حوزه بلاکچین مدام در حال پیشرفت و رشد روزافزون است. توسعه‌دهندگان برای ساخت و راه‌اندازی یک بلاکچین جدید مسیر سخت و زمان‌بری را طی می‌کردند. اما با ظهور celestia توسعه‌دهدگان به راحتی و با روش‌های بسیار ساده‌تر می‌توانند بلاکچین خود را راه‌اندازی کنند. به عبارتی با کمک این پلتفرم بلاکچینی ساده‌تر، مقیاس پذیرتر و ایمن‌تر را طراحی کنند. البته celestia هنوز در مراحل اولیه است اما پتانسیل زیادی دارد. در ادامه این مقاله با تیم بیتفا همراه باشید تا بررسی کنیم که پروژه celestia و ارز Tia چیست؟
معرفی پروژه celestia
پروژه celestia اولین شبکه بلاکچین ماژولار است که در سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد. این پروژه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا بلاکچین‌های خود را بدون نیاز به ساخت آنها از ابتدا، راه‌اندازی کنند. celestia دو لایه اصلی دارد: لایه اجماع و لایه اجرا. لایه اجماع وظیفه تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه را بر عهده دارد. لایه اجرا وظیفه اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را بر عهده دارد. بلاکچین‌های سنتی این دولایه باهم ادغام شده است. همین جداسازی لایه اجماع و اجرا در celestia باعث میشود که توسعه بلاکچین‌ها ساده‌تر، مقیاس‌پذیرتر و ایمن‌تر شود.
Celestia هنوز در مراحل اولیه توسعه است، اما پتانسیل زیادی برای تغییر نحوه ساخت و استفاده از بلاکچین‌ها دارد. ارز Tia ارز بومی شبکه سلستیا است.
بررسی تیم پروژه celestia
تیم پروژه celestia متشکل از اعضایی با تجربه و سابقه درخشان در زمینه بلاکچین و فناوری اطلاعات است.
- مصطفی البسام: مصطفی البسام مدیر عامل celestia Labs و یکی از بنیانگذاران شبکه celestia است. او دارای مدرک دکترای مقیاس پذیری بلاکچین از دانشگاه UCL است. او همچنین یکی از بنیانگذاران Chainspace است، یک پلتفرم قرارداد هوشمند شاردینگ که فیسبوک بعداً آن را به دست آورد. البسام چندین مقاله در مورد امنیت سیستم های بلاکچین شارد شده نوشته است.
- جان آدلر: جان آدلر مدیر محصول celestia Labs و یکی از بنیانگذاران شبکه celestia است. او یک محقق مقیاس‌پذیری لایه دو است. او قبلاً در کانسنسیس و روی فاز دوم شبکه اتریوم 2.۰ کار می‌کرد. آدلر با الهام از کار الباسام در مورد در دسترس بودن داده‌ها، اولین مشخصات را برای رول آپ آپتیمیستیک ایجاد کرد.
- اسماعیل خوفی: اسماعیل خوفی مدیر ارشد فناوری celestia Labs و یکی از بنیانگذاران شبکه celestia است. او مهندس و محققی باتجربه است که علاوه بر ساخت نمونه‌های اولیه در تحقیقات آکادمیک، در تولید پروژه‌های مختلف غیر بلاکچینی و بلاکچینی مانند Google UK و Tendermint نیز مشارکت داشته است.
مزایای celestia
Celestia یک شبکه بلاک چین مدولار است که مزایای متعددی نسبت به شبکه های بلاک چین سنتی ارائه می دهد.
معماری ماژولار celestia
معماری ماژولار celestia باعث میشود توسعه دهندگان بتوانند به راحتی بلاکچین‌های جدید ایجاد و راه‌اندازی کنند. شبکه از دو لایه تشکیل شده است: لایه در اجماع و لایه اجرا. این تفکیک وظایف باعث میشود ایجاد بلاکچین‌های جدید بسیار آسان‌تر شوند، زیرا توسعه‌دهندگان فقط باید روی برنامه‌نویسی لایه اجرا تمرکز کنند.
قابلیت مقیاس پذیری celestia
Celestia یک شبکه بلاکچین با قابلیت مقیاس پذیری بالا است. این به دلیل استفاده از DAS است. DAS یک مکانیزم نوآورانه است که به شبکه اجازه می‌دهد بدون از دست دادن امنیت، مقیاس پذیر شود. DAS با نمونه برداری تصادفی از یک زیرمجموعه کوچک از اعتبارسنج‌ها برای تأیید داده‌های تراکنش کار می‌کند. این بدان معناست که این شبکه می‌تواند در ثانیه تراکنش‌های بیشتری نسبت به شبکه‌های بلاکچین سنتی پردازش کند بدون اینکه خطر تقلب افزایش یابد.
امنیت بالای شبکه سلستیا
Celestia یک شبکه بلاکچین با مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) است. به این معنی که توسط اعتبارسنج‌هایی که توکن‌های TIA را سهام‌گذاری می‌کنند، ایمن میشود. شبکه‌های PoS به طور کلی از شبکه‌های اثبات کار (PoW) ایمن‌تر محسوب می‌شوند؛ زیرا نیازی به استخراج ندارند، که یک فرآیند انرژی بر و پرهزینه است. علاوه بر این، معماری ماژولار celestia حمله به شبکه را دشوارتر می‌کند، زیرا مهاجمان باید هر دو لایه اجماع و لایه اجرا را به خطر بیاندازند.
سازگار با دیگر بلاکچین‌ها
Celestia یک شبکه بلاکچین سازگار است، به این معنی که می‌تواند با شبکه‌های بلاکچین دیگر ارتباط برقرار کند. این امکان با استفاده از پروتکل‌های ارتباط بین زنجیره‌ای (IBC) امکان پذیر شده است. پروتکل‌های IBC به celestia اجازه می‌دهند که داده‌ها و دارایی‌ها را با سایر شبکه‌های بلاکچین مبادله کند. همین امر امکان ایجاد برنامه‌های کاربردی بین زنجیره‌ای را فراهم می‌کند.
معایب Celestia
در حالی که celestia یک پروژه امیدوارکننده با پتانسیل زیادی است، مهم است که محدودیت‌های آن را نیز در نظر بگیرید.
فناوری جدید
Celestia یک فناوری نسبتاً جدید است و هنوز در حال توسعه است. این بدان معناست که ممکن است برخی مشکلات یا ضعف‌های امنیتی وجود داشته باشد که هنوز کشف نشده‌اند. علاوه بر این، تعداد برنامه‌ها و خدمات موجود به اندازه سایر بلاکچین ها نیست.
اکوسیستم محدود Celestia
اکوسیستم celestia هنوز نسبتاً کوچک است.این بدان معناست که ممکن است یافتن توسعه‌دهندگانی که با celestia آشنا باشند، دشوار است و همچنین ممکن است یافتن پشتیبانی برای برنامه‌های celestia دشوارتر باشد.
کاربردهای محدود
Celestia عمدتاً برای ساخت سایر بلاکچین‌ها طراحی شده است. این بدان معناست که ممکن است بهترین گزینه برای برنامه‌هایی نباشد که به سفارشی‌سازی زیادی نیاز دارند. علاوه بر این، تمرکز celestia بر امنیت و مقیاس پذیری ممکن است به قیمت کارمزد تراکنش‌ها تمام شود، که برای برخی برنامه‌ها جالب نیست.
سرمایه گذاران پروژه celestia
دوتا از مهم‌ترین سرمایه گذاران پروژه celestia عبارتند از:
- Andreessen Horowitz) a16z): یکی از بزرگترین شرکت‌های سرمایه گذاری خطرپذیر در جهان است که در پروژه‌های زیادی از جمله Coinbase، Airbnb و Meta سرمایه گذاری کرده است. سرمایه گذاری a16z در celestia نشان‌دهنده حمایت این شرکت از پتانسیل این پروژه برای تغییر نحوه عملکرد اینترنت است.
- Coinbase Ventures: صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر شرکت Coinbase است که در پروژه‌های مربوط به ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری می‌کند. سرمایه گذاری Coinbase Ventures در celestia نشان‌دهنده حمایت این شرکت از پتانسیل این پروژه برای تبدیل شدن به یک زیرساخت مهم برای اینترنت غیرمتمرکز است.
این دو سرمایه گذار از نظر شهرت و تجربه در زمینه سرمایه گذاری در فناوری‌های نوظهور از اهمیت بالایی برخوردارند. سرمایه گذاری آنها در celestia باعث بالا رفتن ارزش این پروژه میشود.
Celestia چگونه کار می‌کند؟
Celestia اولین شبکه در دسترس بودن داده در جهان است، اما در دسترس بودن داده به چه معناست و celestia چه مشکلی را حل می‌کند؟
مشکل اصلی شبکه‌های بلاکچینی این است که گره‌ها ملزم به دانلود داده‌های تراکنش به صورت کامل برای تأیید مستقل بلوک‌ها هستند. این یک مشکل بزرگ مقیاس‌پذیری به حساب می‌آید زیرا دانلود همه داده‌های تراکنش یک بلاکچین در حال رشد برای گره‌های معمولی دشوار است. (فقط گره‌های کامل ظرفیت دانلود کل داده‌های بلاکچین را دارند).
Celestia با استفاده از فناوری به نام نمونه‌برداری در دسترس بودن داده (DAS) این مشکل را حل می‌کند. با استفاده از فناوری DAS، گره‌هایی که نمی‌توانند کل داده‌های بلاکچین را دانلود کنند (به آنها گره‌های سبک گفته میشود) فقط باید یک بخش کوچک از داده‌های بلوک را نمونه‌برداری کنند. همین بخش از داده‌ها برای انتشار بلاک و تایید تراکنش کافی است.
با کمک فناوری DAS، انتظار می‌رود که راه‌حل‌های در دسترس بودن داده مانند celestia به بلاکچین‌هایی مانند اتریوم کمک کنند تا بدون خدشه‌دار کردن امنیت خود مقیاس‌پذیر شوند.
ارز Tia چیست؟
ارز Tia یک توکن بومی شبکه celestia است. celestia همزمان با راه اندازی شبکه اصلی خود در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳، ارز دیجیتال بومی خود به نام TIA را منتشر کرد. این پروژه ۶۰ میلیون توکن TIA ( به میزان ۶ درصد از کل عرضه) را برای ایردراپ سلستیا اختصاص داد.
TIA/USDT در اولین روز معامله به بالاترین حد خود یعنی ۲.۵ دلار رسید. ارزش بازار TIA تا ۹ نوامبر ۲۰۲۳ بیش از ۴۲۰ میلیون دلار بود. در زمان نوشتن این مقاله، بیش از ۱۴۸ میلیون TIA در گردش بود. ارز TIA دارای حداکثر عرضه ۱ میلیارد توکن است.
کاربردهای ارز Tia
ارز Tia به عنوان روش پرداخت درون شبکه‌ای سلستیا استفاده میشود. همچنین به راحتی می‌توانید این ارز را استیک کنید و پاداش دریافت کنید. در برخی از برنامه‌های غیرمتمرکز نیز از ارز Tiaاستفاده میشود. ارز Tia کاربردهای بسیاری دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
پرداخت هزینه‌های شبکه Celestia
یکی از کاربردهای اصلی ارز دیجیتال TIA، پرداخت هزینه‌های شبکه است. کاربران برای دسترسی به داده‌ها، اجرای تراکنش‌ها و استفاده از خدمات مختلف در شبکه سلستیا باید از TIA استفاده کنند. به عنوان مثال، کاربران برای ایجاد یک حساب کاربری در شبکه سلستیا باید ۱۰۰ TIA پرداخت کنند. هزینه‌های شبکه سلستیا به‌صورت خودکار از کیف پول کاربران کسر می‌شوند. کاربران می‌توانند با شارژ کردن کیف پول خود با TIA، هزینه‌های شبکه را پرداخت کنند.
استیکینگ ارز Tia
TIA همچنین برای استیکینگ استفاده میشود. کاربران می‌توانند TIA خود را در شبکه سلستیا استیک کنند تا در ازای آن پاداش دریافت کنند. پاداش‌های استیکینگ به‌صورت TIA پرداخت می‌شوند. استیکینگ در شبکه سلستیا برای امنیت شبکه ضروری است. کاربرانی که TIA خود را استیک می‌کنند، مسئولیت تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید را بر عهده می‌گیرند. کاربران می‌توانند TIA خود را برای مدت زمان مشخصی یا به‌صورت نامحدود استیک کنند.
حاکمیت شبکه سلستیا
TIA همچنین برای حاکمیت شبکه سلستیا استفاده میشود. دارندگان TIA می‌توانند در مورد آینده شبکه رأی دهند. به عنوان مثال، دارندگان TIAمی‌توانند در مورد تغییرات در پروتکل شبکه، تخصیص بودجه و سایر موضوعات مهم شبکه رأی دهند. حاکمیت در شبکه سلستیا به‌صورت دموکراتیک انجام میشود. دارندگان TIA می‌توانند با استفاده از TIA خود در رأی‌گیری‌ها شرکت کنند.
تسهیل مبادلات بین بلاکچین‌های مختلف با ارز Tia
TIA می‌تواند برای تسهیل مبادلات بین بلاکچین‌های مختلف استفاده شود. شبکه سلستیا یک لایه زیرساختی برای بلاکچین‌های مختلف است. بلاک چین‌های مختلف می‌توانند از طریق شبکه سلستیا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و داده‌ها و دارایی‌ها را با یکدیگر مبادله کنند.
روش پرداخت در برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp)
TIA می‌تواند برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp) جدید استفاده شود. DAppها برنامه‌های کاربردی هستند که بر روی بلاک چین اجرا می‌شوند. TIA می‌تواند به‌عنوان یک ارز درون‌سازمانی برای DAppها استفاده شود. به عبارتی کاربران می‌توانند از TIA برای خرید محصولات و خدمات ارائه‌شده توسط DAppها استفاده کنند. همچنین، توسعه‌دهندگان DAppها می‌توانند از TIA برای دریافت پاداش از کاربران استفاده کنند.
ارز Tia را از کدام صرافی بخریم؟
ارز بومی شبکه سلستیا یعنی ارز Tia را می‌توان هم از صرافی غیرمتمرکز هم از صرافی متمرکز خریداری کرد. معتبرترین صرافی‌های متمرکز که ارز Tia را می‌توان خرید، عبارتند از صرافی بایننس، صرافی Gate.io، صرافی OKX، صرافی Kucoin و صرافی MEXC. بیشترین حجم معاملات ارز Tia در صرافی بایینس صورت می‌گیرد که به ارزش روزانه ۱۲۳ میلیون دلار این ارز معامله میشود. همچنین در صرافی Gate.io به ارزش ۶۳ میلیون دلار معامله میشود.
این ارز دیجیتال را می‌توانید از صرافی‌های غیرمتمرکز نیز خریداری کنید. بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز که می‌توان ارز Tia را خریداری کرد، عبارتند از: صرافی Osmosis، Helix. بیشترین حجم معاملات این ارز در صرافی Osmosis است که به ارزش روزانه ۲ میلیون دلار معامله میشود.
در کدام کیف پول ارز Tia را نگهداری کنیم؟
ارز Tia یک توکن ERC-20 است، بنابراین می‌توان آن را در هر کیف پول سازگار با استاندارد ERC-20 نگهداری کرد. برخی از کیف پول‌های محبوبی که از ارز Tia پشتیبانی می‌کنند عبارتند از: کیف پول سخت‌افزاری Ledger، کیف پول متامسک و کیف پول معتبر Trust Wallet. (جهت آموزش و یادگیری کار با کیف پول تراست ولت به مقاله مربوطه مراجعه فرمایید.)
بررسی رقبای سلستیا
راه حل‌های در دسترس بودن داده‌ها، با نقشه راه مبتنی بر Rollup اتریوم مطابقت دارند. جای تعجب نیست که چندین رقیب celestia در هفته‌های اخیر وارد این حوزه شده‌اند.
NEAR DA
Near Foundation لایه در دسترس بودن داده NEAR DA را در کنفرانس سالانه خود در ۸ نوامبر ۲۰۲۳ معرفی کرد. راه حل‌های Rollup Starknet و Caldera از جمله کاربران اولیه NEAR DA هستند. Near Foundation گفت: “این فناوری در مورد قابلیت اطمینان و ادغام با اکوسیستم اتریوم است. پشتیبانی از Ethereum L2s و پروژه‌های با کیفیت بالا که برنامه‌های بلاکچین را راه اندازی می‌کنند.”
Avail
Avail یک لایه DA است که قبلاً به عنوان Polygon Avail شناخته می‌شد. Polygon Labs در مارس ۲۰۲۳، Avail را تفکیک کرد. این پروژه توسط بنیانگذار Polygon، Anurag Arjun، هدایت میشود و تیم آنها در دبی، امارات متحده عربی مستقر است. رویکرد Avail با Celestiaمتفاوت است زیرا اولی از مکانیزم اجماع به نام BABE و GRANDPA استفاده می‌کند که از پروتکل بلاکچین Polkadot به ارث رسیده است. Avail از ۹ نوامبر ۲۰۲۳ در مرحله تست نت است.
EigenDA
EigenDA یک لایه DA است که توسط EigenLabs در بالای اتریوم ساخته شده است. EigenDA به طور خاص با در نظر گرفتن اکوسیستم اتریوم طراحی شده است. EigenDA هدف خود را بر این گذاشته است که به استاکرهای اتریوم L1 و اعتبارسنج‌ها اجازه دهد تا از عملکردهای حیاتی دیگری غیر از اجماع حمایت کنند. انتظار می‌رود EigenDA در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ به تست نت برود.
