در دنیای همیشه در حال تغییر ارزهای دیجیتال و بازارهای مالی، ابزارهای تحلیل تکنیکال برای درک رفتار بازار و اتخاذ تصمیمات آگاهانه ضروری هستند. در میان این ابزارها، اندیکاتور فیبوناچی به عنوان یک روش محبوب و قوی برای شناسایی سطوح بالقوه حمایت و مقاومت شناخته می‌شود.
معامله‌گران معمولاً از سطوح بازگشتی و امتدادی فیبوناچی که در ادامه به آن پرداختیم، برای پیش‌بینی تغییرات قیمتی و تعیین نقاط ورود و خروج در استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده می‌کنند. با درک چگونگی استفاده مؤثر از نسبت‌های فیبو، معامله‌گران می‌توانند توانایی خود را در کسب سود از نوسانات بازار بهبود بخشند و شانس موفقیت خود را افزایش دهند. در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر اندیکاتور فیبوناچی، آموزش کار با این اندیکاتور و روش‌های عملی برای ادغام این ابزار در استراتژی معاملاتی خواهیم پرداخت.
اندیکاتور فیبوناچی چیست؟
اندیکاتور فیبوناچی بر اساس یک دنباله کلیدی از اعداد است که در قرن سیزدهم توسط ریاضیدان ایتالیایی لئوناردو فیبوناچی کشف شد. سطوح فیبوناچی برای پیش‌بینی حرکت‌های بعدی قیمت دارایی‌ها به کار می‌روند. به طور معمول، این اندیکاتورها به یک روند موجود مرتبط هستند تا پیش‌بینی کنند که آیا روند ادامه یا اصلاح خواهد شد.
در قلب هر اندیکاتور فیبوناچی، دنباله زیر نهفته است:
۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹ و غیره.
هر عدد در این دنباله برابر با مجموع دو عدد قبلی است. تقسیم هر عدد از این دنباله بر عدد قبلی‌اش، تقریباً به ۱.۶۱ منتهی می‌شود. این مقدار به عنوان نسبت اصلی برای همه اندیکاتورهای فیبوناچی استفاده می‌شود.
این دنباله اعداد با جمع کردن هر دو عدد بعدی در دنباله، برای ایجاد عدد بعدی ساخته می‌شود. در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، خود اعداد به اندازه نسبت‌های بین آنها اهمیت ندارند. معامله‌گران ازنسبت‌های ۲۳.۶٪، ۳۸.۲٪، ۵۰٪، ۶۱.۸٪ و ۱۰۰٪ برای شناسایی نواحی حمایت و مقاومت در بازارها استفاده می‌کنند.
نسبت طلایی اعداد فیبوناچی چیست؟
نسبت‌های اصلی مورد استفاده در بسط فیبوناچی شامل ۲۳.۶%، ۳۸.۲%، ۵۰%، ۶۱.۸% و ۱۰۰% هستند. نسبت ۶۱.۸% معمولاً به‌عنوان مهم‌ترین سطح اصلاحی در نظر گرفته می‌شود، این نسبت با نام “نسبت طلایی” شناخته می‌شود که در ریاضیات، طبیعت و تجارت مالی کاربردهای متعددی دارد.
انواع اندیکاتور فیبوناچی
اندیکاتور فیبوناچی در تحلیل تکنیکال کاربرد بسیار زیادی دارد. این اندیکاتور در قالب چندین ابزار اعمال می‌شود که هر یک از آنها اطلاعات مجزایی را به معامله‌گر می‌دهد و هر یک هدف خاصی در فرآیند معاملاتی دارند. در ادامه به بررسی انواع اندیکاتور فیبوناچی در تحلیل تکنیکال خواهیم پرداخت.
فیبوناچی ریتریسمنت، ابزار اصلاحی
علاوه بر الگوهای کندل استیک، ابزار اندیکاتور فیبوناچی در تحلیل تکنیکال یکی از ساده‌ترین و محبوب‌ترین ابزارهاست. در نمودار، به صورت یک شبکه متشکل از چندین خط به نظر می‌رسد. فاصله بین این خطوط با کمک نسبت‌های فیبوناچی محاسبه می‌شود. به طور معمول، این خطوط سطوح کلیدی به عنوان محرک قیمت محسوب می‌شوند. قیمت تمایل دارد به سمت خطوط مذکور کشیده شود و اغلب در نزدیک شدن به این سطوح واکنش می‌دهد. از سوی دیگر، اگر قیمت این سطح را بشکند، به عنوان نشانه‌ای از یک روند قوی عمل خواهد کرد.
کاربرد و عملکرد فیبوناچی ریتریسمنت
معامله‌گران یک روند یا لگ قیمتی مهم (سوئینگ های و سوئینگ لو) را شناسایی کرده و سطوح فیبوناچی ریتریسمنت را بین نقاط بالا و پایین رسم می‌کنند. خطوط افقی که در این سطوح رسم می‌شوند، نقاط بالقوه‌ای را نشان می‌دهند که قیمت ممکن است قبل از ادامه در جهت اصلی، اصلاح کند.
سطوح اصلاحی می‌توانند به‌عنوان سطوح حمایت (در روند صعودی) یا مقاومت (در روند نزولی) عمل کنند و به معامله‌گران کمک کنند تا تصمیمات بهتری درباره نقاط ورود و خروج بگیرند. معامله‌گران اغلب از این سطوح برای تنظیم دستورات حد ضرر یا شناسایی اهداف قیمتی بالقوه خود نیز استفاده می‌کنند.
لازم است بدانید که سوئینگ‌ها همان پیووت‌ها هستند. بنابراین بهتر است در ابتدا بدانید که پیووت چیست و سپس به شناسایی سوئینگ‌ها بپردازید.
اندیکاتور فیبوناچی اکستنشن
اکستنشن‌های فیبوناچی ابزار کمکی در تحلیل موج هستند که با استفاده از سه نقطه (دو موج روند و بازگشتی) ساخته می‌شوند و نقاط مرجع بعدی در جهت روند را نشان می‌دهند. این ابزار به ویژه برای تعیین اهداف سودگیری (Take Profit) پس از یک شکست یا ادامه روند مفید است. نسبت‌های کلیدی در اکستنشن‌ها شامل ۶۱.۸٪، ۱۰۰٪، ۱۶۱.۸٪، ۲۶۱.۸٪ و ۴۲۳.۶٪ می‌باشند که معامله‌گران برای پیش‌بینی قیمت‌های احتمالی آینده، آنها را بر اساس اوج و کف‌های قبلی رسم می‌کنند.
این سطوح برای نشان دادن نواحی احتمالی که قیمت ممکن است پس از یک اصلاح یا شکست به آنها برسد، ترسیم می‌شوند.
معامله‌گران معمولاً از سطوح فیبوناچی اکستنشن برای تعیین اهداف قیمتی پس از یک شکست استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، اگر یک سهم از ۵۰ دلار به ۱۰۰ دلار حرکت کند و سپس اصلاح کند، سطوح اکستنشن می‌توانند کمک کنند تا پیش‌بینی شود که بعد از این اصلاح به کجا ممکن است برسد.
سطوح اکستنشن می‌توانند به عنوان سطوح حمایت یا مقاومت بالقوه عمل کنند، مشابه سطوح ریتریسمنت، اما بر تمرکز بر حرکت قیمتی فراتر از اوج یا کف اخیر تأکید دارند.
اندیکاتور فیبوناچی کانال
کانال فیبوناچی، نسخه‌ای پیشرفته از خطوط فیبوناچی است که به صورت شیب‌دار تنظیم می‌شود و به تحلیل‌گران امکان می‌دهد تا شبکه‌ای از خطوط روند را مطابق با جهت روند رسم کرده و اهداف قیمتی را دقیق‌تر شناسایی کنند. برای رسم کانال فیبوناچی، از دو نقطه‌ی حداقل و حداکثر قیمت (در جهت روند) استفاده می‌شود. در روند صعودی، این نقاط در سطوح حداقل و در روند نزولی در سطوح حداکثر قرار دارند، و اولین خط روند به عنوان سطح اصلی حمایت یا مقاومت عمل می‌کند، که کل شبکه‌ی کانال بر اساس آن رسم می‌شود.
برای شناسایی نقاط اصلاحی با استفاده از کانال فیبوناچی، باید کانال را در جهت مخالف روند اصلی رسم کنیم تا سطوحی را که احتمال بازگشت قیمت دارند، مشخص کنیم. این کانال بسیار منعطف است و با تنظیم موقعیت خطوط می‌توان سطوح قیمتی را با دقت بیشتری بررسی کرد. این ویژگی کانال فیبوناچی را به ابزاری کارآمد برای تحلیل روندها و پیدا کردن سطوح حمایت و مقاومت تبدیل می‌کند و به تحلیل‌گران کمک می‌کند استراتژی‌های دقیق‌تری در جهت روند تدوین کنند.
اندیکاتور فیبوناچی کمان(Arc)
کمان‌ها ابزاری هستند که در زمان حرکت قیمت به صورت افقی، بیشترین کارایی را دارند. این ابزار برای شناسایی اصلاحات روند استفاده می‌شود. مشابه سایر اندیکاتورهای فیبوناچی، کمان‌ها بین مرزهای یک روند یا موج کشیده می‌شوند. در عین حال، کمان‌ها می‌توانند از شروع روند تا انتهای آن یا برعکس ساخته شوند.
نسخه کلاسیک فقط شامل سه کمان است که در محدوده اولیه روند قرار دارند. با این حال، زمانی که قیمت از نقاط کلیدی دور می‌شود، این خطوط از هم فاصله می‌گیرند و به نوعی محدوده اهداف قیمتی را گسترش می‌دهند.
فیبوناچی فن(Fan)
فیبوناچی فن، ابزاری در تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا سطوح حمایت و مقاومت را از طریق خطوط شیب‌دار شناسایی کنند. برای رسم این ابزار، معامله‌گران ابتدا یک اوج و کف مهم را در نمودار قیمتی پیدا کرده و یک خط روند بین این دو نقطه می‌کشند. سپس، خطوط شیب‌دار فیبوناچی فن در زوایای مشخصی از این خط رسم می‌شوند که معمولاً به نسبت‌های ۲۳.۶٪، ۳۸.۲٪، ۵۰٪، ۶۱.۸٪ و ۷۶.۴٪ محدود می‌شود. این خطوط ظاهری شبیه یک فن به وجود می‌آورند و نشان‌دهنده نواحی‌ای هستند که قیمت ممکن است در آنها معکوس شود یا تثبیت یابد.
فیبوناچی فن به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که نقاط بالقوه ورود و خروج را بر اساس روند شناسایی کنند. به عنوان مثال، در صورت افزایش قیمت یک سهم از ۵۰ به ۱۰۰ دلار، خطوط فن می‌توانند نقاطی را نشان دهند که احتمالاً قیمت در زمان اصلاح با حمایت مواجه شود. البته، انتخاب نقاط اوج و کف در رسم فیبوناچی فن می‌تواند بین معامله‌گران متفاوت باشد و در بازارهای پرنوسان همیشه پیش‌بینی دقیقی ارائه نمی‌دهد؛ بنابراین بهتر است این ابزار را همراه با دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال و با در نظر گرفتن شرایط کلی بازار استفاده کنید.
مزایا و معایب استفاده از اندیکاتور فیبوناچی
اندیکاتورهای زیادی در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما ابزار فیبوناچی کاربرد بیشتری برای تعیین حد سود و حتی حد ضرر به کار می‌رود. اما این اندیکاتور نیز دارای مزایا و معایب خاص خود است که در ادامه به آنها میپردازیم.
مزایا
- دقت در تعیین نقاط پیوت: با تنظیمات صحیح، سطوح فیبوناچی می‌توانند زمان تغییرات قیمت را در سطوح ابتدایی یا جهت تغییر روند را در سطوح بعدی با دقت مشخص کنند.
- قابلیت استفاده در تمامی بازارها و تایم‌فریم‌ها: این ابزار در بازارهای مختلف و تایم‌فریم‌های گوناگون کاربرد دارد. هرچند در تایم‌فریم‌های بالاتر سیگنال‌ها دقیق‌تر هستند؛ در تایم‌فریم‌های کوتاه مثل M۱ و M۵، به دلیل نویزهای قیمتی، احتمال خطا بیشتر است.
- نمایش دقیق روان‌شناسی بازار: برخلاف سایر اندیکاتورها که تنها به الگوهای گذشته تکیه می‌کنند، سطوح فیبوناچی بر اساس فرمول‌های ریاضی و روان‌شناسی بازار طراحی شده‌اند و همین امر می‌تواند به دقت تحلیل‌ها کمک کند.
معایب
- چالش در تعیین نقطه شروع: یک روند همیشه کاملاً صاف نیست و حتی در هنگام خروج از فاز فلت، گاهی دشوار است که نقطه شروع را به‌طور دقیق مشخص کنیم.
- سیگنال‌های نادرست یا نادقیق: این ابزار به دلیل تغییرات قیمتی گاه‌به‌گاه سیگنال‌های نادرست ارائه می‌دهد؛ ممکن است قیمت قبل از رسیدن به سطح فیبوناچی یا بعد از عبور از آن تغییر کند.
- عدم امکان استفاده در استراتژی‌های خودکار: به دلیل عدم قابلیت کدنویسی خودکار برای تعیین این سطوح، استفاده از این ابزار در استراتژی‌های الگوریتمی ممکن نیست.
آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی
ابزار فیبوناچی یکی از محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که به شناسایی نقاط احتمالی بازگشت یا ادامه روند کمک می‌کند. در این راهنما نحوه یافتن ابزار فیبوناچی در تریدینگ ویو و استفاده از آن را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.
پیدا کردن ابزار فیبوناچی در تریدینگ ویو
برای استفاده از فیبوناچی در تریدینگ ویو، ابتدا وارد پلتفرم tradingview شوید. در نوار ابزار سمت چپ صفحه، به دنبال نماد خط مایل با یک خط‌کش باشید که در واقع سومین آیکون از بالا است. روی آن کلیک کنید تا لیست ابزارهای ترسیمی نمایش داده شود. سپس، گزینه‌ی Fibonacci Retracement یا همان “ابزار فیبوناچی اصلاحی” را انتخاب کنید.
نحوه رسم فیبوناچی روی نمودار
بعد از انتخاب ابزار فیبو، ابتدا باید یک نقطه اوج (سقف) و یک نقطه کف (کف) را روی نمودار پیدا کنید که به آنها swing high و swing low می‌گویند. در روندهای صعودی، فیبوناچی را از نقطه کف به نقطه اوج بکشید. در روندهای نزولی نیز، برعکس این کار را انجام دهید؛ یعنی از نقطه اوج به کف حرکت کنید. با این عمل سطوح مختلف فیبوناچی روی نمودار نمایش داده خواهد شد.
تفسیر سطوح فیبوناچی
بعد از رسم ابزار، سطوح مهمی مانند ۲۳.۶٪، ۳۸.۲٪، ۵۰٪ و ۶۱.۸٪ روی نمودار ظاهر می‌شوند. این سطوح به شما نشان می‌دهند که قیمت ممکن است در این نقاط حمایت یا مقاومت پیدا کند. در حقیقت، این سطوح را می‌توانید به عنوان نقاط احتمالی بازگشت یا نقاط ورود و خروج در تریدهای خود استفاده کنید.
البته اگر این اندیکاتور RSI و اندیکاتور مکدی را نیز بر تحلیل خود اضافه کنید، صحت و درستی پیش‌بینی شما بیشتر خواهد شد.
شخصی‌سازی سطوح فیبوناچی
اگر نیاز به تنظیم بیشتر دارید، کافی است روی خطوط فیبوناچی راست‌کلیک کنید و وارد تنظیمات آن شوید. در این بخش می‌توانید سطوح بیشتری اضافه کنید، رنگ‌ها را تغییر دهید و تنظیمات دلخواه خود را اعمال کنید.
جمع‌بندی
با استفاده از ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال و رعایت اصول مدیریت ریسک، می‌توانید استراتژی‌های معاملاتی موثری برای خود طراحی کنید. امیدوارم این راهنما به شما کمک کند تا به راحتی از ابزار فیبوناچی در تریدینگ ویو استفاده کنید و در معاملات خود موفق‌تر شوید.
