ارزش کل قفل شده (Total Value Locked) یا TVL به مقدار کل دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که در یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (دیفای) قفل شده‌اند. این شاخص، به عنوان یکی از معیارهای اصلی برای اندازه‌گیری سلامت و رشد یک پروتکل DeFi استفاده می‌شود. TVL نشان‌دهنده اعتماد کاربران به یک پلتفرم و حجم فعالیت‌های مالی در آن است. افزایش TVL، نشان‌دهنده افزایش تعداد کاربران و میزان دارایی‌های وارد شده به سیستم است که به نوبه خود منجر به تقویت اعتماد عمومی و اعتبار پلتفرم می‌شود. این مفهوم به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پروتکل‌های مختلف را بر اساس فعالیت‌های مالی و میزان جذب دارایی‌ها مقایسه و ارزیابی کنند.
ارزش کل قفل شده چیست؟
ارزش کل قفل شده (Total Value Locked – TVL) معیاری است که میزان کل دارایی‌های دیجیتالی قفل شده در یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) را نشان می‌دهد. این دارایی‌ها می‌توانند شامل ارزهای دیجیتال، توکن‌ها و سایر دارایی‌های دیجیتالی باشند که توسط کاربران در پروتکل‌های دیفای مختلف سپرده‌گذاری، وام داده شده، یا به منظور مشارکت در استخرهای نقدینگی قرار داده شده‌اند.
ارزش کل قفل شده به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی برای ارزیابی سلامت و رشد یک پلتفرم دیفای استفاده می‌شود. این معیار نشان‌دهنده میزان اعتماد کاربران به یک پروتکل و میزان فعالیت‌های مالی در آن است. به طور کلی، هر چه ارزش کل قفل شده بالاتر باشد، نشان‌دهنده تعداد بیشتری از کاربران و حجم بالاتری از دارایی‌های وارد شده به سیستم است که به نوبه خود می‌تواند به تقویت اعتماد و اعتبار پلتفرم منجر شود.
کاربرد اصلی ارزش کل قفل شده چیست؟
کاربرد اصلی ارزش کل قفل شده (Total Value Locked – TVL) در پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) به چندین جنبه مختلف برمی‌گردد که شامل موارد زیر است:
معیار سلامت و رشد پروتکل
ارزش کل قفل شده به عنوان یک شاخص کلیدی برای ارزیابی سلامت و رشد یک پروتکل دیفای استفاده می‌شود. افزایش TVL نشان‌دهنده افزایش اعتماد کاربران و حجم فعالیت‌های مالی در پروتکل بوده که به نوبه خود نشان‌دهنده پویایی و جذابیت پروتکل است.
جذب سرمایه و مشارکت
ارزش کل قفل شده به توسعه‌دهندگان و تیم‌های پروژه کمک می‌کند تا میزان جذب سرمایه و مشارکت کاربران را بسنجند. پروتکل‌هایی با ارزش کل قفل شده بالاتر به احتمال بیشتری قادر به جذب سرمایه‌گذاران و کاربران جدید هستند، زیرا این شاخص نشان‌دهنده اعتماد عمومی به پروتکل است.
مقایسه و ارزیابی پروتکل‌ها
TVL به عنوان یک معیار مقایسه‌ای برای ارزیابی پروتکل‌های مختلف دیفای به کار می‌رود. سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران می‌توانند از این معیار برای مقایسه پروتکل‌ها بر اساس میزان دارایی‌های قفل شده استفاده کرده و بهترین گزینه‌ها را برای سرمایه‌گذاری شناسایی کنند.
اندازه‌گیری ریسک و پایداری
ارزش کل قفل شده همچنین می‌تواند به ارزیابی ریسک و پایداری یک پروتکل کمک کند. پروتکل‌هایی با TVL بالاتر معمولاً پایدارتر و کمتر در معرض ریسک‌های مختلف مانند نقدینگی کم یا نوسانات شدید بازار هستند.
بازاریابی و جذب کاربران جدید
TVL به عنوان یک ابزار بازاریابی نیز عمل می‌کند. پروتکل‌هایی با ارزش کل قفل شده بالا می‌توانند این شاخص را به عنوان یک نقطه قوت معرفی کنند تا کاربران جدید را جذب کرده و اعتماد بیشتری به پروتکل خود به دست آورند.
نحوه محاسبه ارزش کل قفل شده
محاسبه ارزش کل قفل شده (Total Value Locked – TVL) در پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز به این صورت است که ارزش بازار کنونی تمامی دارایی‌های دیجیتالی قفل شده در یک پروتکل خاص را محاسبه و جمع‌آوری می‌کند. این دارایی‌ها شامل توکن‌ها و ارزهای دیجیتالی مختلفی هستند که توسط کاربران در پروتکل سپرده‌گذاری، وام داده شده، یا در استخرهای نقدینگی قفل شده‌اند.
معیارهای محاسبه TVL
برای محاسبه ارزش کل قفل شده، باید یک سری معیارها شامل شناسایی دارایی‌های قفل‌شده، تعیین تعداد هر دارایی، محاسبه ارز بازار هر دارایی و جمع‌آوری ارزش آن‌ها را در نظر بگیریم. در ادامه این قسمت، هر کدام از این موارد را بررسی می‌کنیم.
۱. شناسایی دارایی‌های قفل شده
ابتدا باید تمامی دارایی‌هایی که در پروتکل قفل شده‌اند شناسایی شوند. این دارایی‌ها می‌توانند شامل انواع مختلفی از توکن‌ها و ارزهای دیجیتالی باشند.
۲. تعیین تعداد هر دارایی
پس از شناسایی دارایی‌ها، تعداد هر نوع دارایی قفل شده در پروتکل مشخص می‌شود. این اطلاعات معمولاً از طریق قراردادهای هوشمند و داده‌های موجود در بلاکچین قابل دسترسی هستند.
۳. محاسبه ارزش بازار هر دارایی
ارزش بازار هر دارایی قفل شده با استفاده از قیمت‌های جاری بازار محاسبه می‌شود. این قیمت‌ها معمولاً از صرافی‌های معتبر ارز دیجیتال یا اوراکل‌های قیمت به دست می‌آیند.
۴. جمع‌آوری ارزش‌ها
ارزش بازار هر دارایی در تعداد آن ضرب شده و سپس تمامی این مقادیر با هم جمع می‌شوند تا ارزش کل قفل شده در پروتکل به دست آید.
مراحل محاسبه TVL
برای به دست آوردن TVL یک پروتکل دیفای، مراحل زیر را باید انجام داد:
- شناسایی تمامی دارایی‌های قفل شده
- دریافت قیمت‌های به‌روز
- محاسبه ارزش کل هر دارایی
- جمع‌آوری تمامی ارزش‌ها
فرمول TVL
برای محاسبه TVL، ارزش بازار کنونی دارایی‌های قفل شده در پروتکل محاسبه و مجموع آن‌ها به عنوان ارزش کل قفل شده گزارش می‌شود. این معیار به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پروتکل‌های مختلف را بر اساس فعالیت‌های مالی و میزان جذب دارایی‌ها مقایسه و ارزیابی کنند. فرمول محاسبه TVL به صورت زیر است:
TVL = ∑ (تعداد دارایی × قیمت بازار دارایی)
اهمیت TVL در بررسی پروژه‌های دیفای چیست؟
اهمیت ارزش کل قفل شده (TVL) در بررسی پروژه‌های دیفای (DeFi) به چندین جنبه مختلف برمی‌گردد و شامل موارد زیر است:
شاخص سلامت و رشد پروتکل
ارزش کل قفل شده به عنوان یک معیار کلیدی برای ارزیابی سلامت و رشد یک پروتکل DeFi استفاده می‌شود. افزایش TVL نشان‌دهنده جذب بیشتر کاربران و حجم بالاتر دارایی‌های قفل شده در پروتکل است که به نوبه خود نشان‌دهنده اعتماد و اعتبار بالاتر پروتکل خواهد بود.
جذب سرمایه و اعتماد کاربران
ارزش کل قفل شده بالاتر معمولاً نشان‌دهنده اعتماد بیشتر کاربران به پروتکل است. پروتکل‌هایی که TVL بالاتری دارند، به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهند که دارای استحکام و قابلیت جذب سرمایه بالایی هستند، که می‌تواند به جذب کاربران و سرمایه‌گذاران جدید کمک کند.
ارزیابی ریسک و پایداری
TVL می‌تواند به عنوان یک شاخص برای ارزیابی ریسک و پایداری یک پروتکل مورد استفاده قرار گیرد. پروتکل‌هایی که TVL بالاتری دارند، معمولاً پایدارتر هستند و ریسک‌های کمتری مانند نقدینگی کم یا نوسانات شدید بازار را تجربه می‌کنند.
مقایسه پروتکل‌ها
ارزش کل قفل شده به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پروتکل‌های مختلف DeFi را بر اساس میزان دارایی‌های قفل شده مقایسه و ارزیابی کنند. این مقایسه می‌تواند به شناسایی بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری و انتخاب پروتکل‌های با بیشترین پتانسیل کمک کند.
اندازه‌گیری میزان فعالیت و استفاده از پروتکل
ارزش کل قفل شده نشان‌دهنده میزان فعالیت و استفاده از یک پروتکل است. در پروتکل‌هایی که TVL بالاتری دارند، کاربران بیشتری از خدمات و امکانات آن پروتکل استفاده می‌کنند.
جذب کاربر و بازاریابی
TVL به عنوان یک ابزار بازاریابی نیز عمل می‌کند. پروتکل‌هایی که ارزش کل قفل شده بالایی دارند، می‌توانند از این شاخص به عنوان یک نقطه قوت برای جذب کاربران جدید و جلب توجه در بازار استفاده کنند.
چطور شاخص TVL پروژه‌ها را به دست آوریم؟
برای به دست آوردن شاخص ارزش کل قفل شده (TVL) پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، می‌توان از مراحل و منابع زیر استفاده کرد:
استفاده از پلتفرم‌های تحلیل DeFi
وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های مختلفی وجود دارند که داده‌های مرتبط با TVL پروژه‌های دیفای را جمع‌آوری و تحلیل می‌کنند. برخی از معتبرترین این پلتفرم‌ها عبارتند از:
- DeFi Pulse: دیفای پلاس یکی از منابع معتبر برای ردیابی TVL پروتکل‌های مختلف دیفای است. این وب‌سایت اطلاعات دقیق و به‌روزی را درباره دارایی‌های قفل شده در پروتکل‌های مختلف ارائه می‌دهد.
- DeBank: دی‌بنک یک پلتفرم جامع برای ردیابی فعالیت‌های دیفای و ارائه داده‌های TVL برای پروتکل‌های مختلف است.
استفاده از قراردادهای هوشمند و داده‌های بلاکچین
برای کسانی که توانایی تحلیل داده‌های بلاکچین را دارند، می‌توانند مستقیماً از قراردادهای هوشمند استفاده کرده و اطلاعات مربوط به دارایی‌های قفل شده را استخراج کنند. این اطلاعات معمولاً به صورت عمومی در بلاکچین قابل دسترسی هستند.
اوراکل‌های قیمت
برای محاسبه TVL دقیق، نیاز به قیمت‌های به‌روز دارایی‌های دیجیتالی است که می‌توان از اوراکل‌های قیمت مانند چین لینک استفاده کرد. این اوراکل‌ها، داده‌های قیمت‌گذاری به‌روزی را ارائه می‌دهند که می‌توانند در محاسبات ارزش کل قفل شده به کار روند.
پلتفرم‌های صرافی ارزهای دیجیتال
بسیاری از صرافی‌های معتبر ارزهای دیجیتال نیز داده‌های قیمتی به‌روزی ارائه می‌دهند که می‌توان از آن‌ها برای محاسبه ارزش کل قفل شده استفاده کرد.
کدام ارزهای دیجیتال بالاترین TVL را دارند؟
در حال حاضر، اتریوم (Ethereum) بالاترین ارزش کل قفل شده (TVL) را در میان تمامی ارزهای دیجیتال دارد. بر اساس داده‌های موجود، اتریوم با ۶۱.۱۴ میلیارد دلار دارایی قفل شده، به عنوان ارز پیشرو در فضای امور مالی غیر متمرکز شناخته می‌شود. این مقدار نشان‌دهنده اعتماد بالای کاربران و توسعه‌دهندگان به اکوسیستم اتریوم است و تأکید زیادی بر نقش محوری آن در پروژه‌های مالی غیرمتمرکز دارد.
پس از اتریوم، ترون (Tron) با ۸.۲۰ میلیارد دلار و بایننس اسمارت چین (BSC) با ۵ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند. سولانا (Solana) و آربیتروم (Arbitrum) نیز به ترتیب با ۴.۱۵۲ میلیارد دلار و ۲.۸۷۴ میلیارد دلار در میان ۵ بلاکچین با بالاترین TVL جای دارند.
سخن پایانی
ارزش کل قفل شده (TVL) به عنوان یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزیابی پروتکل‌های دیفای نقش مهمی ایفا می‌کند. این شاخص نه تنها نشان‌دهنده میزان اعتماد و مشارکت کاربران است، بلکه به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران امکان مقایسه و ارزیابی پروژه‌های مختلف را می‌دهد. اتریوم با بالاترین ارزش کل قفل شده همچنان به عنوان پلتفرم پیشرو در فضای DeFi قرار گرفته است، که نشان‌دهنده نقش محوری آن در این اکوسیستم خواهد بود. از طرف دیگر، پروتکل‌های دیگری مانند ترون و بایننس اسمارت چین نیز با ارزش کل قفل شده قابل توجه خود، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در این فضا دارند. این تنوع در ارزش کل قفل شده بین بلاکچین‌های مختلف نشان‌دهنده رشد و پویایی بازار DeFi بوده که به طور مداوم در حال توسعه و گسترش است.
