اگر متوجه شوید که بیشتر اعمال و رفتاری که در طی روز از شما سر می‌زند الهام گرفته از احساسات شما و از ضمیر نیمه هوشیار شما است چه حسی پیدا می‌کنید؟ با یک جستجوی ساده در اینترنت متوجه می‌شوید که ذهن نیمه هوشیار و احساسات درونی ما نقش مهم و تاثیر گذاری در انتخاب‌های ما و تصمیم گیری‌های ما در زندگی روزمره دارند. تصمیم گیری در ارتباط با خرید و فروش در رمزارزها نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بر خلاف آنچه منطق و حتی تجربه شما توصیه می‌کند عمل کرده و رمز ارزی را در حباب قیمتی بالا خریده باشید و پس از مدتی که آن حباب قیمتی از بین رفت و قیمت به شدت پایین آمد از خود پرسیده باشید که «واقعا چه اتفاقی افتاد که دوباره این اشتباه را کردم؟!» این اتفاق ممکن است برای هر فردی که در بازار پر نوسان رمز ارزها به معامله و خرید و فروش مشغول است بیافتد. این حالت زمانی رخ می‌دهد که احساسات بر بازار غلبه می‌کند و معامله گران سوار بر موج احساسات خود یا دچار طمع شده و در حباب قیمتی بالا خرید می‌کنند و یا از طرف دیگر دچار ترس شده و در کف قیمتی رمز ارز خود را می‌فروشند. در این مقاله در پاسخ به سوال شاخص ترس و طمع چیست قصد داریم با این شاخص آشنا شویم که احساسات بازار را به ما نشان می‌دهد.
[ARTICLE-BANNER]
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) چیست؟
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) در واقع احساسات موجود در بازار را به ما نشان می‌دهند. این شاخص می‌تواند مقداری بین ۰ تا ۱۰۰ داشته باشد. عدد صفر بیانگر ترس شدید حاکم بر بازار است و عدد ۱۰۰ نیز نشانگر طمع شدید موجود در بازار است. این شاخص با توجه به مقدار ترس یا طمع موجود در بازار بین ۰ و ۱۰۰ (ترس شدید و طمع شدید) در نوسان است. همانطور که می‌دانیم در بازار رمز ارزها یکی از فاکتورهایی که بر روی قیمت تاثیر دارد مقدار عرضه و تقاضا می‌باشد. با توجه به اینکه عرضه و تقاضا را معامله گران تعیین می‌کنند و احساسات در تصمیم گیری معامله گران بسیار موثر است، بنابراین این احساسات بازار را به حرکت در می‌آورد. در نتیجه شناخت این شاخص و یادگیری چگونگی استفاده از آن می‌تواند ضمن جلوگیری از ضرر کردن سود بیشتری نیز برای ما داشته باشد.
شاخص ترس و طمع و پیوند آن با قیمت رمز ارز
با نگاهی به نمودار قیمت بیت کوین به عنوان رمز ارزی تاثیر گذار بر کل بازار و مقایسه آن با شاخص ترس و طمع می‌توان به طور واضحی تاثیر گذاری این دو بر یکدیگر را متوجه شد. با بررسی نمودار زیر که مقدار شاخص ترس و طمع را در قیمت‌های مختلف بیت کوین نشان می‌دهد متوجه می‌شویم که معمولاً در زمان صعود قیمت مقدار طمع و در زمان ریزش آن مقدار ترس افزایش می‌یابد. رنگ قرمز و رنگ‌های مایل به قرمز در این نمودار بیانگر ترس و رنگ سبز و رنگ‌های مایل به سبز در این نمودار بیانگر طمع در بازار هستند. در نمودار زیر نقاط رنگی بر روی نمودار قیمت بیت کوین قرار داده شده‌اند و ترکیب های رنگی مختلف هر کدام بیانگر مقدار شاخص ترس و طمع در آن نقطه هستند.
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) چگونه محاسبه می‌شود؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که با توجه به اینکه ترس و طمع هر دو از احساسات انسان ناشی شده‌اند و میزان احساسات موجود در بازار را نشان می‌دهند، چگونه می‌توان این احساسات را اندازه گیری کرد و در قالب یک عدد نمایش داد. در ادامه عواملی که شاخص ترس و طمع را تشکیل می‌دهند توضیح خواهیم داد:
میزان حجم تبادل شده:
حجم خرید بالای روزانه نسبت به میانگین ۳۰ یا ۹۰ روزه معمولاً نشانگر بازاری با احساسات مثبت است که معامله گران در آن تمایل به خرید بیشتر داشته و دچار طمع می‌شوند. افزایش حجم خرید معمولاً در بازاری صعودی این حالت را تشدید کرده و باعث ایجاد ترس از جا ماندن از رشد بازار یا فومو (FOMO) می‌شود. افزایش حجم فروش نیز از سویی دیگر موجب افزایش احساس ترس در بازار می‌شود. بنابراین یکی از عواملی که برای تعیین میزان شاخص ترس و طمع به کار گرفته می‌شود میزان حجم معاملاتی است.
نوسانات قیمت:
از مواردی که درصد وزنی بالایی در تعیین میزان شاخص ترس و طمع بازار دارد نوسانات قیمتی غیر عادی است. برای شناسایی این نوسانات قیمتی غیر طبیعی معمولاً آن را با میانگین قیمتی رمز ارز مربوطه در ۳۰ و ۹۰ روز گذشته مقایسه می‌کنند. افزایش نوسانات قیمتی در بازار یکی از مواردی است که نشان دهنده ترس در بازار است.
بررسی شبکه‌های اجتماعی
امروزه با بکار گیری هوش مصنوعی بطور نسبتاً مطلوبی می‌توان به محتوای منتشر شده در صفحات شبکه‌های اجتماعی مختلف پی برد. میزان صفحات شبکه‌های اجتماعی که از لحاظ محتوایی بیانگر احساسات مثبت و یا منفی باشند می‌توانند تاثیر بالایی در هدایت جو روانی و احساسی بازار داشته باشند. بنابراین بررسی محتوایی صفحات شبکه‌های اجتماعی از دیگر مواردی است که در تعیین شاخص ترس و طمع در بازار از آن استفاده می‌شود.
میزان جستجو در اینترنت:
سایت‌های فراوانی وجود دارند که میزان و حجم عبارات مختلفی که سرچ شده‌اند را نشان می‌دهند. با توجه به محتوای معنایی مختلفی که عبارات مختلف جستجو شده در گوگل یا موتور‌های جستجوگر دیگر در اینترنت دارند، می‌توان میزان احساسات غالب در بازار را متوجه شد. برای مثال اگر میزان سرچ «سقف قیمتی بعدی بیت کوین کجاست» بالا باشد می‌تواند نشان دهنده وجود طمع در بازار باشد.
نحوه کار با شاخص ترس و طمع
یکی از مواردی که شاخص ترس و طمع به ما نشان می‌دهد این است که احساسات ایجاد شده در بازار چه جهتی دارند. معمولاً کندل‌های سبز در روندی صعودی و اخبار‌های فاندامنتال مثبت موجب احساسات مثبت بیشتری شده و این احساسات مثبت ممکن است قیمت بازار را از قیمت واقعی خود منحرف کرده و باعث ایجاد حباب قیمتی شود. برعکس در زمانی که قیمت روندی نزولی دارد و اخبار فاندامنتال منفی بر بازار حاکم است این شاخص نشانگر ترس موجود در بازار است. این ترس ممکن است تا حدی افزایش یابد که ارزش رمز ارز مورد نظر را از ارزش واقعی آن نیز پایین تر آورد که در این حالت با زیر نظر گرفتن ابزار‌های تحلیلی دیگر می‌توان موقعیت خرید مناسب را پیدا کرد. نکته‌ای که در این جا وجود دارد استفاده از شاخص ترس و طمع به عنوان مکمل و در کنار دیگر ابزار‌های تحلیلی است که بازده بیشتری را به ما می‌دهد.
شاخص ترس و طمع و موارد احتیاط
با وجود اینکه بررسی شاخص ترس و طمع در کنار دیگر تحلیل‌ها می‌تواند به تصمیم گیری ما کمک کند اما با توجه به اینکه شاخص ترس و طمع خود تحت تاثیر عوامل دیگری از جمله اقتصاد کلان است، بنابراین اصلاح‌های اساسی و بازار خرسی حاصله و یا رشد‌های سریع و ورود به بازار گاوی بیشتر تحت تاثیر عوامل اقتصادی گوناگون و عوامل بنیادی صورت می‌گیرد و شاخص ترس و طمع تنها باید به عنوان مکمل استفاده شود. از سویی دیگر ممکن است ترس شدید در بازار ادامه دار بوده و نه تنها فرصتی برای خرید در کف نباشد بلکه خبر از شروع بازاری خرسی و ادامه دار دهد. در حالت طمع شدید نیز برعکس این سناریو قابل تصور است. بنابراین تنها توجه به احساسات موجود در بازار بدون در نظر گرفتن دیگر ابزار‌های تحلیلی نمی‌تواند برای خرید و فروش در بازار استراتژی مناسبی باشد.
مشاهده شاخص ترس و طمع
یکی از معروف‌ترین وب سایت‌هایی که این شاخص را اندازه‌گیری می‌کند، وب سایت alternative.me می‌باشد که از طریق این وب سایت می‌توانید شاخص ترس و طمع امروز را ببینید. همچنین امکان مشاهده این شاخص در بسیاری از وب سایت‌های دیگر نیز توسط Alternative فراهم شده است.
جمع بندی
یکی از مواردی که باعث حرکت بازار در جهتی خاص شده و در شکل گیری حباب‌های قیمتی موثر است تاثیر جو روانی و احساسات موجود در بازار است. با توجه به اینکه بیشتر تصمیم گیری‌های انسان به طور نیمه آگاه صورت می‌گیرد بنابراین تاثیرگذاری عمیق احساسات موجود در بازار در نحوه معاملاتی که کاربران در بازار‌های مالی انجام می‌دهند بسیار قابل توجه است. با توجه به اهمیت این موضوع شاخص ترس و طمع با بکارگیری و اعمال موارد مختلفی از قبیل نوسانات قیمتی، حجم معاملات و دیگر عوامل تاثیر گذار می‌تواند راهنمای مناسبی در کنار دیگر ابزار‌های تحلیلی بازار برای معامله گران باشد. شاخص ترس و طمع با ارائه عددی بین ۰ تا ۱۰۰ که بیانگر احساسات موجود در بازار است به ما در تصمیم گیری‌های خود برای خرید و فروش در بازار کمک می‌کند.
