اگر تا امروز فقط نام «صرافی ریدیوم» یا Raydium را شنیده‌اید، وقت آن رسیده که این پلتفرم جذاب دنیای دیفای را بهتر بشناسید. ریدیوم، صرافی غیرمتمرکز (DEX) مبتنی بر بلاکچین سولانا است که با سرعت بالا، کارمزد پایین و امکانات متنوع، توجه بسیاری از کاربران و تریدرها را به خود جلب کرد. شاید برایتان جالب باشد که ریدیوم فقط یک صرافی نیست؛ بلکه ترکیبی از صرافی، بازارساز خودکار (AMM) و پلتفرم عرضه اولیه توکن (ICO) است. همه این‌ها در بستری سریع و قدرتمند به نام سولانا اجرا می‌شوند. ریدیوم به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون واسطه، دارایی‌های دیجیتال را مبادله کنند، در استخرهای نقدینگی مشارکت داشته باشند و حتی پروژه‌های جدید را کشف و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در این مقاله می‌خواهیم صرافی ریدیوم را بررسی کنیم و ببینیم چه ویژگی‌هایی دارد. با ما همراه باشید تا یکی از آینده‌دارترین صرافی‌های دنیای کریپتو را بهتر بشناسید.
معرفی صرافی ریدیوم
صرافی ریدیوم (Raydium) یکی از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) معروف در دنیای ارزهای دیجیتال است که روی بلاکچین سولانا راه‌اندازی شد. این صرافی در اوایل سال ۲۰۲۱ معرفی و خیلی زود به یکی از پروژه‌های محبوب اکوسیستم سولانا تبدیل شد. ریدیوم با استفاده از مدل بازارساز خودکار (AMM) به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های خود را بدون نیاز به واسطه، به‌صورت همتا به همتا معامله کنند.
برخلاف بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز دیگر، ریدیوم به صورت مستقیم با دفتر سفارشات صرافی سروم (Serum) یکپارچه شده است. این موضوع باعث می‌شود معاملات در ریدیوم با سرعت بالا، نقدینگی بیشتر و قیمت‌های منصفانه‌تری انجام شود. همین ویژگی باعث شده ریدیوم ترکیبی از امکانات AMM و دفتر سفارش‌گذاری سنتی را در اختیار کاربران بگذارد، چیزی که در نوع خودش منحصربه‌فرد است.
از دیگر امکانات ریدیوم می‌توان به تأمین نقدینگی، فارمینگ (کسب سود از طریق استخرهای نقدینگی)، شرکت در عرضه اولیه توکن‌ها و استفاده از رابط کاربری ساده و سریع اشاره کنیم. همه این خدمات با کارمزد پایین و سرعت بالا انجام می‌شود؛ چون روی بلاکچین سولانا هستند.
از طرفی ریدیوم توکن اختصاصی خودش به نام RAY را دارد. این نوکن کاربردهای مختلفی مثل پرداخت کارمزد کمتر، مشارکت در رأی‌گیری‌های حاکمیتی و دریافت پاداش‌ها دارد. اگر می‌خواهید در یک صرافی غیرمتمرکز سریع، مقرون‌به‌صرفه و با امکانات کامل دکس تریدینگ انجام دهید، ریدیوم یکی از بهترین انتخاب‌ها است.
تیم توسعه دهنده ریدیوم چه کسانی هستند؟
تیم توسعه دهنده صرافی ریدیوم به‌صورت رسمی با نام مستعار فعالیت می‌کند و اطلاعات دقیقی از هویت واقعی اعضا منتشر نشده است، اما آن‌ها سابقه قابل توجهی در زمینه ترید، امور مالی سنتی و توسعه بلاکچین دارند. بنیان‌گذار اصلی این پروژه با نام مستعار AlphaRay شناخته می‌شود. او مسئول طراحی ساختار کلی پلتفرم، مدیریت عملیات و روابط استراتژیک پروژه است.
در کنار AlphaRay، یکی دیگر از چهره‌های اصلی تیم توسعه XRay است که وظیفه نظارت بر امور فنی و ساختار فنی بلاکچین را بر عهده دارد. XRay یک توسعه‌دهنده باتجربه در حوزه بلاکچین و نرم‌افزار است که نقش مهمی در راه‌اندازی زیرساخت ریدیوم دارد.
تیم ریدیوم تأکید دارد که یکی از نقاط قوت پروژه، داشتن تیمی با سابقه در ترید حرفه‌ای بازارهای سنتی و کریپتو است. آن‌ها با آشنایی کامل از نیازهای تریدرها و ساختار بازار، ریدیوم را طوری طراحی کرده‌اند که سرعت بالا، کارمزد پایین و تجربه کاربری مناسبی را در اختیار کاربران قرار دهد.
با اینکه اطلاعات هویتی اعضای تیم منتشر نشده، جامعه کریپتو اعتماد نسبی خوبی به ریدیوم دارد، چرا که این پروژه از ابتدای کار با شفافیت در عملکرد و توسعه مداوم جلو رفته است. همچنین پشتیبانی ریدیوم از پروژه‌های بزرگ اکوسیستم سولانا و مشارکت در تأمین نقدینگی برای پلتفرم سروم، جایگاه این صرافی را در بین کاربران مستحکم‌تر کرده است.
امکانات صرافی ریدیوم
صرافی ریدیوم فقط یک پلتفرم ساده برای مبادله ارزهای دیجیتال نیست؛ بلکه مجموعه‌ای کامل از ابزارهای دیفای (DeFi) را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در ادامه امکانات ریدیوم را کامل توضیح می‌دهیم.
سواپ یا مبادله ارزها (Swap)
در ریدیوم می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را به‌راحتی و با سرعت بالا با توکن‌های دیگر تعویض کنید. این مبادله‌ها از طریق استخرهای نقدینگی انجام می‌شوند و نیازی به واسطه یا ثبت‌نام نیست. ریدیوم به‌صورت مستقیم به دفتر سفارشات صرافی Serum متصل است، بنابراین می‌تواند بهترین قیمت ممکن را برای کاربران پیدا کند.
تأمین نقدینگی (Liquidity Providing)
کاربران این صرافی می‌توانند با اضافه کردن جفت‌ارزهای مختلف به استخرهای نقدینگی، پاداش دریافت کنند. وقتی شما نقدینگی تأمین می‌کنید، به ازای هر تراکنشی که از استخر استفاده می‌کند، بخشی از کارمزد تراکنش به‌عنوان سود در اختیار شما قرار می‌گیرد. همچنین در ازای مشارکت خود، توکن‌های LP (Liquidity Provider) دریافت می‌کنید.
ییلد فارمینگ (Yield Farming)
با استفاده از توکن LP که دریافت کرده‌اید، می‌توانید وارد فارم‌های مختلف شوید و سود بیشتر دریافت کنید. این سودها به‌صورت توکن RAY یا دیگر توکن‌های شریک پرداخت می‌شوند. ییلد فارمینگ در ریدیوم یکی از روش‌های خیلی خوب برای کسب درآمد غیرفعال است.
استیکینگ (Staking)
کاربران می‌توانند توکن‌های RAY خود را در بخش استیکینگ قفل کنند و در ازای آن پاداش بگیرند. استیکینگ کمک می‌کند در کنار کسب درآمد، در حاکمیت پلتفرم هم شرکت کنید.
لانچ پد (AcceleRaytor)
این پلتفرم برای عرضه اولیه توکن طراحی شده است. پروژه‌های جدید در دنیای دیفای می‌توانند از طریق AcceleRaytor توکن‌های خود را به کاربران معرفی و عرضه کنند. کاربران نیز با شرکت در این رویدادها، شانس خرید توکن پروژه‌ها با قیمت پایین‌تر را دارند.
معاملات با دفتر سفارشات (Order Book Trading)
برخلاف بسیاری از DEXها، ریدیوم با دفتر سفارشات Serum کار می‌کند. این یعنی علاوه بر سیستم AMM، کاربران می‌توانند سفارش خرید یا فروش با قیمت دلخواه خود ثبت کنند. این ویژگی بیشتر شبیه صرافی‌های متمرکز است و آزادی بیشتری به کاربران می‌دهد.
رابط کاربری حرفه‌ای
رابط ریدیوم ساده، سریع و در عین حال حرفه‌ای است. کاربران می‌توانند به سرعت استخرها، فارم‌ها و پروژه‌های لانچ پد را بررسی کنند و بدون نیاز به مراحل پیچیده، وارد دنیای دیفای شوند.
پشتیبانی از کیف پول‌های سولانا
ریدیوم از کیف پول‌های محبوب مثل کیف پول Phantom ،Sollet و Ledger پشتیبانی می‌کند. اتصال به صرافی فقط با چند کلیک انجام می‌شود و نیاز به ثبت‌نام یا احراز هویت نیست.
کارمزدهای صرافی ریدیوم
در صرافی ریدیوم، ساختار کارمزدها بسیار شفاف و ساده است. بیشتر فعالیت‌ها شامل سواپ، تأمین نقدینگی و ییلد فارمینگ هستند. در جدول زیر انواع کارمزدهای اصلی را مشاهده می‌کنید:
| نوع فعالیت | میزان کارمزد | توضیحات تکمیلی |
| مبادله (Swap) | ۰.۲۵٪ از هر معامله | از این مقدار، ۰.۲۲٪ به تأمین‌کنندگان نقدینگی می‌رسد و ۰.۰۳٪ برای خرید و سوزاندن توکن RAY استفاده می‌شود. |
| تأمین نقدینگی (Add Liquidity) | عدم وجود کارمزد مستقیم | ولی کاربران هنگام برداشت ممکن است با مشکل کاهش ارزش (impermanent loss) روبرو شوند. |
| برداشت نقدینگی (Remove Liquidity) | عدم وجود کارمزد مستقیم | مشابه افزودن نقدینگی، ولی شامل خطرات نوسان قیمت است. |
| ییلد فارمینگ (Yield Farming) | عدم وجود کارمزد جداگانه | ولی کارمزد معاملات داخل استخر همچنان اعمال می‌شود (۰.۲۵٪) |
| استیکینگ (Staking) | بدون کارمزد | پاداش‌ها به‌صورت توکن RAY پرداخت می‌شود. |
| لانچ‌پد (AcceleRaytor) | به پروژه بستگی دارد. | برخی پروژه‌ها کارمزدهای جزیی برای مشارکت تعیین می‌کنند. معمولاً در اسناد هر پروژه اعلام می‌شود. |
| تراکنش‌های بلاکچینی (Gas Fee) | بسیار کم (کمتر از ۰.۰۰۱ دلار) | چون ریدیوم روی شبکه سولانا اجرا می‌شود، کارمزد تراکنش بسیار پایین است. |
نکات مهم
- ریدیوم یکی از کم‌هزینه‌ترین DEXهاست، به‌خصوص به دلیل استفاده از بلاکچین سولانا.
- بیشتر درآمد ریدیوم از کارمزد ۰.۲۵٪ معاملات تأمین می‌شود که بخشی از آن به دارندگان RAY برمی‌گردد.
- هنگام افزودن نقدینگی، کارمزدی دریافت نمی‌شود اما ریسک کاهش ارزش وجود دارد.
پلتفرم ریدیوم چه ویژگی‌هایی دارد؟
پلتفرم ریدیوم ویژگی‌های زیادی دارد که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
- ترکیب AMM و دفتر سفارشات (Order Book Integration): یکی از بزرگ‌ترین مزایای ریدیوم این است که برخلاف بیشتر DEXها، فقط از مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده نمی‌کند. این پلتفرم به‌صورت همزمان به دفتر سفارشات صرافیSerum متصل است. پس معامله‌گران می‌توانند به بهترین قیمت خرید و فروش دسترسی داشته باشند و همچنین این امکان را دارند سفارش محدود (Limit Order) ثبت کنند
- سرعت بالا و کارمزد پایین: ریدیوم روی بلاکچین سولانا اجرا می‌شود؛ یکی از سریع‌ترین بلاکچین‌های دنیا با توان پردازشی بالا (بیش از ۵۰ هزار تراکنش در ثانیه). در این صرافی تأیید تراکنش‌ها تقریباً آنی است و کارمزدها بسیار پایین و اغلب کمتر از ۰.۰۰۱ دلار هستند.
- توکن اختصاصی RAY: توکن RAY نقش کلیدی در اکوسیستم ریدیوم دارد. کاربردهای آن شامل دریافت پاداش از استخرهای فارمینگ و استیکینگ، پرداخت کارمزد کمتر و مشارکت در رأی‌گیری‌های حاکمیتی و تصمیم‌گیری درباره آینده پروژه هستند.
- رابط کاربری حرفه‌ای و ساده: طراحی رابط کاربری ریدیوم هم برای کاربران مبتدی و هم حرفه‌ای مناسب است. این پلتفرم امکان مشاهده لحظه‌ای قیمت‌ها، مدیریت ساده فارم‌ها، استخرها و کیف پول و نمایش دقیق اطلاعات مربوط به سود، درصد بازدهی (APR) و موجودی‌ها را به شما می‌دهد.
معرفی توکن RAY
توکن RAY توکن بومی صرافی غیرمتمرکز ریدیوم است که نقش مهمی در مدیریت، پاداش‌دهی و توسعه اکوسیستم این پلتفرم ایفا می‌کند. این توکن روی شبکه سولانا با استاندارد SPL ایجاد شده است و در قلب تمام فعالیت‌های ریدیوم قرار دارد.
توکن RAY برای اهداف مختلفی طراحی شده است:
- پرداخت پاداش به تأمین‌کنندگان نقدینگی و فارمینگ
- استفاده در بخش استیکینگ برای کسب سود
- مشارکت در رأی‌گیری‌های حاکمیتی برای تصمیم‌گیری درباره مسیر آینده پروژه
- دریافت تخفیف در کارمزدها و استفاده از امکانات ویژه در لانچ‌پد (AcceleRaytor)
میزان عرضه توکن RAY به شرح زیر است:
- عرضه کل(Total Supply): ۵۵۵ میلیون توکن
- توزیع اولیه به این صورت برنامه‌ریزی شده است:
- ۳۴٪ برای پاداش فارمینگ و تأمین نقدینگی
- ۳۰٪ برای تیم توسعه (با زمان‌بندی قفل و آزادسازی)
- ۲۰٪ برای اکوسیستم و شراکت‌های استراتژیک
- ۸٪ برای صندوق رزرو
- ۶٪ برای عرضه اولیه و سرمایه‌گذاران اولیه
- ۲٪ برای مشاوران و پشتیبان‌ها
توکن‌های مربوط به تیم و سرمایه‌گذاران دارای زمان‌بندی آزادسازی (Vesting) هستند تا از فشار فروش ناگهانی در بازار جلوگیری و ثبات پروژه حفظ شود.
RAY فقط یک توکن کاربردی نیست؛ بلکه ابزار اصلی برای اداره و رشد پلتفرم ریدیوم است. اگر در این صرافی فعالیت می‌کنید، خرید RAY به شما امتیازهای بیشتری مثل پاداش، دسترسی به پروژه‌های جدید و رأی‌دادن در تصمیم‌های کلان را می‌دهد.
آیا صرافی ریدیوم به کاربران ایرانی خدمات می‌دهد؟
صرافی ریدیوم یک صرافی غیرمتمرکز است. برخلاف صرافی‌های متمرکز مثل بایننس یا کوکوین، در صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً محدودیت جغرافیایی و ملیتی وجود ندارد، چون کاربران برای استفاده از خدمات نیازی به احراز هویت (KYC) ندارند.
در حال حاضر، کاربران ایرانی می‌توانند بدون محدودیت خاصی از امکانات ریدیوم استفاده کنند. برای این کار فقط کافی است کیف پولی مثل Phantom یا Solflare را به پلتفرم ریدیوم متصل کنید. هیچ اطلاعات شخصی، ایمیل یا شماره تماس از شما درخواست نمی‌شود و همه فعالیت‌ها به‌صورت مستقیم و بر پایه قراردادهای هوشمند انجام می‌گیرد.
البته باید به چند نکته توجه کنید:
- حتماً از VPN یا VPS با آی پی ثابت استفاده کنید تا در صورت تغییر قوانین یا بروز خطا، دسترسی شما محدود نشود.
- دارایی‌های دیجیتال شما روی کیف پول شخصی نگهداری می‌شوند، نه روی خود ریدیوم. پس مسئولیت امنیت کیف پول کاملاً بر عهده خودتان است.
- اگر روزی ریدیوم بخواهد رابط کاربری خود را محدود کند، همچنان می‌توانید از طریق اپلیکیشن‌های غیررسمی یا تعامل مستقیم با قراردادهای هوشمند، به خدمات آن دسترسی داشته باشید.
جمع بندی
صرافی ریدیوم یکی از جذاب‌ترین و جدید‌ترین پلتفرم‌های دیفای روی شبکه سولانا است که با سرعت بالا، کارمزد پایین و امکانات حرفه‌ای، باعث می‌شود معامله گران تجربه متفاوتی از ترید و سرمایه‌گذاری داشته باشند. از امکان این صرافی می‌توان به سواپ سریع و تأمین نقدینگی، فارمینگ، استیکینگ و شرکت در عرضه اولیه توکن‌ها، اشاره کرد. درواقع همه‌چیز در ریدیوم در دسترس شماست؛ آن هم بدون نیاز به ثبت‌نام یا احراز هویت.
اگر یک محیط غیرمتمرکز ولی با کارایی بالا و رابط کاربری حرفه‌ای می‌خواهید، ریدیوم انتخابی عالی برای شروع یا گسترش فعالیت‌های شما در بازار است. مهم‌تر از همه، کاربران ایرانی هم بدون محدودیت خاصی می‌توانند از این صرافی استفاده کنند.
