار را دارند می‌توانند به عنوان پناهگاهی برای تریدرها باشند و در نوسانات قیمتی بازار از دارایی سرمایه گذاران و تریدرها محافظت نمایند. استیبل کوین‌ها را میتوان به دو گروه متمرکز و غیر متمرکز تقسیم بندی نمود. در استیبل کوین‌های متمرکز که معمولا پشتوانه فیات دارند به دلیل اینکه توسط شرکت‌های متمرکز اداره و کنترل می‌شوند قسمتی از کاستی‌های نهادهای متمرکز را با خود به همراه دارند. اما در استیبل کوین‌های غیر متمرکز به دلیل اینکه توسط قرار دادهای هوشمند در بستر بلاکچین اداره می‌شوند بنابراین از شفافیت بالایی برخوردارند.
یکی از محبوب‌ترین این استیبل کوین‌های غیر متمرکز دای (DAI) است که با توجه به ساز و کاری که اعمال میکند توانسته قیمت توکن دای را به ارزش یک دلار نگه دارد. از مهمترین مزایای استیبل کوین دای، شفافیت موجود در سیستم غیرمتمرکز آن است به گونه‌ای که کاربران به راحتی می‌توانند از میزان موجودی پشتوانه‌های آن و میزان وثیقه گذاری‌های موجود به طور کامل مطلع شوند.
